'AVRUPA'DA GLADYO BİTTİ, TÜRKİYE HARİÇ' 

Aktüel Dergisi'nden Ecevit Kılıç'ın, Dünya'da Gladyo konusunda en uzman kişi olan Dr. Daniele Ganser'le yaptığı röportajın Türkiye'yle ilgili bölümü:

1990’dan itibaren İtalya’dan başlayarak Avrupa ülkelerindeki Gladyo örgütleri tek tek açığa çıkartıldı. Biri Hariç: Türk Gladyo’su…

Zürih’teki Federal Teknoloji Enstitü’ne bağlı Askeri Akademi’de (MILAK) üç yıl görev yapan Dr. Daniele Ganser, şimdi NATO üyesi olmayan ülkelerdeki gizli örgütler konusunda çalışıyor. Ganser’e göre hala faaliyette olan Türk Gladyosu’nun bitirilmesi için, askerin de, istihbarat servislerini de bu gizli örgütün, sivil ve askeri güvenlik güçlerinin imajını zedelediğini kabul etmesi gerekiyor.

Türkiye’deki gladyo neden çözülemedi?

Gladyo’nun ortaya yetirince çıkmamasının ilk nedeni basındır. 1990 ve 1991 yıllarında Almanya, İspanya, İtalya, İsviçre, Hollanda’da gizli orduların askerileri ve parlamenterler ısrarlı ir şekilde bu ordular hakkında sorgulandı. Çünkü toplumun gerçeği bilmeye hakkı vardır. Yani diğer ülkelerdeki gizli orduları açığa çıkarmadaki medya baskısı Türkiye&Türkiye’dekinden çok daha fazlaydı. İkinci nedeniyse Türk parlamentosu Gladyo hakkında detaylı ve kamuya açık bir soruşturma yapmadı.

Bu tarihsel gelişmeler şu gerçekleri ortaya çıkarıyor: Medya ve parlamento sadece aseri rejimin yaşandığı ülkelerde değil, demokrasini yaşandığı ülkelerde de gizli örgütlerden çok daha güçsüz.

Türkiye’de Hrant Dink cinayetinden sonra derin devlet tartışmaları yeniden başladı. Türkiye’deki Gladyo’nun açığa çıkartılması için neler yapılmalı?

Gladyo’dan kurtulma öyle kolay bir iş değil. Hele ki o örgüt hala aktifse ve güçlü insanlar tarafından korunuyorsa! Gladyo’yu ortadan kaldırmak için güvenirli askeri, sivil güvenlik yetkililerinin çabası gerekmektedir. Herkes bilir ki güvenlik güçlerinin çoğunluğu dürüstlüğü değişmez bir ilke olarak görür ve güvenlik güçlerinin imajını zedeleyecek bir gizli ordu anlayışını istemez. Bu yüzden de gerek askerler gerek istihbarat yetkilileri, emekli ya da aktif olanlar Gladyo’nun çökerilmesinin önemini kabul etmeli. Aksi takdirde Gladyo asla çökertilemez. Bununla birlikte medya, politikacılar ve üniversiteler de gizli orduların araştırılmasında önemli rol oynayabilr; bu örgütün ne olduğu ve nasıl çalıştığını anlamaya çalışmaları lazım. Toplum gerçekten gizli ordular hakkında dürüst bir tartışma isterse –yani 50 yıl önce ne yaptılar, bugün ne yapıyorlar diye- o zaman Gladyo’nun sonu getirilebilir.

“Gladyo Kürt Sorununda da etkiliydi”

NATO’nun Gizli Orduları adlı kitabınızda Türkiye’deki yapapı en tehlikelilerinden biri olarak nitelendiriyorsunuz?

Avrupa’ya baktığımızda gizli ordular bakımından Türkiye son derece karmaşık bir ülke. Çünkü mesela Danimarka’nın aksine Türkiye’de Soğuk Savaş boyunca bir seri askeri dabe oldu. Ayrıca Almanya’nın aksine Türkiye’de 1980’lerden başlayarak bir Kürt sorunu yaşandı. Bu çatışmada da Gladyo oldukça etkili oldu. Bir çok insana göre Soğuk Savaş sırasında Gladyo’lar en çok İtalya’da aktif durumdaydı. Ancak yaptığım araştırmaya göre Avrupa’nın en aktif Türk Gladyosu’ydu.

Aktüel