Terörün finansmanına ilişkin analiz ve değerlendirme çalışmaları kapsamında Türkiye'de 2007 yılında 2, 2008 yılında ise 31 dosya işleme alındı. Son 5 yılda aynı konuda 467 şüpheli işlem bildirimi yapıldı.
Karapara aklama ve terörün finansmanına dönük işlemlerin yarıya yakınının uyuşturucu madde ticareti yoluyla gerçekleştirildiği anlaşıldı.
AA muhabirinin Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurumu (MASAK) Faaliyet Raporundan derlediği verilere göre, mevzuatta yapılan değişiklikler, yükümlülere yönelik yaptırımlar ve bilgi işlem altyapısının güçlendirilmesi, ülkemizde özellikle şüpheli işlem sayısını patlattı.
Karapara aklama ve terörün finansmanı konularında 2004 yılında 290, 2005 yılında 352, 2006 yılında 1140 şüpheli işlem bildiriminde bulunulurken, bu sayı 2007 yılında 2 bin 946'ya, 2008 yılında ise 4 bin 924'e ulaştı. Bu yılın 7 ayında ise MASAK'a 5 binin üzerinde şüpheli işlem bildirimi yapıldı.
2004-2008 döneminde 9 bin 652 olarak gerçekleşen şüpheli işlem bildirimlerinin 9 bin 565'i bankalardan, 58'i aracı kurumlardan 15'i finansman ve faktoring şirketlerinden, 13'ü sigorta şirketlerinden, 1'i de noterlerden geldi.
TERÖRÜN FİNANSMANI BİLDİRİMLERİNDE DE BÜYÜK ARTIŞ
Son 5 yıldaki şüpheli işlem bildirimlerinin 467'sini terörün finansmanı konulu bildirimler oluşturdu.
Terörün finansmanını sağladığı şüphesiyle MASAK'a 2004 yılında 3, 2005 yılında 6, 2006 yılında 13, 2007 yılında 217, 2008 yılında ise 228 işlem bildirildi.
Terörün finansmanına ilişkin analiz ve değerlendirme çalışmaları kapsamında da 2007 yılında 2, 2008 yılında ise 31 dosya işleme alındı. Bunların 6'sıyla ilgili çalışmalar 2008 sonuna kadar tamamlandı.
Karapara aklama ve terörün finansmanıyla mücadele çerçevesinde 2004-2008 döneminde Cumhuriyet Savcılıkları da 647 dosyayla ilgili inceleme istedi.
Kamu kurum ve kuruluşlarının denetim elemanlarınca yapılan incelemelerin yanı sıra, gerçek ve tüzel kişiler, bankalar ve medya kanalıyla da son 5 yıllık dönemde söz konusu mücadeleye dönük 1959 bildirimde bulunuldu.
Bu bildirimlerin 1180'inin kaynağı gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişileri olarak belirlendi. Kamu kurumlarından da 636 bildirimde bulunuldu. Yurt dışından 22 bildirimin geldiği bu dönemde, basın kaynaklı bildirim sayısı 25, banka kaynaklı bildirim sayısı ise 94 olarak tespit edildi.
KARAPARA İNCELEME SONUÇLARI
MASAK'ın karapara aklama ve terörün finansmanıyla mücadele çalışmaları kapsamında son 5 yılda 1532 dosya açıldı. Bunların 1456'sıyla ilgili analiz ve değerlendirme işlemleri tamamlandı. 1057 dosyanın kapsam dışı olduğu sonucuna varılırken, 42 dosya için hemen suç duyurusunda bulunuldu, 357 dosya da incelemeye sevk edildi.
Bu dönemde önceki yıllardan gelenlerle birlikte karapara aklama ve terörün finansmanıyla mücadeleye dönük 459 dosya incelemeye alındı. İncelemesi tamamlanan 178 dosya için de suç duyurusu yapıldı.
Böylece analiz ve değerlendirme ile incelemeler sonucunda Cumhuriyet Savcılıklarına 220 dosya için suç duyurusunda bulunulurken, suç duyuru sayısı 2004 yılında 48, 2005 yılında 48, 2006 yılında 39, 2007 yılında 43, 2008 yılında da 42 olarak belirlendi.
Suç duyurusuna konu işlemlerin 116'sı yine Savcılıklardan gelen inceleme talepleri sonucunda gerçekleşti. 19 suç duyurusu şüpheli işlem bildirimleri sonucunda, 85 suç duyurusu da diğer talep ve ihbarlar sonucu meydana geldi.
UYUŞTURUCU TİCARETİ DE, ADAM KALDIRMA DA VAR
2004-2008 döneminde karapara aklama ve terörün finansmanını sağlayıcı nitelikte olduğu için Savcılıklara suç duyurusu yapılan 220 eylemin 100'ünün uyuşturucu madde ticareti, 43'ünün gümrük kaçakçılığı, 25'inin nitelikli dolandırıcılık ve hileli iflas, 22'sinin evrakta ve meşruiyet belgelerinde sahtecilik yoluyla gerçekleştirildiği belirtildi.
MASAK, 11 olayda sahte belge düzenlendiğini, 8 olayda yağma, yol kesme ve adam kaldırmaya başvurulduğunu bildirdi.
Bu çerçevede, suç duyurusuna konu işlemlerin yüzde 45,45'i uyuşturucu madde ticareti, yüzde 19,55'i gümrük kaçakçılığı, yüzde 11,36'sı nitelikli dolandırıcılık ve hileli iflas, yüzde 10'u evrakta sahtecilik, yüzde 5'i sahte belge düzenleme, yüzde 3,65'i yağma, yol kesme ve adam kaldırma, yüzde 1,36'sı devletin şahsiyetine karşı cürümler, yüzde 1,36'sı şahıs hürriyeti aleyhinde cürüm, yüzde 0,91'i devlete ait mühür ve damgalarda taklit, yüzde 0,91'i silah kaçakçılığı, yüzde 0,45'i de eski eser kaçakçılığı yoluyla işlendi.
Aklama ve terörün finansmanı suçları için MASAK'ın faaliyete geçtiği 1997 yılından bu yana açılan dava sayısı da 264 oldu. Bunların 81'i sonuçlandı ve bu davaların 62'inde beraat, 19'unda mahkumiyet kararı verildi. 2008 yılında sonuçlanan 20 davanın 13'ünde beraat, 7'sinde ise mahkumiyet kararı çıktı.
YURT DIŞI BİLGİ TALEBİ
MASAK'ın Faaliyet Raporunda, 1995 yılında Brüksel'de 24 ülke ve 8 uluslararası örgütün bir araya gelerek oluşturduğu ve günümüzde üye sayısı 107'ye ulaşan ''Egmont Grubu'' çalışmalarına da yer verildi.
Türkiye'nin de üye olduğu ve ''karapara aklamayla mücadelede ulusal sistemlerin geliştirilmesi ve uluslararası bilgi değişimini amaçlayan'' Egmont Grubu'nca Türkiye'den 2006 yılında 136, 2007 yılında 196, 2008 yılında ise 143 bilgi talebinde bulunuldu.
MASAK da, diğer üye ülkelerden 2006 yılında 132, 2007 yılında 59, 2008 yılında ise 46 konuda bilgi istedi.
YÜKÜMLÜLÜK DENETİMLERİ
Öte yandan yükümlülerin karapara aklama ve terörün finansmanıyla mücadelede sorumluluklarını yerine getirip getirmediklerine dönük yükümlülük incelemelerinde 7, yükümlülük ihlal değerlendirmelerinde ise 60 ihlal olayına rastlandı.
Toplam 67 ihlal olayının 23'ü bankalar, 24'ü yetkili müesseseler, 20'si de aracı kurumlarda tespit edildi. Bunların ihlal ettikleri toplam yükümlülük sayısı ise 84 olarak belirlendi ve bunların 60'ının kimlik tespiti, 22'sini şüpheli işlem bildirimi, 2'sininde bilgi vermeye dönük olduğu anlaşıldı.
Önceki yıllardan gelen dosyaların da yer aldığı değerlendirme çalışmaları sonucunda 130 yükümlü için para cezası uygulandı, 5 yükümlü için suç duyurusunda bulunuldu. Suç duyurusu yapılan yükümlülerin de 4'ünün banka, 1'inin aracı kurum görevlisi olduğu saptandı.