Meyveli Yoğurt Bağımlı Yapıyor 

Türkiye, yılda 30 kilo ile kişi başı yoğurt tüketiminde dünya lideri. Türkiye’deki süt üretiminin üçte biri yoğurt imalatında kullanılıyor. Her yıl üretilen 2.2 milyon ton yoğurdun 400 bin tonu sanayi yoğurdu. Geri kalanı ise ev yoğurdu. Sanayi yoğurdunun parasal değeri yaklaşık bir milyar lira. Fakat, yoğurtlarda o eski damak tadını bulmak çok zor. Ev yoğurdu üretimi de hızla azalıyor. Peki, bu kadar çok tükettiğimiz hazır yoğurtlar ne denli sağlıklı? Prof. Dr. Ahmet Aydın, Hayy Kitap’tan çıkan ‘Taş Devri Diyeti’ adlı kitabında yoğurdu evde yapmayı tavsiye ediyor.

“Süt değil süt tozu”
Kitapta, Ankara Damızlık Süt Sığırı Yetiştirici Birliği Başkanı Cengizhan Yorulmaz’ın Dünya Süt Günü’nde yaptığı, “Türkiye’ye mama adı altında 57 bin ton ton süt tozu girdi. Hiçbir üretici bilmiyorum ki mamayla buzağı beslesin. Ya da 57 bin ton kedi köpek mamasının Türkiye’de ne işi var? Çocuklarımıza taze süt diye süt tozu içiriyoruz. Uzun ömürlü sütler, yoğurtlar, peynir ve dondurmaların çoğu süt tozundan yapılıyor” şeklindeki açıklaması hatırlatılıyor.
Prof. Aydın ise, bu konuda şu yorumu yapıyor: “2007’nin sonunda Çin’de üretilen süt tozlarında ‘melamin’ maddesi çıktı. Melamin, sütü koyulaştırmak, azotunu artırmak için kullanıyor. Avrupa Birliği’nde süt tozu tüketimi yasaklayınca, Avrupa’daki süt tozu stokları bir şekilde Türkiye’ye getirildi. Çok sayıda çocuk öldü. Tabii resmi çevreler daha önce bu maddenin ‘insan sağlığı üzerindeki toksik etkisinin az olduğu’nu söyleyerek kullanılmasına izin vermişlerdi. Ancak kesinlikle doğru değil. Çünkü melaminin böbrek, damar ve genital sistemlerde büyük zararı var, hatta kansere bile neden olabiliyor. Türkiye’ye ithali yasak ama kim dinler! Bu ürünler, market raflarındaki süt ve süt ürünlerinin yaklaşık dörtte üçünde kullanılıyor. Günlük sütlerde yok ama uzun ömürlü sütlerde, yoğurtlarda, dondurmalarda ve peynirlerde süt tozu kullanılıyor.”

MEYVELİ YOĞURT BAĞIMLI YAPIYOR
Prof. Aydın, meyveli yoğurtlarda gereğinden fazla şeker olduğunu söylüyor: “Türkiye’de meyveli yoğurt piyasası coştu. Eskiden anneler bebeklerine yoğurdu kendileri yapardı. Artık çok az anne bunun için uğraşıyor. Yapsalar da şekerin esiri olan çocuklar artık bu yoğurtları ağızlarına koymuyor. 0-3 yaş grubu çocuğu olan ve büyük şehirlerin kentsel kesiminde oturan anneler arasında 2005’te yapılan bir araştırmaya göre, ‘Çocuğuma en az bir kez meyveli yoğurt yedirdim’ diyenlerin oranı yüzde 61. Normal yoğurdun 100 gramında 4-5 gram şeker varken bu yoğurtlarda 16-18 gram şeker var. Maalesef birçok çocuk hekimi bebeklere bu şekerli yoğurtları yemelerini öneriyor. Ama bunları yiyen çocuk şeker bağımlısı oluyor ve sebze-meyve yemiyor. Böylece gerekli vitamin, mineral ve lifleri alamıyorlar. Sonra gelsin hastalıklar!”

PASTÖRİZE SÜTÜ TAVSİYE ETMİYORUM
Prof. Aydın, pastörizasyon işleminin sadece sütteki zararlı mikropları öldürdüğüne ilişkin tezi şöyle çürütüyor: “Sanki ateşin aklı var; faydalıyı ve zararlıyı ayıracak. Aslında tersini söylemek mümkün. Bağırsaktaki zararlı mikroplar, faydalılardan daha dayanıklılar. Bunu antibiyotik ishallerinde görüyoruz.
Bir an için ‘Pastörizasyon faydalı mikropları öldürmez’ ifadesinin doğru olduğunu varsayalım. O zaman pastörize ya da UHT’li süt dışarıda bekletildiğinde niye kesilmiyor? Çünkü fermentasyonu sağlayan yararlı süt bakterileri tahrip olmuşuyor da ondan. Fakat sütü en çok tahrip eden UHT teknolojisi. Daha sonra pastörizasyon, daha sonra da kaynatma.
Artık marketten aldığınız sütler kaymak tutmuyor. Böyle giderse yakın gelecekte kaymak tutan süt bulamayacağız. Torunlarımız kaymaklı sütün ne olduğunu ansiklopedilerden öğrenecekler! Köylünün sütünü onlar alıp bize satarsa temiz oluyor, fakat köylü sütünü kendisi satarsa pis oluyor. Bunun nesi mantıklı ve adil? Türkiye, çocuk ölümlerinin çok olduğu bir ülke ve şimdi ben onlara soruyorum. Türkiye’de satılan sütlerin yarıdan fazlası markalı değil. Buna bağlı hangi büyük ishal salgını gördünüz?

‘GÜNLÜK SÜT’ SATIN ALIN
* Süt değil süt ürünü (yoğurt, peynir, kefir, vb.) tüketin.
* Mümkünse günlük mandıra sütü tüketin. Bulamıyorsanız süt şirketlerini zorlayın, biraz daha fazla uğraşırlar ama soğuk zinciri bozmadan sütü üreticiden size aktarabilirler.
* Temiz olduğuna güveniyorsanız sokak sütçüsünden de süt alabilirsiniz. Eğer sürekli aynı kişiden süt alıyorsanız o kişinin sizi aldatması çok zordur.
* Şehirdeki en iyi seçenek günlük pastörize şişe sütleridir.
* Uzun ömürlü homojenize kutu sütlerini mümkünse hiç kullanmayın.