1975 yılında Toker Yayınevimin kitapları arasında bastığım, Beydeba’nın Kelile ve
Dimne eserinin e-Kitap nüshasını hazırlamakla meşgulüm şu sıra....
Çocuklarımızın okuması gereken, 100 Temel eser seçkisinde 74. sırada bulunan Kelile ve Dimne’yi gözden geçirirken pek çok bilgimi tekrarladım, hatırladım. Beydeba’nın pek çok nasihatlarını dinledim. Bunları zaman zaman sizlerle de paylaşmak istiyorum.. İşte bugün için, Kelile ve Dimne’den satırlar..
Kelile ve Dimne, M.Ö. 1. yüzyılda yazıldığı söylenen, fabl (masal türü)nde bir eserdir.
Kitap öğretici hayvan masalları ile doludur. Yazarı Beydeba‘dır. Onun Şam'da doğup, sonra Çin'e göç ettiği rivayet edilir. Beydeba'nın pek çok el yazma başka kitapları da vardır. Yazdıklarına göre Büyük İskender zamanında yaşamıştır. Vefat yeri ve tarihi hakkında ise yeterli bilgi bulunmamaktadır.
Beydeba, Kelile Dimne‘yi yazmış ve dönemin Hint hükümdarı Debşelem‘e sunmuştur. Dünyada fabl türünde yazılan ilk hikaye kitabı olarak kabul edilir. İçindeki bütün hikayeler, insanlara Beydeba’nın sunduğu dostluk, savaş, barış, tedbir alma gibi konulardaki nasihatlerini içerir.
Kitabın yazıldığı dönemin Hint hükümdarı Debşelem, halkına hizmet etmeyi çok severmiş. Gece gündüz halkı için çalışır, onlara, mutlu ve rahat bir hayat yaşatmak için çaba gösterirmiş. Çalışkan olduğu kadar eğlenceye de düşkün olduğu için, sık sık halkını toplar, programlar düzenletip halkı ile birlikte eğlenirmiş.
(Sorum-1: Acaba bugün de dünyada, halkına hizmeti ve onları mutlu etmeyi amaç olarak en önde tutanlar var mıdır, ne dersiniz?)
Debşelem, yine bir gün, herkesi toplamış. Onlarla yardımlaşma konusunda konuşmuş. Halkına, kendi aralarında yardımlaşmaları gerektiğini anlatmış. Onların, Hükümdarlarının bu tavsiyesine uymaları sayesinde, halkının büyük kısmı yoksulluktan kurtulmuş.
Debşelem bir gün rüyasında, bir yere gidip hazine bulduğunu görmüş. Oraya doğru yola koyulmuş. Vardığı yerde bir bilgeyle karşılaşmış. Bilge ile sohbet etmişler, birbirlerini çok sevmişler. Zaman geçmiş. Debşelem hazineyi unutmuş.. Bilge kendisine hatırlatmış..
… Eserin içeriği içinde, Hint Hükümdarı Debşelem’in, Beydeba'nın yanına da gittiği, ondan hikmetli öğütler dinlediği de anlatılır.
İşte kitaptan bir kaç satır:
HALKI UYANDIRMAK ve HÜKÜMETİ ELLERİNDE TUTANLARI YOLA GETİRMEK:
(Kelile ve Dimne 86): “Bu eserin asıl hedefi, devrin halkını uyandırmak, Hükümeti ellerinde tutanları yola getirmekti..” Ömer Rıza Doğrul.
DOKTORLARIN EN HAYIRLISI: (Kelile ve Dimne 88-89): “Bu eseri, Hintçeden Farsçaya çeviren, Başhekim Berzeveyh der ki: “Benim ilimler içinde en sevdiğim tıp ilmi idi.. Okulu bitirip hastaları tedaviye başladığım zaman, kendi kendime öncelikli amacımın ne olması gerektiğini sordum. Servet mi, şöhret mi, zevk-ü sefahat mi, yoksa ahiret mi?
Bazı tıp kitaplarında görmüştüm:
Hekimlerin en hayırlısı, ahiret kazancından başka hiçbir kazanç beklemiyerek, bu sanata bağlanan kimsedir..
S: 90: “Ey nefs,hastalara bakmaktan ve tedavi etmekten asla usanma.. Ahiret sevabını bekle..)
(Sorum-2: Acaba bugün bütün doktorlarımız da böyle mi demekteler?)
Sorumun öncelikli cevabını okuyucularıma bırakıyor, Kelile Dimne’den satırlara bugün için son veriyorum.. İleride yeni satırları birlikte okumak üzere..
İKİ YENİ KİTAP
Buhara Yayınları(**) sahibi, kırk yıllık arkadaşım Kemaleddin Keçeci bana yeni bastığı iki kitabını verdi.. Biri, çok değerli bir yazar arkadaşımız olan rahmetli Orhan Kiverlioğlunun ADANMIŞ HAYAT isimli eseri.. Kitapta Kiverlioğlu anılarını anlatmış..1963 yılında başlayan öğretmenlik yıllarından, gazeteciliğinden söz etmiş, gazete ve dergilerdeki makalelerini nakletmiş..Türkiye Komünizmle Mücadele Derneği Başkanlığı, Milliyetçi Öğretmenler Birliği Genel Sekreterliği, Türk Dünyası Dayanışma Grubu Genel Sekreterliği yaptığı yıllara ait anılarını dile getirmiş, Türk Ocağı ve Avrasya Vakfındaki hizmetlerini anlatmış..
Bu dönemlerde tanıştığı siyaset ve devlet adamları ile olan hatıralarını, kitaba koyduğu resimlerle canlandırmış.. Bunlar arasında ben, en çok da eski Cumhurbaşkanı Süleyman Demirelle ilgili olanları severek okudum.
Bu arada, Orhan Kiverlioğlu’nun Bekleyiş isimli kitabı da Yayınevimizce basılmıştı.
Buharanın öteki yeni kitabı ise, LEVAHÜMÜ’L HAMİDİYYE (SULTAN ABDÜLHAMİD PARILTILARI) Yazarı: Diyarbakırlı Emiri Efendi-Hazırlayan: Hasan Doğan.
Bu eseri henüz tam inceleyemedim. İleride sırası gelince anlatırım.
(*) KELİLE VE DİMNE/Beydeba, Tercüme: Ömer Rıza Doğrul, Toker Yayınlari. www.toker yayinları.com- Tel: 02126010035, 0535 3199349 ve [email protected]
(**) Buhara Yayınları Ltd. Şti.- Nuruosmaniye Cad. Yavuz Ap. 9/1-Eminönü, Fatih_İstanbul, Tel. 02125123390