"Kendi ürettiğini tüketene vergi olmaz" 

Anayasa Mahkemesi, kendi imkanlarıyla elde ederek üretimde kullandığı elektrik ve kok gazı üzerinden tüketim vergisi alınan şirketin mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verdi.

Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre, ana uğraşı çelik üretimi yapmak olan İskenderun Demir ve Çelik AŞ, ihtiyaç duyduğu elektriği kendi imkanlarıyla elde ederek üretimde kullanmaya başladı.

Şirketin bu şekilde elektrik ve hava gazı tüketmiş olması nedeniyle ilgili belediye, şirketten elektrik ve hava gazı tüketim vergisini ödemesini istedi.

Şirket, bu talep üzerine elektrik ve kok gazı tüketiminin vergilendirilmesiyle ilgili çeşitli tarihlerde belediyeye beyannameler verdi ve bu beyannamelere istinaden belediye tarafından farklı dönemlere ilişkin elektrik ve hava gazı vergisi belirlendi.

Bir kısmı elektrik tüketimine, bir kısmı ise kok gazı tüketimine ilişkin olan bu tutarlar, şirket tarafından farklı tarihlerde Belediyeye ödendi.

Şirket, Vergi Mahkemesinde elektrik ve hava gazı tüketim vergisi borçlarının silinmesi ve ödenen vergilerin iadesi istemiyle davalar açtı.

Mahkeme farklı tahakkuk dönemlerine ilişkin söz konusu davaların reddine karar verdi. Temyiz edilen kararlar, Danıştay tarafından onanırken karar düzeltme talebinin de reddedilmesi üzerine şirket adına Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunuldu.

Başvuru dilekçesinde, şirketin, tükettiği elektrik ve kok gazının kendisi tarafından üretilmesine rağmen elektrik ve hava gazı tüketim vergisi alınmasının hak ihlali olduğu ileri sürüldü.

Yüksek Mahkeme, Anayasa'nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine, ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere dosyanın vergi mahkemesine gönderilmesine karar verdi.

Vergilendirme için bir satış bedeli gerekli

Kararda, elektrik ve hava gazı tüketim vergisi ödeyen başvurucu yönünden Anayasa'nın 35. maddesi anlamında korunmaya değer ekonomik bir menfaatin bulunduğu ve vergilendirme işleminin mülkiyet hakkına müdahale teşkil ettiği belirtildi.

Kanunun, verginin hesaplanması için bir satış bedelinin varlığını gerekli kıldığı belirtilen kararda, somut olayda başvurucu şirketin kendi ürettiği elektrik ve kok gazını tükettiği için vergi matrahının belirlenebileceği bir alım-satım ilişkisi ve satış bedeli bulunmadığının altı çizildi.

Olayda kendi ürettiğini tüketen yükümlüler yönünden vergi sorumlusu olarak nitelenebilecek bir tedarikçi ve dağıtıcı kuruluş olmadığına işaret edilen kararda, şunlar kaydedildi:

"Başvurucunun kendisinin ürettiği elektrik ve hava gazı tüketim vergisinin esaslı unsurlarının kanunla belirli ve öngörülebilir bir biçimde düzenlenmemiş olması nedeniyle mülkiyet hakkına yapılan müdahalenin Anayasa'da öngörülen kanunilik ilkesini ihlal ettiği sonucuna varılmıştır. Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle Anayasa'nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir."