Kangal köpeklerinin yavrularını yemesinin sırrı çözüldü 

Cumhuriyet ve Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesinde görevli üç öğretim üyesi 5 yıldır sürdürdükleri bir çalışma ile Kangal köpeklerinin neden yavrularını yediklerinin sırrını çözdü.

Sivas Cumhuriyet ve Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi'nde öğretim üyesi olarak bilimsel çalışmalar yürüten Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Koçkaya, Doç. Dr. Nazlı Ercan ve Doç. Dr. Yasemin Sargırlı Demirbaş dünyada bilim literatürüne ilk olarak giren bir bilimsel çalışmaya imza attı.

Yaklaşık her 100 Kangal köpeğinden birinin yavrularını yediklerini tespit eden öğretim üyeleri, bu konuda 5 yıl sürdürdükleri bilimsel çalışma neticesinde anlam verilemeyen bu olayın sırrını çözmeyi başardı. İlginç olayın nedeninin hormon yetersizliği olduğu tespit edildi. Yapılan bu çalışma uluslararası bilim dergilerinde yer aldı.

HER ŞEY KÖYLÜLERDEN GELEN ŞİKÂYETLERLE BAŞLADI

Konuyla ilgili açıklama yapan Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Koçkaya, köylülerden gelen şikayetler üzerine konuyu araştırmaya başladıklarını belirterek, "Maternal kanibalizm yani annelerin yavrusunu yemesine yönelik bir çalışma yaptık. Bu çalışmamızda kangal çoban köpekleri üzerinde yaptık. Yaklaşık 5 yıl önce bir vaka ile bize başvuran köylülerin köpeklerinin her doğumda yavrularını yediğine yönelik şikâyetiyle ve buna bir çözüm bulmamamız için geldiklerinde, bu olayın araştırılması gerektiğini düşündük. Daha sonra bunun varlığının ne kadar olduğunu araştırmak için bir anket çalışması yaptık. Yetiştiricilerimize ve köylülerimize ulaştığımızda anket çalışmamızda yüksek bir oranda kendi yavrusunu yiyen kangal köpekleri ile karşılaştık" dedi.

KANGALLAR 10 GÜNLÜK YAVRULARINI YEDİ

Yaptıkları araştırmalarda bazı Kangal köpeklerinin 10 günlük yavrularını yediklerini belirten Koçkaya, "Köylülerimiz bu hayvanların her doğumda bütün yavrularını telef ettikleri için ya anneleri azat etme ya da anneleri başka yöntemlerle uzaklaştırma boyutuna gittiklerinden yetiştiricilikten çıkartıldıklarını gördük kangal köpeklerinin. Bu da kangal köpeklerinin geleceği ve ekonomik açıdan büyük bir kayıptı. Biz de bu durumun önüne geçmek için çalışmaya başladık. O dönemin şartlarında 15 tane yavrusunu yiyen kangal köpeği bulduk. Şu anda bu köpeklerimizi koruyoruz. Kangal köpeklerini takip ettiğimizde köylülerin söylediği gibi her doğumda yavruların tamamını 10 gün içerisinde ya bütünüyle yediklerini ya da kafa kısımlarını yediklerini ve böylelikle yavrularını telef ettiklerini gördük. Buna yönelik geniş çaplı çalışma yapmaya karar verdik" dedi.

NEDENİ HORMON YETERSİZLİĞİ

Koçkaya, ilginç olayın nedeninin hormon yetersizliği olduğunu ifade ederek, "Hayvanların davranışları üzerinden hareket ettik. Laboratuvar ortamında yaptığımız çalışmalarda ve anketlerle nedenini araştırmaya başladık. Araştırmalarımızda yaklaşık 20 tane neden sıraladık. Bu 20 tane nedeni eleye eleye tek bir tane büyük bir sıkıntının olduğunu fark ettik. Bunun da büyük bir sıkıntı olan hormon yetersizliği olduğunu tespit ettik. Daha sonra bu çalışmamızın sonucunu dünyanın en iyi davranış dergilerinden bir tanesinde yayınladık ve dünyada yapılan ilk çalışma olarak bu çalışmamız literatüre geçti. Literatüre geçtikten sonra bize ulaşmak isteyenler oldu. Özellikle İngiltere'de hayvanat bahçesi veteriner hekimi bize ulaştı. Hayvanat bahçesinde bir ayının 2 yavrusunu telef ettiğini ve bize yardımcı olabilir misiniz mesajlarını aldık. Bizde onlara hayvanı yakından takip etmemiz gerektiğini ve kanlarını alarak hormonsal parametrelerine bakmamız gerektiğini ilettik" dedi.

YAVRULARIN TELEF OLMASININ ÖNÜNE GEÇİLECEK

Koçkaya, konuyla ilgili tedavi geliştirip yavruların telef olmasının önüne geçmek istediklerine vurgu yaparak şunları söyledi:

"Yakın zamanda bir tedavi protokolü geliştirip bu hayvanların telef olmasının önüne geçeceğiz. Yaptığımız anketlerde yaklaşık olarak 100 kangaldan birinde bu sıkıntı gözüküyor. Bu oranda bizim için yüksek bir oran. Yaklaşık 30 köpek üzerinde çalıştık bunlardan 15 tanesi Maternal kanibalizm görülen köpekler diğeri 15' i de yavru yemeyen köpekler oldu. Çalışmamızın toplam süresi 5 yılı buldu. Çünkü anket süreci vardı anket sürecinden sonra bizim 20 tane belirlediğimiz neden skalası içerisinde kangal köpeklerinin doğal seleksiyon yapıyor olabileceği yani saflığını korumak için annelerin böyle bir durum sergiliyor olabilme olasılığı vardı. Bu yüzden sürecimiz uzadı. Neden sayısını bilerek çok fazla ortaya koyduk. Çünkü hiç bilinmeyen bir tablo ile karşı karşıyaydık. Dünyada bizim dışımızda çalışan kimse yoktu. Ancak araştırmalarımız sonrası bunun birçok ırkta gözüktüğünü gördük. Davranışı gösteren hayvanların kulübelerine kamera yerleştirdik. Kameralar ile annelerin anksiyeteye yönelik davranışlar sergilediğini gördük. Çünkü yavrularına başta yalama şeklinde yaklaşıp bir süre sonra ısırarak daha sonra tamamen yavrularını yiyerek bize tepki göstermeleri normal gelmedi."