BAŞBAKANLIK ARAŞTIRDI: Türk İşi Yolsuzluk Nedir?

BAŞBAKANLIĞA bağlı Kamu Görevlileri Etik Kurulu, bugüne kadar kendilerine ulaşan yolsuzluk, usulsüzlük ve kayırmacılık iddialarından yola çıkarak, kamu görevlileri için bir “Etik Rehberi” hazırladı. Rehberde temsili isimlerle kamuda yaşanan yolsuzluk, usulsüzlük, kayırmacılık, çıkar sağlama, ayrıcalık tanıma, torpil geçme ve hediye alma olaylarından örnekler veriliyor. İşte Türk tipi denilebilecek etik dışı olaylar:
 
SEÇİM KAMPANYASINA DESTEK: Genel Müdür Haluk Bey, milletvekili adaylığı için görevinden istifa eder. Haluk Bey’in seçim kampanyalarını kurumun ihaleli işlerini yürüten işadamı Emin Bey finanse eder. Milletvekili seçilemeyen Haluk Bey, genel müdür olarak görevine geri döner. Emin Bey, Haluk Bey’den hak ediş ve ödemelerinde ayrıcalık bekler.
 
YEĞENE TORPİLLİ ATAMA: İl Sağlık Müdürü İhsan Bey, TUS sınavına hazırlanan ve hastaların yoğun olduğu bir sağlık ocağında bulunduğu için yeğeni İsmail Bey’i daha rahat ders çalışabilmesi için hastaların yoğun olmadığı bir yere gönderir.
 
ANLAŞMALI MERKEZ: Devlet hastanesinde iç hastalıklar uzmanı olarak görev yapan Dr. Dilek Hanım, tetkiklerini yaptırmaları için hastalarını önceden anlaştığı görüntüleme merkezine gönderir.
 
RAKİBİ EKARTE ETME: Belediye Başkanı Musa Bey, Müdür Nevzat Bey’in istifa ederek seçimlerde kendisine rakip olacağını duyunca, Nevzat Bey hakkında hemen soruşturma açtırır; gerçeğe aykırı bir rapor düzenletip Nevzat Bey’e disiplin cezası verir.
 
KÖY BÜTÇESİNDEN MAKAM ARACI: Kaymakam Ali Bey, Köylere Hizmet Götürme Birliği’nin bütçesinden lojmanının tadilatını yaptırır ve kendisine yeni bir makam aracı alır.
 
ÜCRETSİZ CHECK-UP: Vergi denetmeni Tolga Bey, denetlemek üzere gittiği bir özel hastanenin sahibine, muhasebe kayıtlarında ciddi açıklar bulduğunu, ancak kendisine ücretsiz check-up yapılması durumunda bunları görmezden
gelebileceğini söyler.
 
AİLECE TATİL: Bir ihalede kontrol mühendisi olarak görev yapan Selçuk Bey, firma sahiplerine ait tatil köyünde ailece ücretsiz tatile davet edilir. Selçuk Bey, davete icabet ederek ailece bir hafta ücretsiz tatil yapar, tatil dönüşünde
firmaya ait hak edişleri kontrol ederken imalatlarda eksiklik olduğunu tespit
eder. Eksiklikleri firma sahibine ileteceği sırada, firma sahibi Selçuk Bey’e,
tatilden memnun kalıp kalmadığını sorar.
 
AYRICALIK: Emekli Tapu Müdürü İlhami Bey, en son görev yaptığı tapu müdürlüğünün bulunduğu beldede emlakçılık yapar. Aracı olduğu kişilerin işlerini takip etmek amacıyla daireye geldiğinde Müdür Burhan Bey’i ziyaret eder ve kahvesini içerken işleri öncelikli olarak yerine getirilir.
 
ÖZEL MUAYENEYE GEL: Operatör Doktor Asım Bey, hastanede yapacağı ameliyatlar öncesinde hastalarını özel muayenehanesine yönlendir.
 
DEFİN PARASI: Veteriner Hekim Celal Bey, görevi gereği köye aşı yapmaya gelmiş, köylüden belirlenen tarifenin üzerinde ücret alır. Belediye mezarlığında imam olarak görev yapan Mükremin Bey, defin işlemlerini yerine getirdiği için cenaze sahiplerinden para alır. Kömür dağıtımında görevli Hasan Bey, dağıtımda hemşerilerine öncelik tanır.
 
SPOR KULÜBÜNE BAĞIŞ: İşadamı Hüseyin Bey, aldığı ihale ile ilgili imalatları tamamlamasına rağmen, hak edişlerini alamamaktadır. Konuyu kurumun yöneticisi ile görüştüğünde, paranın bir kısmını şehrin spor kulübüne bağışlaması durumunda, alacağının hemen ödeneceğini öğrenir. 

HEDİYE ALMA KRİTERİ  
Etik Rehberi’nde, kamu görevlisinin hediye alma kriterleri de şu şekilde ortaya konuldu:
“Kamu görevlisi hediye kabul ederken kendisine şu soruyu sormalıdır; kamu görevlisi olmasaydım ya da işgal ettiğim makam ve mevkide bulunmasaydım, bu hediye yine de bana verilecek miydi? Cevap “kesinlikle evet” ise hediye alınabilir. Cevap “hayır” ise ya da “tereddüt” varsa hediye reddedilmelidir.” 
 
VİCDANIN SESİ  
“Yasa ile ahlakın birbiriyle örtüşmesi gerekir ancak ahlaki olan bir şey her zaman yasal değildir, yasal olan bir şey de her zaman ahlaki olmayabilir. Kamu görevlileri, etik ikilem içeren durumlarda, vicdanlarının sesini dinlemeli, problemlere tarafsız, adil ve dikkatli bir şekilde yaklaşmalıdır. 
 
İSPİYONCU-GAMMAZ
Yolsuzluğun gizlilik içerisinde yürütüldüğü belirtilen Etik Rehberi’nde; kurum içerisindeki ahlaklı kamu görevlilerinin, meslek onurunu korumak ve kamu kaynaklarının israfını önlemek amacıyla, ahlak dışı uygulamalarda ve yolsuz davranışlarda bulunanları ihbar etmeleri gerektiği belirtildi. Rehberde, mevcut örgüt kültürü içerisinde, ihbarda bulunanların, “gammaz”, “ispiyoncu” gibi sıfatlarla dışlandığı ve istenmeyen adam ilan edildikleri de belirtildi. Bu amaçla ihbarcıların amirleri tarafından korunması ve kimliklerinin gizli tutulması gerektiği vurgulandı.

ENSONHABER