Türkiye’deki işsiz sayısı, Mayıs 2009 döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 179 bin kişi artarak 3 milyon 382 bin kişiye yükseldi.
Geçen yılın mayıs ayında 2 milyon 203 bin kişi, bu yılın nisan ayında ise 3 milyon 618 bin kişi işsizdi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, işsiz sayısı, nisan ayına göre mayısta 236 bin kişi azalmış oldu. İşsizlik mayıs döneminde yüzde 13.6 ya geriledi. İşsizlik bir yıllık dönemde 4.4 puan artarken, işsiz sayısı bir yıllık dönemde 1 milyon 179 bin kişi arttı. Kentte işsizlik oranı yüzde 16.5 olurken, kırsalda ise yüzde 7.8 olduğu belirlendi.
Mayıs döneminde istihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre 387 bin kişi azalarak 21 milyon 455 bin kişiye düşerken, genç işsizlik oranı ise yüzde 24.9 oldu. Bu her dört gençten birinin işsiz gezdiğini gösteriyor.
Tarımda artış var
Mevcut işsizlerin yüzde 11’ini (373 bin kişi) bu dönemde işten ayrılanlar oluşturdu. Mayısta istihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre 387 bin kişi azalarak, 21 milyon 455 bin kişiye düştü. Bu dönemde tarım sektöründe çalışan sayısı 69 bin kişi artarken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 455 bin kişi azaldı. Kentsel yerlerde işsizlik oranı 5.4 puanlık artışla yüzde 16.5, kırsal yerlerde ise 2.5 puanlık artışla yüzde 7.8 oldu. Genç nüfusta işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre 8.3 puan artarak yüzde 24.9 düzeyine yükseldi.
Genç nüfusta işsizlik nisanda 26.5 olmuştu. Tarım dışı işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre 5.5 puanlık artışla yüzde 17 düzeyine çıktı. Bu oran erkeklerde geçen yılın aynı dönemine göre 5.4 puanlık artışla yüzde 15.8, kadınlarda ise 5.4 puanlık artışla yüzde 21.1 oldu. Mayıs döneminde istihdam edilenlerin yüzde 25.3’ü tarım, yüzde 18.6’sı sanayi, yüzde 6’sı inşaat, yüzde 50.1’i ise hizmetler sektöründe yer aldı.
Ümitsizler 723 bine çıktı
Mayıs’ta iş aramayıp, çalışmaya hazır olanların sayısı yüzde 7.3 artışla 1 milyon 944 bine yükselirken, iş bulma ümidi olmayanlar yüzde 2.7 artarak 723 bine çıktı. Mayıs döneminde Türkiye’de kurumsal olmayan nüfus bir önceki yılın aynı dönemine göre 818 bin kişilik artış ile 70 milyon 435 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 875 bin kişi artarak 51 milyon 575 bin kişiye ulaştı. Mayıs döneminde istihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre 387 bin kişi azalarak 21 milyon 455 bin kişiye düştü. Bu dönemde tarım sektöründe çalışan sayısı 69 bin kişi artarken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı ise 455 bin kişi azaldı. Aynı dönemde istihdam edilenlerin yüzde 25.3’ü tarım, yüzde 18.6’sı sanayi, yüzde 6’sı inşaat, yüzde 50.1’i ise hizmetler sektöründe olduğu belirlendi.
Yüzde 25.4’ü çıkarılanlar
Geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında, tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payının 0.8 puan, hizmetler sektörünün payının 1.2 puan arttığı, buna karşılık sanayi sektörünün payının 1.8 puan, inşaat sektörünün payının ise 0.2 puan azaldığı görüldü. Genç işsizlik oranı ise aynı dönemde 24.9 oldu.
Kayıt dışı oranı yüzde 44.6
İşsizliğin yüzde 25.1’i çalıştığı iş geçici olup işi sona erenler, yüzde 25.4’ünü işten çıkarılanlar, yüzde 14.2’sini kendi isteğiyle işten ayrılanlar, yüzde 9.8’ini işyerini kapatan-iflas edenler, yüzde 7.2’sini ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 8.2’sini öğrenimine devam eden veya yeni mezun olanlar, yüzde 10.1’ini diğer nedenler oluşturdu.
Yaptığı işten ötürü herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların oranı, önceki yılın aynı dönemine göre 0.6 puanlık artışla yüzde 44.6 olarak gerçekleşti. Bu dönemde, geçen yılın aynı dönemine göre tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı yüzde 88.4’ten yüzde 86.6’ya düşerken, tarım dışı sektörlerde yüzde 29.6’dan yüzde 30.4’e yükseldi. Mayıs döneminde, Türkiye genelinde işgücüne katılma oranı geçen yılın aynı dönemine göre 0.8 puanlık artışla yüzde 48.2 oldu. Erkeklerde işgücüne katılma oranı geçen yılın aynı dönemine göre 0.1 puanlık artışla yüzde 70.5’e, kadınlarda ise 1.3 puanlık artışla yüzde 26.6’ya yükseldi.
Kentsel yerlerde işgücüne katılma oranı 0.8 puanlık artışla yüzde 45.8, kırsal yerlerde ise 0.3 puanlık artışla yüzde 53.6 seviyesinde gerçekleşti. Toplam işgücünün yüzde 17.6’sını 15-24 yaş grubundakiler oluşturdu. Lise altı eğitimlilerde işgücüne katılma oranı yüzde 46 iken, yükseköğretim mezunlarında bu oran yüzde 78 olduğu belirlendi. Bu arada toplam kamu istihdamı 2 milyon 974 bin kişi.
Betam: İyimser olmak için henüz erken
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi Betam’a göre işsizlikte bir azalma yok. Prof. Dr. Seyfettin Gürsel ve Araştırma Görevlisi Onur Altındağ tarafından hazırlanan işsizlik analizinde, mayıs ayına ait ham işgücü rakamlarında tarım dışı istihdamın nisan ayına göre 300 bin kişi artarak ve işsizlik oranının yüzde 18.2’den yüzde 17’ye düştüğü belirtiliyor. Betam’ın analizi şöyle: “Tarım dışı istihdamda görünen artış büyük oranda mevsimselliğe bağlı. Mevsimsellikten arındırılmış verilere göre mayıs ayında tarım dışı istihdam edilen kişi sayısı nisan ayına göre yaklaşık 15 bin 600 kişi gerilerken, tarım dışı işsizlik oranı da yüzde 18.4’ten 18.6’ya çıkmış bulunuyor. TÜİK’in mayıs ayına ait ham işgücü rakamlarına baktığımızda tarım dışı işsizliğin nisan ayına göre yüzde 18.2’den yüzde 17’ye düştüğünü görüyoruz. Tarım dışı işsiz sayısı 217 bin azalırken tarım dışı istihdam da buna paralel olarak 300 bin kişi artmış durumda. Buna rağmen tarım dışı istihdamda görünen bu artış büyük oranda mevsimselliğe bağlı. İşsizliğin gerçek seyrini izleyebilmek için mevsimsel etkiden arındırılmış olması gerekiyor. Nisan ayına göre tarım dışı işsizlik oranı yüzde 18.4’den yüzde 18.6’ya çıkarken tarım dışı işsiz sayısı da 3.6 milyona dayanmış durumda. Mayıs ayı iş gücü verilerine bakarak iyimser olmak için henüz erken. Bununla birlikte, istihdamdaki düşüşün yavaşladığı ve buna paralel olarak işsizlik artışının zayıfladığı görülüyor.
Dört kişiden biri bir yıldır iş arıyor
* Yüzde 71.9’u erkek
* Yüzde 60.4’ü lise altı
* Yüzde 26.1’i bir yıl ve daha uzun süredir iş arıyor
* İşsizler sıklıkla (yüzde 31.4) ‘eş-dost’la iş arıyor
* Yüzde 90.1’i (3 milyon 47 bin kişi) daha önce bir işte çalışmış
* Daha önce bir işte çalışmış olan işsizlerin yüzde 47,4’ü hizmetler, yüzde 25.7’si sanayi, yüzde 16.8’i inşaat, yüzde 7.6’sı tarım sektöründe çalışmış, yüzde 2.5’i ise 8 yıldan önce işten ayrılmış
* İşsizlerin yüzde 25.1’ini çalıştığı iş geçici olup işi sona erenler, yüzde 25.4’ünü işten çıkarılanlar, yüzde 14.2’sini kendi isteğiyle işten ayrılanlar, yüzde 9.8’ini işyerini kapatan/iflas edenler, yüzde 7.2’sini ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 8.2’sini öğrenimine devam eden veya yeni mezun olanlar oluşturdu.
* Mayıs döneminde 1 milyon 820 bin kişi işe yeni başlamış veya iş değiştirmiş olup, bunun toplam istihdam içindeki oranı yüzde 8.5 oldu.
* Bu dönemde işe başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 16.5’i sanayi, yüzde 32.1’i hizmetler, yüzde 25.3’ü inşaat, yüzde 26.1’i ise tarım sektöründe işe başladı. Mevcut işsizlerin yüzde 11’ini bu dönemde işten ayrılanla. Bu dönemde 373 bin kişinin işten ayrıldı. (Radikal)
23
15
k.jpg)
