'İkinci Yeni'nin en özgün ve güçlü kalemlerinden Turgut Uyar 

TURKTIME / İkinci Yeni akımı içerisinde yer alan Turgut Uyar, gerçekçi gözleme dayanan ve zengin imgeler, uzun ve geniş soluklu dize ve anlatım tarzı ile öne çıkar. Bu anlatımın en önemli ögeleri; öyküleme, içkonuşma, bilinçaltının uzak yakın çağrışımlar oluşturan sıçramaları, yer yer nesir cümlesine benzeyen dize yapısıdır.

Bütün bunlar daha Anadolu’da görev yaptığı dönemde yazılan ilk şiirlerindeki tiplemeler, bireyin yalnızlık ve sıkıntılarını yansıtan davranış tasvirleri ve şairin geniş birikiminden gelen evrensel ve geleneksel malzemenin poetik dönüştürümü ile birleştiğinde İkinci Yeni şiirinin en özgün ve güçlü seslerinden birisi olan Turgut Uyar’ın şiiri ortaya çıkar.

Onun lirizminin merkezinde çağdaş bireyin hâllerini son derece çarpıcı imgelerle aktarması gelmektedir. Peki, İkinci Yeni şiirinin önde gelen isimlerinden biri olan Turgut Uyar kimdir?

Turgut Uyar, 4 Ağustos 1927 tarihinde Ankara’da doğmuştur. Annesi, Fatma Hanım, babası Hayri Bey’dir. Babasının orduda binbaşı olması nedeniyle ilköğrenimini farklı şehirlerde görmüştür. Ortaokulu ise yatılı olarak Bursa Işıklar Askeri Lisesi’nde okumuştur. Yükseköğrenimini Askerî Memurlar Okulu’nda tamamlamış, mezun olduktan sonra Ardahan’ın Posof ilçesine memur olarak atanmıştır.

1958’e kadar orduda çeşitli vazifeler alan Turgut Uyar, daha sonra görevinden ayrılarak Türkiye Selüloz ve Kâğıt Sanayi’nin Ankara’daki şubesinde çalışmaya başlamıştır. 1967’de emekli olan sanatçı, İstanbul’a yerleşmiştir. 1969 yılında, şair Tomris Uyar ile hayatını birleştirmiştir. 22 Ağustos 1985’te İstanbul’da vefat etmiştir.

ESERLERİ;

ŞİİR;

-Arz-ı Hâl (1949)

-Türkiyem (1952)

-Dünyanın En Güzel Arabistanı (1959)

-Tütünler Islak (1962)

-Her Pazartesi (1968)

-Divan (1970)

-Toplandılar (1974)

-Kayayı Delen İncir (1981)

-Büyük Saat (Bütün şiirleri, 1981).

İNCELEME; 

Bir Şiirden (1983)

ELEŞTİRİ;

Sonsuz ve Öbürü (1985)

KİM NE DEDİ?

Türkiye edebiyatının önemli kalemlerinden Edip Cansever, Turgut Uyar için, “Soluklu, soluklu olduğu kadar da görkemli bir şiirdir Turgut’un şiiri. Okuyanları şaşırtıp sarsarak parçalara ayırmaz, tersine bütünleştirir, bir düzene sokar onları. (…) Türk şiirinin en seçkin, en usta şairlerinden biridir Turgut Uyar.” cümlelerini kurmuştur.

Yine Türkiye edebiyatının güçlü kalemlerinden Nurullah Ataç, Turkut Uyar için, “Bilmem yanılıyor muyum Turgut Uyar’ı iyi bir şair saymakla? Hiç sanmıyorum. Ne olursa olsun, onun için atıyorum zarımı. Övünerek söyliyeyim, şairler için attığım zar, şimdiye kadar çoğu iyi geldi, doğru seçtiğimi gösterdi. Turgut Uyar için de iyi geleceğinden hiç şüphe etmiyorum.” ifadelerini kullanmıştır.