BİR İŞÇİ KAÇ PARA? Bir Kişiye İş Yaratmanın Maliyeti

Son aylarda hızla büyüyen işsizler ordusu kaygıya ve yaklaşan seçimler öncesi siyasiler arasında miting meydanlarında sert tartışmalara konu olurken, bir kişilik iş yaratmak için gerekli ortalama yatırım tutarının ise Ocak ayı fiyatlarıyla 276 bin lira olduğu belirlendi.

Anka’nın Hazine verilerinden yaptığı belirlemeye göre Ocak ayında teşvik belgesine bağlanan toplam 1 milyar 538.1 milyon lira tutarındaki 114 yatırım projesi kapsamında 5 bin 577 kişilik istihdam yaratılacağı bildirildi. Buna göre yaratılacak her bir kişilik istihdam başına ortalama 275 bin 831 liralık yatırıma gidileceği belirlendi.

3 MİLYON İŞSİZE İŞ YARATMA MALİYETİ
TÜİK’in geriden gelen iş gücü istatistiklerine göre Kasım 2008 itibariyle 2 milyon 995 bin kişi olan mevcut işsizlerin tümüne iş bulmak için toplam 826 milyar liralık yatırıma ihtiyaç olduğunu gösteriyor. Bu da yaklaşık Türkiye’nin geçen yılki milli gelirine yakın bir büyüklük oluşturuyor. Ancak bunun için de 2 milyon 995 bin kişilik resmi işsiz sayısı ve 276 bin liralık ortalama maliyetin aynı kalması gerekiyor.

Bu arada umudunu yitirerek iş aramaktan vazgeçen işsizler, ücretsiz aile işçileri, günü birlik işlerde düzensiz ve kısa süreli çalışanlar bu hesaba dahil bulunmuyor.

EN AZ YATIRIMLA İŞ MADENCİLİKTE
Bir kişilik iş için gerekli ortalama yatırım tutarı projelerin niteliğine bağlı olarak sektörlere göre değişkenlik gösteriyor. Madencilikte 133 bin lira ile en düşük düzeyde bulunan bir kişilik iş yaratma maliyeti, hizmetlerde 152 bin, tarımda 169.5 bin, imalat sanayiinde 239 bin liraya yükseliyor. Söz konusu tutar daha çok teknoloji-yoğun nitelikteki enerji yatırımlarında ise 3 milyon 206 bin liraya ulaşıyor.

İmalat sanayiinde en çok yatırım yapılan alt sektörler içinde taşıt araçlarında 551 bin lira olan söz konusu tutar, gıdada 273 bin, elektrikli makinelerde 302 bin, dokuma giyimde 129.4 bin, demir dışı metallerde 563.9 bin lira. Bu tutar demir dışı metallerde ise 61.4 bin liraya düşüyor.

Bir kişilik iş yaratmak için gerekli ortalama yatırım tutarı hizmetler alanında da aldığı yatırım tutarına göre yapılan sıralamada turizmde 180.4 bin, ulaştırmada 338.6 bin, sağlıkta 74 bin, alt yapı alanında 856 bin, ticarette 222.9 bin lira olarak belirlendi.

EN DÜŞÜK MALİYET İÇ ANADOLU’DA
Bir kişilik iş yaratma maliyeti, aldığı yatırımların ağırlığına göre bölgeler itibariyle de değişiyor. Ocak ayı teşviklerinde bir kişilik istihdama düşen ortalama yatırım tutarı 129.7 bin lira ile İç Anadolu’da gerçekleşti. Söz konusu tutar Güneydoğu yatırımlarında 197.8 bin, Marmara’da 310.3 bin, Ege’de 312.8 bin, Akdeniz’de 369.7 bin, Doğu Anadolu’da 396.4 bin, Karadeniz’de ise 735.6 bin lira olarak gerçekleşti.
Teknoloji yoğun nitelikteki çok bölgeli yatırımlarda ise söz konusu tutarın 1 milyon 376 bin lira olduğu dikkati çekti.