Elektronik piyasasını 'koronavirüs' vurdu 

Çin'den gelen ürünleri de bulmakta esnaf zaman zaman zorluk yaşanıyor. Küçük esnaf, maliyetleri arttığı için zam yaptıklarını belirtirken, cep telefonları için şarj aleti, pil, kulaklık, kırılmaz cam, koruyucu silikon kılıfı gibi ürünlerde ilerleyen zamanlarda sıkıntı yaşanabileceği belirtiliyor.

Çin'in Wuhan kentinde başlayan corona virüsü hâlâ kontrol altına alınamadı. Virüsün yayılması ihtimaline karşı Mart sonuna kadar ülkede okulların yanı sıra fabrikalar da kapatıldı ve çoğu yerde üretim durdu. Çin'den gelen birçok üründe üretim olmamasından dolayı elektronik ürünlerde de stoklar eridi. Yeni ürün alamayan ithalatçı firmalar da ürün bulmakta zorluklar yaşadıklarından ürünlere zam yapmaya başladı. Biz de Bursa’dan Antalya’da elektronik piyasasının corona virüsünün nasıl etkilediğini araştırdık.

“ÜRÜNLER ARACILIĞIYLA VİRÜS YAYILABİLİR”

Muğla'da elektronik ürün dükkanı işleten Kenan Değertaş, virüsün etkisinin ülkemizde aylar sonra çıkacağını öne sürerek, “Bu virüs, ithal edilen ürünler aracılığıyla başka ülkelere yayılabilir. Virüsün ortaya çıkışı henüz kısa süreli. Bizim şu anda sattığımız ürünler Çin'den aylar önce yola çıkıp gümrükten ancak çekilerek piyasaya sürülen mallar. Bu nedenle bu yolla virüsün yayılması birkaç ayı bulur. Virüs sorunu eğer bir iki ay içinde çözülmezse yeni sipariş mallar stoklardan konteynerlere yüklenerek yola çıkacak ve bu bizler için bir tehlike yaratacak. Şu an için gümrükten çekilecek mallarda böyle bir tehlikenin olması söz konusu değil” ifadelerini kullandı.

BÜYÜK TELEFON ÜRETİCİLERİ DE ÇİN İLE ANLAŞTI

Bazı telefon markalarının da Çin pazarında olduğunu söyleyen Değertaş “Şu anda ülkemizdeki en büyük telefon markalarından birisi Çin pazarı ile yeni anlaştı. Telefon üreten çok sayıda firma Çin pazarıyla çalışıyor. Virüs konusu çözülmezse telefon piyasası ile birlikte teknolojik piyasa allak bullak olur” dedi. Değertaş, virüsten kaynaklı bir zam artışının şu an için Muğla’da olmadığını da sözlerine ekledi.

“TÜM AKSESUARLAR ÇİN’DEN”

Bursa’da cep telefonu aksesuarları satan Mahmut Şehmuz Demir, virüsün piyasası olumsuz yönde etkileyeceğini kaydederek, “Başta cep telefonu, pil, şarj aleti, kulaklık, kırılmaz cam, koruyucu silikon kılıfı gibi aklınıza gelebilecek her türlü aksesuarın tamamı Çin malı. Bu yüzden 15-20 gün sonra mal bulmakta zorluklar yaşanacak ve bu durum bizi de tüketiciyi de olumsuz yönde etkileyecek” dedi.

“TÜRKİYE, BU SEKTÖRDE KILIF BİLE ÜRETMİYOR”

Yeni çıkan telefonların kılıf, şarj aleti gibi ürünlerini bulmakta zorluk yaşadıklarını anlatan Demir, şu anda Çin malı şarj cihazlarının fiyatlarının 25 TL olduğunu ve bu rakamın 20 gün içinde iki katına çıkabileceğini belirterek, “Her ürüne yüzde 100 oranında zam bekliyoruz, kırılmaz camlar şu an 10 lira ise bu virüs böyle giderse 20-30 liradan satmak zorunda kalacağız. İstanbul Tahtakale’de, Sirkeci’de bugün mal yok. Sadece virüs değil, dolar kuru da etken. Daha önce 5 konteyner mal siparişi veriliyordu şimdi bir konteyner sipariş veriliyor. Bu ciddi bir sıkıntı.Türkiye bu sektörde bir kılıf dahi üretmiyor. Hepsi Çin’den geliyor. Şimdi bunlar gelmeyince ne olacak ? Nereden temin edilecek?” diye sordu.

“ABD MENŞELİ TELEFONLAR DAHİ ÇİN’DE ÜRETİLİYOR”

Bir başka cep telefonu ve aksesuarı satan Furkan Can Yakut, “Bu ürünlerin üretimi Türkiye değil, Çin olduğu için bu durum öncelikle elinde stoku bulunmayan bayileri batıracaktır. 100 TL olan bir ürünün ücreti muhtemelen yüzde 300-500 kadar zamlanacaktır. Çin’den gelmeyen ürün cep telefonu ve aksesuar piyasasını çok ciddi şekilde etkileyecek” dedi.

“ZAM GELEBİLİR”

Antalya Elektronik Radyo Tv Tamir ve Malzeme Satıcıları Odası Başkanı Metin Süngü, virüs nedeniyle üretimin düştüğünü kaydederek, “Çoğu üründe zam bekliyoruz. Çin’den buraya ithalat durdu diyebiliriz.Bir parti malın oradan buraya gelmesi 90 günü buluyor. Virüsün 90 gün yaşayamayacağı bilimsel olarak kanıtlanmış bir şey. Ben ithalatçıyım. Şu an piyasaya yansıyan bir sıkıntı yok. Söylentileri çoğaltıp, medyada da gündeme getirip fiyatları yükseltmek isteyenler olabilir. Bugün Çin'de ürün 1 dolarsa, burada da 1 dolar. Şu anda orada tatil olduğu için sipariş geçemiyoruz. Çin'deki ortağım hammadden dolayı zam gelebilir diyor. O yüzden de elektronikte yüzde 15-20 zam gelebilir diye düşünülüyor. Kesin bir şey konuşamıyoruz” ifadelerini kaydetti.