Gerilimin nedeni 'Türk çılgınlığı' 

Sudan, Mısır'daki  Büyükelçisi Abdül Mahmud Abdül Halim'i Hartum'a geri çağırdı.Sudan Dışişleri Bakanlığı kararın gerekçesini açıklamadı. Büyükelçinin Hartum'da ne kadar kalacağı da bilinmiyor.

BBC Türkçe'nin haberine göre Mısır Dışişleri Bakanlığı ise şimdilik gerekli adımları atmak için gelişmeleri değerlendirdiğini bildirmekle yetindi.


Haberde şu ifadeler yer aldı:

İki ülke arasındaki ilişkiler, Sudan Devlet Başkanı Ömer el Beşir'in geçen yıl Mısır'ın istihbarat servislerini, ülkesinin Darfur gibi çatışmalı bölgelerinde orduya karşı savaşan muhalifleri desteklemekle suçlamasından bu yana kötüye gidiyordu. İlişkileri düzeltmeye yönelik diplomatik çabalar da vardı. Ancak özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın aralık sonunda Sudan'a yaptığı ziyaret ve bu ziyaret sırasında Kızıldeniz'de Mısır kıyılarına yakın Sevakin Adası'nın Türkiye'ye tahsis edilerek aslına uygun yeniden inşasıyla ilgili bir anlaşma imzalanması üzerine gerginlik iyice artmaya başladı.


HALAYİB ÜÇGENİ

Kızıldeniz sahilinde Mısır ile Sudan arasındaki sınırda yer alan 20 bin 850 kilometrekarelik "Halayib Üçgeni" adı verilen bölgenin egemenliğinin kime ait olduğu yönünde yaşanan tarihi tartışmalar zaman zaman iki ülkeyi siyasi ve askeri olarak karşı karşıya getiriyor. En büyük beldeleri Halayib, Ebu Ramad ve Şelatin olan bölgede, Ababde, Beşşarin başta olmak üzere Sudan asıllı kabileler yer alıyor.


MISIR MEDYASI: 'TÜRK ÇILGINLIĞI VE İRAN KOMPLOSU'

Mısır medyası, iki ülke arasında varılan anlaşmanın amacının adada bir donanma üssü kurulması ve "Mısır Devlet Başkanı Abdül Fettah el Sisi'nin devrilmesi" olduğu iddialarına yer verdi. Mısır'da Devlet Başkanı el Sisi ve hükümetinin denetimindeki medya, Sevakin anlaşmasından sonra Türkiye ve Sudan'ın bir komplo peşinde olduğu iddialarına yer verdi. Kahire'de yayımlanan El Watan gazetesi, "Sudan Devlet Başkanı Ömer el Beşir dolar karşılığında ateşle oynuyor. Sudan, Türk çılgınlığı ve İran komplosunun, Etiyopya'nın Mısır'ı susuz bırakma ve Katar'ın Mısır'ı mali olarak çökertme planlarının gölgesinde, tarih ve coğrafya yasalarını ihlal ederek Mısır'a karşı saf tutuyor" yorumunu yaptı.

Katar Genelkurmay Başkanı'nın Cumhurbaşkanı Erdoğan ile aynı tarihte Hartum'u ziyaret etmiş olması da Mısır medyasında, Kahire'ye karşı kurulduğu iddia edilen komploya kanıt olarak gösterilmişti.

Mısır ile Türkiye arasındaki ilişkiler Mısır ordusunun 2013'te Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'yi devirmesinden bu yana gergin.

Mursi'nin mensubu olduğu Müslüman Kardeşler örgütünün faaliyetleri Mısır'da yasaklandı.Mısır Devlet Başkanı Mısır Devlet Başkanı Abdül Fettah el Sisi ise Türkiye'yi ülkesinin "içişlerine karışmakla" suçladı.


MISIR-SUDAN ARASI GERGİN

Mısır-Sudan ilişkileri, zengin maden yatakları bulunan sınır bölgesi Halayib ve Şalatin'in statüsü ile Nil Nehri'nin su hakları konusundaki tartışmalar nedeniyle zaten bir süredir gergin.

Sudan geçen yıl Mısır'ı "içişlerine karışmakla" suçlamış ve Mısır'dan tarım ürünleri ithalatını yasaklamıştı.


TARTIŞMALI HALEYEB ÜÇGENİ

Bugün Mısır devlet televizyonunda cuma namazı canlı yayınının ilk kez statüsü tartışmalı Halayib'deki el Tawba Camisi'nden verilmesi ve cuma hutbesini de bizzat Diyanet Bakanı Muhammed Muhtar Cuma'nın okuması da gerilimin işaretleri arasındaydı.


'SEVAKİN ANLAŞMASI'

Türkiye, Sudan ile imzalanan anlaşma çerçevesinde, Osmanlı İmparatorluğu döneminde inşa edilmiş ama sonra terk edilmiş olan liman kenti Sevakin'i yeniden inşa etmeyi planlıyor.

Kızıldeniz kıyılarındaki bu adaya yapılacak tersanede sivil ve askeri gemilere hizmet verilebileceği söyleniyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Sudan Dışişleri Bakanı İbrahim Ghandour 24 Aralık'ta Hartum'da bu konuda anlaşmaya vardı.

Sudan Dışişleri Bakanı anlaşmanın tersane kısmına vurgu yapmış, bu anlaşmanın askeri işbirliğinin de yolunu açabileceğini söylemişti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan da Türkiye'ye belirli bir süre için Sevakin'de turistik bölge ve Kızıldeniz üzerinden Mekke'ye geçen hacılar için konaklama merkezi inşası izni verildiğini, Sevakin ve diğer alanlarda Türkiye'nin yapacağı projelerin toplam tutarının 650 milyon doları bulacağını açıklamıştı.

Sudan Devlet Başkanı Ömer el Beşir Darfur'daki çatışmalarda savaş suçları işlemekle suçlanmış ülkeye 20 yıl ABD ambargosu uygulanmıştı.

ABD ise Sudan'a 20 yıl boyunca uyguladığı yaptırımları ekim ayında kaldırmıştı.

BBC Türkçe