İran’la nükleer anlaşmada kritik karar 

İran 2015 nükleer anlaşmasının yeniden devreye alınmasına yönelik aralarında Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (IAEA) soruşturmalarının sonlandırılmasının da yer aldığı bazı şartlarından vazgeçti.

İran ile P5+1 ülkeleri olarak da bilinen ABD, Rusya, Çin, Almanya, İngiltere ve Fransa, nükleer anlaşma imzalamış fakat ABD’nin eski başkanı Donald Trump’ın anlaşmadan ayrılmasıyla süreç durmuştu.

Konu hakkında bilgi Reuters’a konuşan üst düzey ABD’li bir yetkili tarafından verildi.

Konunun hassasiyeti gerekçesiyle adının açıklanmaması koşuluyla konuşan yetkili İran’ın Washington’un taviz verdiğini söylemesine rağmen İran’ın bazı önemli taleplerinden vazgeçtiğini söyledi.

Yetkili “Geçen hafta bize dönüş yaptılar ve anlaşmaya varılamamasının önünde engel oluşturan şartlardan vazgeçtiler” dedi.

İRAN’DAN YANIT GELMEDİ

Yetkili “Nihayet Rubicon’u geçtiklerini ve muhtemelen Başkan Biden’ın kabul edebileceği bir anlaşmaya dönmeye yönelik doğru bir adım attıklarını düşünüyoruz. Eğer şu anda anlaşmaya bir adım yaklaşmışsak bu İran’ın adım atmasından dolayıdır. Başından beri ısrarcı oldukları bazı konulardan vazgeçtiler” dedi.

İran Dışişleri Bakanlığı sorulara yanıt vermedi.

Yetkili, İran’ın ABD’nin İran Devrim Muhafızları’nı yabancı terör örgütü olarak tanımayı bırakması talebinden halihazırda büyük oranda vazgeçtiğini söyledi.

Yetkili “Hiçbir koşulda bunu yapmayacağımızı ifade ettik. Israr ettiler ama bir ay kadar önce bu konudaki sert tutumlarından vazgeçmeye başlayıp konuyu terör örgütü olarak tutun ama devrim muhafızları ile ilişkili şirketlerden bazılarını buna dahil etmeyine getirdiler. Bunu da yapmayacağımızı ilettik” dedi.

İran’ın ayrıca IAEA’nın uranyum izlerine yönelik yürüttüğü soruşturmaları da durduracağına yönelik de garanti istediğini belirten yetkili İran ve ABD arasında halen kat edilmesi gereken mesafeler olduğunu ifade etti.

Yetkili “İran’a bu tekliflerini de asla kabul etmeyeceğimizi söyledik” dedi.

Halen bir anlaşmaya varılıp varılmayacağının kesin olmadığını ifade eden yetkili bunun “biraz daha zaman alacağını” dile getirdi.

Yetkili “Şu anda İran’ın yanıtını inceliyoruz ve en kısa sürede onlara dönüş yapacağız” dedi.

"YAPTIRIMLARIN BAZILARINI KALDIRACAĞIZ"

Yetkili ayrıca “Evet eğer anlaşırsak yaptırımların bazılarını kaldıracağız ancak İran da nükleer programını sonlandırmış olacak” dedi.

Taraflar daha önce de 11 aylık görüşmenin ardından Viyana’da anlaşmaya son derece yaklaşmış ancak İran’ın İran Devrim Muhafızları’nın terör örgütleri listesinden çıkarılması konusunda ısrarcı davranması nedeniyle görüşmeler sona ermişti.

İran ayrıca hiçbir ABD başkanının anlaşmayı terk etmeyeceğine dair garanti verilmesini istemişti. Ancak Başkan Biden’ın anlaşmanın yasal bir bağlayacağı olan bir anlaşmadan ziyade politik bir uzlaşı olmasından dolayı böyle bir karar alma yetkisi bulunmuyor.

Bir diğer yetkili anlaşmanın tamamen uygulanması durumunda IAEA’nın İran’ın gizli bir şekilde nükleer silah üretme çabalarını ortaya çıkarabilecek kapsamlı bir denetim uygulaması yürütmeye devam edeceğini söyledi.

Aynı yetkili İran’ın nükleer bomba yapmak için gerekenin çok altında uranyum depolamasına ve zenginleştirmesine izin verileceğini belirtti.

İŞTE İSMAİL SAYMAZ'IN GERÇEK YÜZÜ