Liselere girişte kriter değişir mi? 

Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamında merkezi sınav 6 Haziran’da yapıldı. Öğrenciler heyecanla 30 Haziran’da açıklanacak sonuçları bekliyor. Ardından tercih ve yerleştirme maratonu başlayacak. LGS ile öğrenci alan devlet okullarının kontenjanı 174 bin 160.
 
Sınava 1 milyon 243 bin 801 öğrenci katıldı. Bu öğrencilerin yüzde 14’ü LGS ile alan devlet okullarından birine girebilecek; yine yaklaşık yüzde 1’lik öğrenci de yabancı ve Türk kolejler arasından tercih yapacak. 8. sınıftan liseye geçecek öğrencilerin yüzde 85’i ise yerel yerleştirmeyle adresine en yakın okullara kayıt olacak. LGS’ye katılmak mecburi değildi, bu yıl liselerde yaklaşık 1.4 milyon öğrenci olduğu tahmin ediliyor; sınavla tercih edecekleri çıkarınca 1.2 milyonu aşkın öğrencinin tek şansı yerel yerleştirme. Burada da yerleştirildiği okuldan memnun olmayanlardan maddi durumu iyi olanlar sınavla almayan özel okullardan birine gidecek, maddi olanağı bulunmayanlara ise açıköğretimden başka seçenek kalmayacak.

YAZILILAR SEKTEYE UĞRADI

Merkezi sınava göre yerleştirmede öğrencilerin LGS puanları dikkate alınacak. Öğrencinin Ortaokul Başarı Puanı’nın (OBP), LGS puanına etkisi yok ancak merkezi yerleştirmede puan eşitliği durumunda OBP devreye girecek. Eşitlik devam etmesi durumunda OBP’nin ardından sırasıyla 8, 7 ve 6. sınıflardaki Yılsonu Başarı Puanı (YBP) üstünlüğüne; burada da eşitlik olursa okula özürsüz devamsızlık durumuna, tercih önceliğine; eşitliğin hâlâ bozulmaması durumunda da yaşı küçük olana öncelik verilecek şekilde doğum tarihine bakılarak yerleştirme yapılacak.

Yerel yerleştirmede ise öğrenciler ikâmet adreslerine en yakın liseye yerleştirilecek. Burada ikametten sonra bakılacak ilk kriter öğrencilerin OBP’si olacak. Eşitlik durumunda “Okula özürsüz devamsızlık yapılan gün sayısının azlığı” kriterine bakılacak.

Her yıl, bazı özel okullar başta olmak üzere, okullarda şişirilmiş notlar tartışma konusu olmakta. MEB, geçen yıllarda bu konuyla ilgili soruşturmalar da açtı. Covid-19 pandemisi nedeniyle Mart 2020’den bu yana okullarda yüz yüze eğitim çok az sürelerle yapılabildi. Her dönem iki yazılı sınav olmaları gerekirken, öğrenciler 1-2 yazılı notuyla karne aldılar.

Bu yıl 8. sınıflar için yazılılar yapıldı ancak bu öğrenciler geçen yıl 7. sınıfa giderken MEB’in, “Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği”nde yaptığı değişiklikle bir dönem puanıyla bir üst sınıfa geçmişlerdi. O nedenle OBP’ler de bu yıl için ayırt edici bir kriter değil ve pek çok öğrencinin aynı puanda yığılma ihtimali var.
 
DEVAMSIZLIK BİLMECESİ

Milliyet gazetesinden Aysel Bozan Yılmaz'ın haberine göre, LGS puanıyla yerleştirmelerde OBP’nin eşitliği durumunda, sırayla 8, 7 ve 6. sınıf notlarına bakılacağı için bir şekilde eşitliğin bozulma ihtimali yüksek. Eğer bozulmazsa “devamsızlık” kriteri öne çıkacak. Burada da önemli ancak yerel yerleştirmelerde devamsızlık çok daha önemli. Çünkü aynı ilçede oturanlar arasında notları eşit öğrencilerin olma ihtimali oldukça yüksek. İşte bu noktada tercihlerde hangi öğrenciye öncelik verileceği merak konusu. Çünkü MEB, 2020-2021 eğitim yılıyla sınırlı olmak üzere öğrencilerin e-Okul Yönetim Bilgi Sistemi’ne işlenen devam devamsızlık bilgilerinin dikkate alınmayacağını duyurdu.

Bu durumda örneğin bir okulda son kalan 1 kişilik kontenjana her ikisinin de not ortalaması 70 olan bir öğrenci başvurduğunda ne olacak? Bu öğrencilerden hangisinin kaydı o okula yapılacak? MEB, bu yıla özgü, örneğin devamsızlık gün sayısında bir önceki yıllara bakılacak gibi bir kural getirecek mi? LGS sonuçlarının açıklanmasıyla bu konular netlik kazanacak.