Mustafa Şentop: Trump'ın açıklamalarında dengesizlikler var 

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı Mustafa Şentop, iç ve dış politikaya ilişkin olarak NTV canlı yayınında Funda Görey'in sorularını yanıtladı.

Görey'in "Meclis'in yeni dönemi başladı. Gözümüz kulağımız sınırda. Askeri hazırlıklar ortada fakat son günlerde Amerika'dan gelen çelişkili açıklamalar kafaları karıştırıyor. Trump açıklamalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?" şeklindeki sorusuna Şentop, şu yanıtı verdi:

"Açıklamalarda biraz dengesizlikler var. Başka bir sağlık sorunu yoksa Amerika iç siyaseti ile ilgili bir durum olabilir. ABD Başkanı siyasi olarak zor bir süreç geçiriyor. Seçim kampanyaları var. Türkiye'nin her zaman bu tür sözlere vereceği cevabı var. Türkiye o tür tehditlere hiçbir zaman boyun eğmemiştir. Suriye'nin toprak bütünlüğünden yanayız. PYD/YPG'nin alan oluşturmasına engel olmak istiyoruz.

Esas amacımız sınırlarımızın hemen ötesinde terör oluşuma müsaade etmemek. Türkiye çok önceden buraya müdahale edebilirdi fakat bunun başka yollardan çözülmesi için adımlar attı bekledi sonuç alınamayınca başka çare kalmayınca bu bir seçenektir. Türkiye burada terör oluşumuna müsaade etmeyecektir."

Sohbetin devamında Görey'in yönelttiği sorular ve Şentop'un bunlara verdiği yanıtlar şöyle:

- Trump, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile 13 Kasım'da görüşeceğini açıkladı. Bunun sürece etkisi olur mu?

Birkaç gündür görüşme devam ediyor. Türkiye için en uygun zamanda yapılacak.

- TBMM'de yeni dönem başladı tartışmalarla birlikte. En çok da Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile beraber Meclis'in itibarı tartışılıyor. Meclis gücünü kaybetti mi?

Meclis'in itibarı neye göre azaldı? Meclis Başkanı'nın vekalet görevi parlamenter sistemdeydi. Yasama fonksiyonu bütünüyle yürütmenin denetiminde oluyordu. Parlamenter sistemde yasama yürütmenin denetiminde işliyor. Bu sistemde yürütmenin kanun tevkif etme imkanı yok. Bütçe hariç. Kanun önerileri sadece Meclis'te milletvekilleri tarafından veriliyor. Şimdi artık teklifler hazır metin olarak değil bir takım belli alanlardaki talepler şeklinde geliyor. İlgili milletvekilleri vardır. Yavaş yavaş süreç olması gereken noktaya doğru evriliyor.

Milletvekillerimizin kanun teklifi vermeleri halinde onun alt yapısını destekleyecek imkanlarımız var. Fiilen işleyen, tekliflerin değerlendirildiği bir yer var. Verilen kanun teklifini inceleyen bir büro burası ama o hizmeti de veriyor. Kanun teklifi verildikten sonra bunu inceleyen ofisi ayrı kanun verilmeden önce milletvekillerimize talepleri halinde yardımcı olacak ofisi ayırarak bunu organize edeceğim. İç tüzük değişikliğine bu konuda gerek yok. Yasama alanında baktığımızda yürütmenin denetiminden ayrılmış bir yasama var. Düzenlemeler böyle. Bunun uygulanması siyasetin kendi dinamiklerine bağlı tabii ki. İkincisi denetimle ilgili. Bu konuda gensoru yok. Sözlü soru yok. Yazılı soru önergesi var. Denetimi nasıl yapacaksınız?

Parlamentoda bu işler sayıyla oluyor.  Sayılar elimde. Bu dönem 20 bin 300 soru önergesi verilmiş. İade edilen önerge sayısı 241. Yüzde 1,19 iade edilenlerin oranı. Yazılı soru önergelerinde anayasa ve iç tüzük hükümleri var. Yargılama aşamasında olan konularla ilgili Meclis'te soru sorulamaz deniyor. 241 iadeden 58'i CHP'den 182'si HDP'den 1 tanesi de Türkiye İşçi Partisi'nden. İç tüzüğe aykırılık teşkil edenler varsa iade ediyorum. 100 sorudan toplam 38.6'sı cevaplanmış.

Eskiden bakanlıklarda müsteşarlık vardı. Müsteşarlık bakanlığın bütün işlerinden haberdar olan makamdı. Müsteşarlık makamını kaldırdık bu düzenlemelerde. Bakan yardımcılıkları var fakat ayrı ayrı sorumluluk alanları var. Koordinasyon problemi yeni sistemle ilgili ortaya çıkan sonuçlardan birisi bu olmalı. Bakanlıklarda koordinasyonu sağlayacak makama ihtiyaç var. Müsteşarlık da olabilir. Bakanlığın bütün işlerini bilen bir makama ihtiyaç var. Bakan böyle bir makamdır. Bakanın bu tür bürokratik işleri detaylı takip edebilmesi mümkün değil. Birinci bakan yardımcılığı olabilir müsteşarlık olabilir fark etmez.

- Bakanların Meclis'teki varlığı artırılacak mı?

Alt düzenlemeler yapıldı fakat Meclis İç tüzük yeni sisteme göre yapılmadı. İç tüzük'te yeni sistemle açıkça çelişen hususlar değiştirildi. Yeni hükümet sistemine göre İç tüzük'ün düşünülmesi yasamanın daha inisiyatif alıcı bir takım imkanlarla İç tüzük içinde donatılması gerekiyor. Komisyonların da aktif hale getirilmesi. Komisyonların resen inisiyatif alarak çalışabilmesi kendi alanlarıyla ilgili olabilir.

- Nöbetçi bakan uygulaması düşünülüyor...

Bakanın sürekli kabine sıralarında eskiden oturması gibi bir şey doğru değil bence. Eski sistemde olduğu gibi bakanın orada bulunması her zaman gerekli değil. Soruya göre cevap olur. Siz eğer kanunların görüşülmesi ile ilgili soru cevap kısmında içeriğine dair sorular sorarsanız komisyon cevaplar ama alakasız bakana soru sorarsanız onu cevaplayamayabilir. Basına yansıyan ben şunu anlıyorum bakanlar Meclis'e gelecekler milletvekillerinin bakanlarla görüşmesini kolaylaştıran ortam sağlayacağız. Bakanlar için milletvekilleri için kolaylık olacağını düşünüyorum.

- Bazı yetkilerin bakanlıklara devri adımı atılmalı mı?

Yeni sistemin mantığını anlayamayanlar var. Eski sistemde olduğu gibi işleri sürdürmek isteyenler var. Bunun için belki alt düzenlemeler yapılması gerekir. Sadece kanunları değiştirerek sistem bütünlüğünü sağlayamazsınız. Bürokratik aktörlerin anlayışlarının da değişmesi lazım. Bu biraz zaman alır.