1989 başarısı mümkün mü? 

Ali Haydar Fırat'ın "1989 başarısı mümkün mü? Ya da başarının koşulu nedir?" başlıklı yazısında öne çıkan satırlar:

Bugün ana muhalefet cephesinde 1989’a benzer bir sürecin yaşanacağına dair iyimser hava giderek egemen olmaktadır. 1989 yılında yapılan yerel seçimlerde SHP, Bursa ve Konya dışındaki büyükşehirleri kazanmış ve seçimlerde % 28.71 oy oranıyla birinci parti olmuştu. SHP’nin bu başarısı bir taraftan kendi örgütsel dinamizminden, diğer yandan ANAP’ın ekonomik alandaki başarısızlıkları ve çözülen toplumsal yapıda ortaya çıkan arayıştan kaynaklanmaktaydı.

Her ne kadar bugün akılda sadece SHP’nin kampanyası kalmış olsa da hiçbir zaman bir kampanya bir partiyi ekonomik, siyasal, toplumsal ve ideolojik süreçlerin kesişimi dışında iktidara taşıyamaz. Seçim kampanyaları bütün bu süreçleri en iyi şekilde formüle ederek halka anlatır ve diğer yandan bir vaat/umut/heyecanla halkın yönelimini sağlar. Dolayısıyla 1989’daki başarı bir ölçüde konjonktüreldi ve SHP bunun değerini yeterince anlamadı.

Temelde 1989’daki başarı aslında solun sisteme bir meydan okumasıydı. 12 Eylül faşizmi ve ANAP’ın neoliberal politikaları geniş halk kesimlerinde çok ciddi bir arayışa neden olmuş ve dönemin SHP’si bu arayışı kendisine kanalize etmeyi başarmıştı. Türkiye’de bütün kırılmaların olduğu seçim dönemlerine bakıldığında her zaman düzene meydan okuyan partilerin çok ciddi bir biçimde yükseliş gösterdiğini, kazandığını ve yerelde/genelde iktidar olduğunu görürsünüz. 1950 yılındaki Demokrat Parti’nin çıkışı, 1970’lerdeki Ecevit Rüzgarı, 1989’daki SHP başarısı, 1994’teki Refah Partisi’nin çıkışı ile 2002’deki Adalet ve Kalkınma Partisi’nin meydan okuyuşu iktidarı getirmiştir. Demek ki formül iktidar olmakta değil, mevcut düzene meydan okumaktan geçmektedir.

Bugün de AK Parti iktidarının mevcut düzenle bütünleştiği, düzenin bir parçası olmaktan öte o düzenin üreticisi ve sürdürücüsü olduğu gerçeğinden hareketle; yaşanan ekonomik, siyasal, toplumsal, cinsiyet eşitsizliklerin yarattığı ağır tablo karşısında SHP’nin 1989’daki gibi bir meydan okumasının koşulları vardır. Ama meydan okumanın temel ölçütü kendi tarihsel ideolojik ve politik kaynaklarından beslenerek, geleceğe ilişkin sağlam bir mega-politik projeksiyon çizmekten geçmektedir. Şu halde CHP için aslolan milyonlarca insanın mağdur, yoksun, yoksul bırakıldığı bu kent düzenine karşı yeni bir kent anlayışını halka en iyi biçimde anlatmaktan geçmektedir. Yani bu kent düzenine karşı sağlam, tutarlı ve politik bir çıkış yapmadan bir başarı elde etmek mümkün değildir.

Normal zamanlarda meseleyi sadece kampanyaya ya da adaya indirgemek bir ölçüde anlaşılabilir. Ancak ülke tarihinin her açıdan en olağanüstü dönemini yaşamaktayız. Böylesi bir dönemde aday+kampanya ile seçimi kazanmak olası değildir. Çünkü bu tür dönemlerde halk genel anlatıya, nasıl bir düzen vaat edildiğine bakar. Bu gerçeklik yerine bir adaydan bir kenti almasını beklemek, her türlü beklentiyi bir adayla karşılayacağını düşünmek seçim süreçlerini çok iyi analiz etmemek anlamına gelmektedir. Ayrıca mesele sadece kazanmak da değildir, kiminle kazandığınız ve sonrasında nasıl bir kent siyaseti inşa edeceğinizle de ilgilidir. Bu tür süreçlerde işin kolayına kaçıp popüler adaylar bulmanın hiçbir getirisi bulunmamaktadır.