800 yıllık han 'İsot Müzesi'ne dönüştürülüyor 

Şanlıurfa'nın Harran ilçesine 28 kilometre uzaklıkta, turizm yolu üzerindeki Göktaş Mahallesi'nde bulunan Anadolu sınırları içerisinde kalmış tek Eyyubi hanı olarak bilinen Han el-Barur'da, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım Programı kapsamında 2018 yılında başlatılan restorasyon çalışmaları tamamlandı.

Hanın işlevsellik kazandırılması için Şanlıurfa Valiliği, Harran Kaymakamlığı ile İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından çeşitli projeler üzerinde çalışmalar devam ediyor. Harran Kaymakamı Cihat Koç, Han el-Barur'da çok güzel bir restorasyon çalışmalarının tamamlandığını belirtti.

Tarihi mekana kalıcı bir işlevsellik kazandırılması ve burayı isot müzesi, açık hava oteli ile konaklama merkezine dönüştürmek için çalışmalarını sürdürdüklerini anlatan Koç, "Han el-Barur sadece kendisiyle değil, bölgenin tamamıyla birlikte işlevsel bir hale getirmek için çalışma yürütüyoruz" dedi.

Burayı dünya çapında bir ‘müze’ olarak hazırlamayı istediklerini aktaran Koç, şöyle dedi:

"İsot müzesi ama sadece Şanlıurfa isotu değil dünyanın birçok ülkesinden Hindistan'dan, Çin'den çeşitli baharatların sergilendiği bir alan olacak. Bununla birlikte Han el-Barur'un asli hüviyetinde kullanma amacımız da var. Han el-Barur bir turizm rotasının tam ortasında kalıyordu, bu rota tarihsel bağlamda İpek Yolu güzergahında önemli bir rotayken bugün de turizm yolunun bitmesiyle birlikte, Şanlıurfa'dan çıktığımızda Harran merkez, Han el-Barur, Bazda mağaraları, Şuayip şehri, Soğmatar Antik Kenti, Karahantepe ve Sefertepe ile birlikte bir destinasyon oluşturuyor. Bu destinasyonun tam ortasında, burada turistlerin konaklama, dinlenme tesisi olarak değerlendireceğimiz, onların sosyal aktivitelerde bulunabilecekleri ve akşamları da açık hava oteli olarak hanın dört çevresine kuracağımız tahtlarla birlikte açık hava oteli şeklinde gelen misafirimize, turistimize hizmet edebilecek bir kompleks olarak işlevsellik kazanmış olacak."

İsot müzesiyle ilgili Valiliğin yürüttüğü projenin bitme aşamasına geldiğini, 2023 yılı içerisinde Bazda mağaralarıyla birlikte iki projeyi hayata geçirmek istediklerini ifade eden Koç, yürüyüş yollarının da yapılmasıyla birlikte hanın ilkbahar döneminde misafirlerini ağırlamaya başlayacağını kaydetti.

12. YÜZYILDAKİ HALİNE DÖNÜYOR

Hanın proje müellifi ve bilimsel restorasyon danışmanı da olan Harran Üniversitesi (HRÜ) Mimarlık Fakültesi Bölüm Başkanı Doç. Dr. Mustafa Güler ise burayla ilgili 1991 yılından itibaren akademik çalışmalara başladıklarını, hanın kitabesine göre buranın Eyyubiler döneminde Hüsameddin Ali tarafından 1219-1220 tarihlerinde yaptırıldığını anlattı:

"Tipik bir Eyyubi hanıdır. Ortada yaklaşık 40 metreye 40 metre bir avlusu, avluya açılan kapılar ve kapıların arka tarafında koridor ile bu mekanlara da açılan insanların konaklamak için kullandıkları nişler bulunmaktadır. Ayrıca yapının her köşesinde birer köşe mekanı bulunur."

Güler, yapının uzun süre metruk olarak kalması yüzünden büyük bir kısmının yıkıldığını ve restorasyon çalışmalarının yaklaşık 2 yıl sürdüğünü aktararak, hanın restorasyonunun 12. yüzyıldaki özgün haline göre gerçekleştirildiklerini belirtti.

Tarihi mekanın hemen ön kısmında elle kazılmış 118 metre derinliğinde bir kuyunun bulunduğunu ifade eden Güler, şu anda içerisinde su bulunmayan kuyunun yapılacak çalışmalarla yeniden işlevsellik kazandırılabileceğini söyledi.