İTO'ya Göre Fiyat Artışları 

İstanbul Ticaret Odasınca (İTO) İstanbul için hazırlanan 1995 bazlı Ücretliler Geçinme İndeksine göre, geçen ay, perakende fiyatlar yüzde 0,82, toptan fiyatlar yüzde 1,65 oranında artış gösterdi.

İTO tarafından hazırlanan Fiyat İndekslerinin, 2011 yılı eylül ayının bir önceki yılın aynı ayı ile karşılaştırmasında, perakende fiyatlar yüzde 6,10, toptan fiyatlar yüzde 15,90 oranında yükseldi.

Söz konusu indekslerde 24 aylık serilerden oluşan yıllık ortalama artış hesabına göre, Eylül 2011'de, 1995 bazlı Ücretliler Geçinme İndeksi yıllık ortalama yüzde 6,61, Toptan Eşya Fiyatları İndeksi yıllık ortalama yüzde 13,43 oranında arttı.

İstanbul'da perakende fiyatlarda eylül 2011 itibarıyla 12 aylık ortalama artış yüzde 6,61 olarak gerçekleşti.

Perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan ve ağustos 2011'de yüzde 0,72 yükselen 1995 bazlı İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi, eylül ayında yüzde 0,82 arttı.

Kültür, eğitim ve eğlence, konut, giyim, ev eşyası, ulaştırma harcamaları ile sağlık ve kişisel bakım harcamaları gruplarında kaydedilen fiyat artışları genel enflasyon üzerinde belirleyici olurken, gıda harcamaları grubunda azalış izlendi.

Kültür eğitim ve eğlencede yüzde 3,42, konutta yüzde 2,12, ev eşyasında yüzde 0,64, ulaştırma ve haberleşmede yüzde 0,36, sağlık ve kişisel bakımda yüzde 0,28 artış kaydedilirken, gıda harcamalarında yüzde 0,21 oranında azalış izlendi.

Eylül 2010'da yüzde 9,31 olan yıllık perakende fiyat artış oranı, 2011 yılının aynı ayında bir önceki yıla göre yüzde 6,10 oldu. Yıllık ortalama artış oranı, Aralık 2010'dan itibaren girdiği azalış eğilimini devam ettirerek, yüzde 6,61 olarak gerçekleşti.

-TOPTAN FİYATLAR-

Toptan fiyat hareketlerini yansıtan ve ağustos 2011'de yüzde 1,59 oranında artan Toptan Eşya Fiyatları İndeksi, geçen ay yüzde 1,65 oranında artış gösterdi.

Gıda maddelerinde bazı ürünlerde yaşanan arz eksikliğinin yanı sıra kemyevi maddeler grubunda kaydedilen maliyet kaynaklı fiyat artışları, yakacak ve enerji maddeleri grubunda bazı maddelerdeki yukarı yönlü fiyat hareketleri bu ayki artışın ana nedenlerini oluşturdu.

Eylül ayında, gıda maddeleri grubunda yüzde 3,12, kimyevi maddelerde yüzde 3,09, işlenmemiş maddelerde yüzde 0,98, yakacak ve enerji maddelerinde ise yüzde 0,37 oranlarında artış izlenirken, madenler grubunda yüzde 2,75, inşaat malzemelerinde yüzde 0,46 ve mensucat grubunda 0,18 oranında azalış görüldü.

Eylül 2010'da yüzde 9,13 olan yıllık toptan fiyat artış oranı, bu yılın aynı ayında yüzde 15,90'a, yıllık ortalama değişim oranı ise 2010 yılında başladığı yükselme eğilimine devam ederek yüzde 13,43'e ulaştı.

-DEĞERLENDİRME-

İTO'nun değerlendirmesine göre, 2011 yılın ikinci yarısında dünya ekonomisinde başlayan dalgalanmalar eylül ayında da devam etti, bu dönemde küresel ekonomiye ilişkin kaygılar uzun süre sonra ilk defa panik boyutuna ulaştı. Bunda Avrupa kamu borçlarının sürdürebilirliğine yönelik kaygıların giderek artması, ABD tarafından açıklanan makro ekonomik göstergelerdeki olumsuz gelişmeler ile Yunanistan ekonomisinin iflasına yönelik artan beklentiler etken oldu.

Bu gelişmeler sonucu yurt içinde, avro/dolar paritesi oldukça geriledi. Bu hareketin etkisiyle Türk Lirası dolara karşı önemli oranda değer kaybetti. Ayrıca artan talep belirsizliği yatırımlar üzerinde aşağı yönlü risk oluşturmaya devam etti.

Değerlendirmede, döviz kuru ve ithalat fiyatlarındaki artışın devam etmesinin, yurt içi ve yurt dışı talep yetersizliğine bağlı iktisadi faaliyetlerdeki yavaşlamanın belirginleşmesinin, yurt dışı enerji ve maden piyasalarında oluşabilecek yukarı yönlü fiyat hareketlerinin, orta vadede enflasyonun hedeflenen seviyelere ulaşmasında başlıca risk faktörleri olmayı sürdüreceğinin düşünüldüğü kaydedildi.

ZAMAN