"Soğan, tarlada da depoda da yok" 

Rekabet Kurulu'nun hazırladığı ön araştırma raporunun patatesle ilgili bölümlerinde 2012 yılından 2017 yılına kadar geçen süreçte, toplam ekili alanın 29 bin 235 hektar azaldığı belirtildi. Milli Gazete'de yer alan habere göre, azalışın sebepleri arasında ürün tercihlerindeki değişiklik ve zirai hastalıklar gösterildi.

Söz konusu azalış yıllara oranlandığından yaklaşık yüzde 17'ye tekabül ediyor. Rapora göre, özellikle Orta Anadolu'da görülen siğil hastalığı verimi hayli düşürdü.Raporda 2012 yılından 2017 yılına kadar geçen sürede toplam soğan ekili alanın 14 bin 670 hektar azaldığı ifade edildi. Bu azalış yıllara oranlandığı zaman kayıp oranı yüzde 20'ye tekabül ediyor. Buna karşılık alınan verimden dolayı soğan üretimi yıllara oranla artıyor.

'DEPOLAMA YOK'

Raporda depolamaya ilişkin yer alan ifadelerde bunun mümkün olmadığını ifade edildi: "Söz konusu zaman aralığı bir önceki yıl ürünlerinin artık depolarda bulunmadığı bir dönemi ifade etmekte, ilgili dönemde sadece Adana, Hatay ve Reyhanlı bölgelerinde hasadı yapılan erkenci türler pazarda bulunmaktadır. İlgili ürünlerin depolanmadığı ve bir önceki yıl ürünlerinin de artık depoda bulunmadığı dikkate alındığında, teşebbüslerin ilgili pazarlarda rekabet karşıtı bir eylemde bulunması ihtimalinin, sadece depolardaki ürünlerin pazara sunulduğu bir döneme nazaran düşük olduğu değerlendirilmektedir.

'REKABET KARŞITI EYLEME İLİŞKİN BULGUYA RASTLANMAMIŞTIR'

Raporda Ticaret Bakanlığı'ndan elde edilen veriler ışığında 2017 yılı itibariyle patates ve soğan ticareti ile uğraşan yaklaşık 3 bin tüccar komisyoncu ve pazarcının faaliyet gösterdiği belirtildi.

Sektörde öncü olan firmalarla yapılan görüşmelerde elde edilen sonuç için "…teşebbüslerin bira raya gelerek ya da pazar gücünü kullanarak 4054 sayılı Kanun'un yasakladığı davranışları gerçekleştirmesinin düşük bir ihtimal olduğu kanaati oluşmuştur. Yukarıda ifade edildiği üzere teşebbüslerde yapılan yerinde incelemelerde ilgili pazarlarda teşebbüsler arası rekabet karşıtı bir anlaşma ya da uyumlu eyleme ilişkin herhangi bir bulguya rastlanmamıştır" değerlendirmesi yapıldı.

Raporda, "2018 yılı içerisinde Nisan sonu-Mayıs ayının başından Temmuz ortasına kadar olan dönem aralığında ilgili ürünlerde fiyat artışları gerçekleşmiştir. Söz konusu zaman aralığı bir önceki yıl ürünlerinin artık depolarda bulunmadığı bir dönemi ifade etmekte, ilgili dönemde sadece Adana, Hatay ve Reyhanlı bölgelerinde hasadı yapılan erkenci türler pazarda bulunmaktadır. İlgili ürünlerin depolanmadığı ve bir önceki yıl ürünlerinin de artık depoda bulunmadığı dikkate alındığında, teşebbüslerin ilgili pazarlarda rekabet karşıtı bir eylemde bulunması ihtimalinin, sadece depolardaki ürünlerin pazara sunulduğu bir döneme nazaran düşük olduğu değerlendirilmektedir" ifadeleri yer aldı.

'FİYAT ARTIŞININ SEBEPLERİ BELLİ'

Raporda fiyat artışına gerekçe olarak gösterilen hususlar ise şöyle sıralandı:

"Teşebbüsler tarafından ifade edilen ve temelde; ekim alanlarının azalması, mildiyö hastalığı ve verim düşüklüğü gibi sebeplerle açıklanan fiyat artışlarına ilişkin ifadelerin Ticaret Bakanlığı'nın konuya ilişkin bilgi notuna da yansıdığı görülmektedir. İlgili bilgi notunda; 'TÜİK, toptancı haller, sektör temsilcileri, perakendeciler ve HKS üzerinden elde edilen veriler incelendiğinde, fiyat artışlarının; ürün hastalıkları, üretim tercihleri, mevsimsel etkiler ile sel ve aşırı yağış gibi doğal afetler sebebiyle yaşanan ürün miktarı azalmasına bağlı olarak gerçekleştiği bilgisine ulaşıldığı' ifade edilmektedir."

Raporun sonuç kısmında, "4054 sayılı kanunun 4. maddesi kapsamında herhangi bir ihlalin söz konusu olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. 4054 sayılı kanunun 6. maddesinin ihlaline işaret edebilecek herhangi bir bilgi, belge ya da bulgunun da söz konusu olmadığı görülmektedir… Bu çerçevede patates ve soğan piyasasındaki fiyat artışına ilişkin yerinde incelemelerde elde edilen bilgi ve belgeler, kamu kurumlarının görüşleri ve teşebbüslerin konu ile ilgili değerlendirmeleri dikkate alındığında; patates ve soğan ticareti ile iştigal eden teşebbüslerin rekabet karşıtı eylemler içerisinde bulunmadıkları sonucuna ulaşılmıştır" denildi.

'EKİLİ ALAN SAYISI AZALIYOR'

Raporun patatesle ilgili bölümlerinde 2012 yılından 2017 yılına kadar geçen süreçte, toplam ekili alanın 29 bin 235 hektar azaldığı belirtildi. Bu azalışın sebepleri arasında ürün tercihlerindeki değişiklik ve zirai hastalıklar gösterildi.

Söz konusu azalış yıllara oranlandığında yaklaşık yüzde 17'ye tekabül ediyor. Raporda 2012 yılından 2017 yılına kadar geçen sürede toplam soğan ekili alanın 14 bin 670 hektar azaldığı ifade edildi. Bu azalış yıllara oranlandığı zaman kayıp oranı yüzde 20'ye tekabül ediyor.