Doğalgaz fiyatları kontrolden çıktı! 

Avrupa’da doğalgaz fiyatlarındaki astronomik artış devam ediyor. Gösterge fiyat olan Hollanda TTF’de bin metreküp doğalgazın fiyatı bugün 2 bin dolara çok yaklaşarak tüm zamanların zirvesini gördü.

Avrupa ve İngiltere pazarında doğalgazda bir günlük artış oranları, akıl almaz bir seviyeye ulaşarak yüzde 40’ı aştı. Daha sonra sert düşüşle Avrupa’da fiyat 1340 dolara kadar çekildi. Bu rakam geçen sene pandemi etkisiyle 100-110 dolar aralığına kadar gerilemişti. Avrupa'da artan talebi karşılamayan arz ve stok sorunları, kuzey akım projesinin yarattığı gerginlik fiyatta da astronomik artışlara zemin hazırladı.

Avrupa ülkelerinde hızla artan gaz fiyatları nedeniyle konut, sanayi ve santrallerde yüksek oranlı zamlar gelirken, elektrik fiyatlarında da dolaylı artışlar görülüyor. Artışın, üretimde sorunlara ve enflasyonda artışa neden olması bekleniyor.

Fransa, İspanya, Yunanistan, Çekya ve Romanya, üye oldukları AB’ye hızla artan gaz fiyatlarının darbesini hafifletmek ve nedenlerini araştırmak için acil eylemde bulunma çağrısında bulundu. AB’nin yönetici organı Avrupa Komisyonu’nun önümüzdeki hafta, yüksek enerji fiyatlarının etkilerini hafifletmek için atabileceği adımlar konusunda bir yol haritası açıklayacağı belirtiliyor.

KÜRESEL FİYATLAR DA ARTIYOR

Avrupa’da fiyatlar rekor üstüne rekor kırarken, küresel bir enerji krizi endişeleri de artıyor. ABD’de de doğalgaz fiyatları arz endişeleriyle, Aralık 2008 sonrasındaki yaklaşık 13 yılın zirvesine yükseldi. İngiltere’de de fiyatlar dün rekor seviyeye yükseldi. Fiyatlar Asya’da da hızla artarken, dünyanın üretim merkezleri Çin ve Hindistan gibi ülkelerde de enerji darboğazı yaşanıyor.

Geçen sene pandemide 20 doların altına gerileyen brent tipi petrolün varil fiyatı, bugün 83 dolarla son 3 yılın zirvesine yükseldi. Petrolde küresel talep artarken, üretici ülkelerin aynı hızda üretimi artırmaması fiyatları yukarı itiyor.

TÜRKİYE’DE YÜZDE 15 ZAM GELMİŞTİ

BOTAŞ’ın konut tüketicileri için gaz dağıtım şirketlerine uyguladığı satış fiyatı, ekimde sabit kalmış ve bin metreküp doğalgaz için 1488 lira olarak belirlenmişti. Ekimde sanayi aboneleri için geçerli olacak tarife eylüldeki tarifeye göre bin metreküp doğalgaz için yüzde 15 artışla 2 bin 358 lira, elektrik üretim santrallerinin kullandığı bin metreküp doğalgaz için ise yine yüzde 15 artışla 2 bin 724 lira olmuştu.

Konut doğalgaz tarifesi, 1 Ocak 2021’den itibaren 2021 yılı haziran ayına kadar her ay yüzde 1’er ve 1 Temmuz 2021 tarihinde ise yüzde 12 oranında zamlanmıştı. Türkiye’nin petrole endeksli uzun dönemli sözleşmelerle boru hatlarından aldığı doğalgazın ortalama maliyeti ekimde yaklaşık 275 dolara yükseldi ancak spot LNG alımlarıyla bin metreküp için ortalama maliyetin 500 doları aşacağı ve sübvansiyonlu fiyattan satış yapan BOTAŞ’ın yüksek zarar edeceği tahmin ediliyor.