Dünya devlerinin elektrikli araba yarışı 

Günümüzde teknolojinin gelişmesiyle birlikte hayatın hemen hemen her alanında yaşanan dijital dönüşüm ve "nesnelerin interneti", otomotiv sektöründe de kaçınılmaz gerçeklerden biri olarak değerlendiriliyor. 

Klasik otomobil alışkanlıklarını yıkmak ve otomobile yepyeni bir boyut kazandırmayı amaçlayan elektrikli araç sektörü, devlet teşvikinin gerektiği en önemli alanlardan biri olarak öne çıkıyor. Uzmanlar, yeni bir sekto?r gelis?tirmek ve satın alma alıs?kanlıklarını deg?is?tirmek ic?in devlet politikalarının gerekli olduğunu belirtiyor.

e-mobilite sistemlerinin uygulanması desteklenmeli

AA muhabirinin elektrikli taşıtların analizinin yapıldığı TEB Cetelem Gözlemevi 2019 raporundan derlediği bilgilere göre, elektrikli araçlar yoğun ilgi gördükleri Çin ve Norveç'te ciddi devlet desteğiyle satılıyor.

Desteklerin c?og?u, elektrikli tas?ıtlar ve fosil yakıtlarla c?alıs?an tas?ıtlar arasında halen var olan maliyet farkını azaltma tes?vikleri ya da yardımlarını kapsıyor. S?arj istasyonlarının altyapılarının finanse edilmesi, gerekli olan kamusal ve paylas?ımlı e-mobilite sistemlerinin uygulanmasının da desteklenmesi gerektiği belirtiliyor.

Çin'de devletin satın alma desteği araç başına 8 bin 700 dolara ulaşırken, Norveç'te bu destek 11 bin 500 doları aşıyor. Ayrıca, elektrikli araç sahipleri, otoyol ve feribotlardan da ücretsiz yararlanıp bazı şehirlerde otopark ücreti de ödemiyor. Ancak elektrikli araçlara ilişkin bazı ön yargılar ve belirsizliklerin devam etmesi de satın alma trendlerinde belirleyici oluyor. 

Çin'deki teşvikler

Elektrikli taşıtların geleceğinin en parlak olduğu ülkelerden Çin, tutarı 5 bin 100 dolardan 8 bin 700 dolara kadar deg?is?ebilen alım vergisi ve dolaylı vergilerden muafiyet sağlıyor. Bo?lgesel tes?vikler, ulusal tes?viklerin yüzde 50'si ile sınırlandırılırken, Çin'in bu politikasını 2020 yılına kadar piyasada oluşacak etkiye go?re ayarlaması bekleniyor

Ayrıca, 7 bu?yu?k s?ehirde elektrikli tas?ıt sayısına getirilen sınırlandırmalar kaldırılmış durumda. Bo?lgesel olarak, elektrikli tas?ıtlar, otobu?s s?eritlerini trafig?in en yog?un oldug?u zamanlar haricinde kullanabilirken, gec?is? u?creti ve park alanları ic?in u?cret de o?demiyor.

Almanya, 2020 yılına kadar 400 bin tas?ıta teşvik sağlamayı planlıyor

Klasik otomobilin merkezlerinden Almanya da otomotivde dönüşüme büyük önem veriyor. 

Elektrikli tas?ıt pili alımında 4 bin avro ve fis?li (plugin) hibrit tas?ıt alımında 3 bin avro indirim imkanı sunan Almanya, 2020 yılına kadar 400 bin tas?ıta kadar ya da 600 milyon avro tes?vik sağlamayı planlıyor. Tes?viklerin yüzde 50'sininin otomotiv u?reticileri, diğer yarısının da devlet tarafından finanse edilmesi öngörülüyor.

Aynı zamanda 10 yıl ic?in yol vergisinden muafiyet ve 2021 sonrasında da 5 yıl muafiyet sağlanması, şirket tas?ıtlarına vergilerde indirim ve bo?lgesel olarak, u?cretsiz park ve otobu?s s?eritlerine eris?im başlıca teşvikler olarak öne çıkıyor. 

Fransa'da hasarsızlık indirimi modelinin hayata geçmesi bekleniyor

Fransa'da ise kişi başına salınan karbona dayalı olarak hasarsızlık indirimi modelinin hayata geçmesi bekleniyor. Buna göre, pilli elektrikli tas?ıtlar ic?in 6 bin 300 ve fis?li hibrit tas?ıtlar ic?in bin avro, eski bir dizel arac? ile deg?is?tirilen pilli elektrikli tas?ıtlar ic?in ve fis?li hibrit arac?lar ic?in 10 bin avroya kadar hasarsızlık indiriminin sunulması ve dizel aracı fis?li hibrit arac?la takasta 3 bin 500 avro indirim planlanıyor.

Elektrikli tas?ıt satın alan s?irketler ic?in de vergi avantajı sunulurken, devlete ait filoların yüzde 50’sinin elektrikli tas?ıtlardan olus?acağı tahmin ediliyor. 

Birleşik Krallık ve ABD

Birleşik Krallık'ta ise tes?vik modelleri, kilometre bas?ına karbon salımına ve sıfır emisyonlu arac?lara dayanıyor. Pilli elektrikli tas?ıtlar ic?in 5 bin 800 dolar ve fis?li hibrit tas?ıtlar ic?in de 3 bin 300 dolar teşvikin yanı sıra sürücülere bazı vergi kolaylıkları imkanı da sunuluyor.

Birleşik Krallık ayrıca, Ultra Düşük Emisyonlu Taşıtların (ULEV) u?retimi ve satın alınmasını tes?vik etmek ic?in 2015 ile 2020 yılları arasında 770 milyon dolar devlet harcaması da planlıyor.

ABD'de ise elektrikli tas?ıtları o?du?llendiren ve tas?ıtların ortalama yakıt tu?ketimini azaltmaya yo?nelik olarak tasarlanan "Kurumsal Ortalama Yakıt Ekonomisi (CAFE)" düzenlemesi yapıldı. Elektrikli taşıt alımında 2 bin 500 dolardan 7 bin 500 dolara kadar vergi avantajı ve 9 eyalette sıfır emisyonlu tas?ıt u?retme zorunlulug?u getirildi. Bazı eyaletlerde satın alma indirimi ve vergi muafiyetleri de sağlandı.

Norveç'te satın alma vergisinde muafiyet imkanı tanınıyor

Norveç'te ise satın alma vergisinde muafiyet imkanı tanınırken, 11 bin 600 dolar pil ile birlikte satın alındıg?ında elektrikli tas?ıta sag?lanan KDV muafiyeti (vergi o?ncesi tas?ıt fiyatının yüzde 25’i) ve kiralanmıs? bir pile sahip elektrikli tas?ıtlar da bu muafiyetten faydalanabiliyor.

Fis?li hibrit tas?ıt alımlarında da indirimler yapılırken, yol vergisi, gec?is?ler ve vapur u?cretlerinden muafiyet sağlanıyor. Pilli elektrikli tas?ıtlar ic?in bu politikanın 2020 yılına kadar devam etmesi bekleniyor. 

Güçlü teşviklere rağmen elektrikli araçlar pahalı bulunuyor

Cetelem Gözlemevi raporuna bu yıl ilk kez dahil edilen Norveç, elektrikli araç sahipliği konusunda Çin ile birlikte diğer 14 ülkeye göre oldukça mesafe katetmiş görünüyor. Otomobil satışlarının yüzde 20,9’unu elektrikli, yüzde 31,3’ünü ise şarj edilebilir ve edilemez hibritlerin oluşturduğu Norveç’te araştırmaya katılanların büyük çoğunluğu, çeşitli güçlü teşviklere rağmen elektrikli araçları pahalı bulduğunu belirtiyor.

Benzer bir tavrı, alımların teşvik edildiği Çinli tüketiciler de sergiliyor. Araştırmaya katılanların verdiği cevaplar içinde elektrikli araçları pahalı bulanların ortalaması yüzde 86 iken, Norveç ve Çin'de bu oran yüzde 64 ve yüzde 65 seviyesinde kalıyor.

Elektrikli taşıt satışı 2017'de 2016'ya göre yüzde 60 arttı 

Rapora göre, 2017 yılında elektrikli tas?ıt satıs?ları, du?nya genelinde 1,2 milyon adet seviyesinde gerçekleşti. Satışlar, 2016 yılı ile kıyaslandıg?ında yüzde 60 artıs? go?sterdi. Fakat bu rakam, yeni otomobil satıs?larının sadece yüzde 1,5’ini ifade ediyor.

Elektrikli tas?ıt satıs?ları aynı zamanda belirli cog?rafi bo?lgelerde yog?unlas?mıs? durumda. Ku?resel satıs?ların yüzde 90’ı C?in, ABD, Japonya, Norvec?, Birles?ik Krallık, Fransa, Almanya ve I?svec? olmak üzere 8 ülkede gerc?ekles?ti. C?in, 600 bin satıs? ile elektrikli arac? satıs?ında lider konumda yer alırken, bunun yüzde 80’ini elektrikli tas?ıtlar ve yüzde 20’sini de hibrit tas?ıtlar oluşturdu.

Öte yandan, genel olarak bakıldığında, gelişmeler gelecekte elektrikli araç sayısının bugünden çok daha fazla olacağını ortaya koysa da içten yanmalı motorların birdenbire sahneden çekileceğine işaret etmiyor.