Ekonomi açıklanandan fazla küçülmüş 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), büyüme verileri içerisinde olması gereken 'mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış' (düzeltilmiş) verisini yayınladı.

TÜİK, 12 Aralık'ta yapılan ve ekonomiyi bir anda yüzde 19.71 büyüten ana revizyon toplantısında düzeltilmiş veriyi yayınlamamış, sadece temmuz-ağustos-eylül aylarını kapsayan üçüncü çeyrekteki yüzde 1.8'lik küçülmeyi kamuoyuna açıklamıştı.

Ancak TÜİK, bu yılın üçüncü çeyrek döneminde, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış gerçek küçülmenin yüzde 2.7 gibi olağanüstü seviyeye indiğini açıkladı. Düzeltilmiş veriler, ekonominin gerçek durumunu göstermesi açısından büyük önem taşıyor. Böylece ekonominin yüzde 1.8'den çok daha fazla küçüldüğü de net olarak görülmüş oldu.

Milli gelir, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmadan açıklandığında ekonomi olduğundan çok daha iyi durumda görünüyor. Örneğin bu yılın ilk çeyreğinde ekonominin yüzde 4.7 büyüdüğü açıklanmıştı. TÜİK bu veriyi yüzde 4.5'e revize etti. Oysa mevsim ve takvim etkisinden arındırılarak hesaplandığında milli gelirin aslında büyümediği, aksine yüzde 0.4 küçüldüğü görüldü. Aynı şekilde ikinci çeyrekte de yüzde 3.1'lik büyümeyi TÜİK yüzde 4.5'e revize ederken, düzeltilmiş veri gerçek büyümenin sadece yüzde 1.1 olduğunu ortaya koydu.

TÜİK'in mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış zincirlenmiş hacim endeksine göre, takvim etkisinden arındırılmış gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) bu yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 0.2; mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi ise aynı dönemde yüzde 2.7 geriledi.

Aynı şekilde mal ve hizmet ihracatındaki gerileme, zincirleme hacim endeksi olarak yüzde 7.0'den yüzde 9.2'ye gerilerken ithalattaki artış yüzde 4.3'ten yüzde 2.4'e revize edildi.

TÜİK, yeni düzeltilmiş verileri, internet sitesinden yaptığı açıklamayla da kamuoyuna duyurdu. Duyuruda, 12 Aralık 2016'da Avrupa Hesaplar Sistemi'ne (ESA-2010) uyumlu GSYH üçüncü çeyrek haber bülteni ile ‘düzeltilmiş' serilerin yayımlanmadığına işaret edilerek, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış serilerin son haber bültenine eklendiği bildirildi.

12 Aralık'ta büyüme revizyonunu kamuoyuna duyuran TÜİK, başta ekonomi profesörleri olmak üzere gelen eleştirileri azaltmak için bilgilendirme toplantılarına başladı. İlkini dün Ankara'da iktisat hocaları ve ekonomi muhabirlerine yapan TÜİK, ikincisini İstanbul'da gerçekleştirecek. Ankara'daki toplantıya katılan Prof. Aziz Konukman, revizyona ilişkin TÜİK açıklamalarından büyümenin nereden kaynaklandığını anlamanın mümkün olmadığını söyledi. Prof. Refet Gürkaynak da Başkan Mehmet Aktaş'a veri ve açıklama eksikliğini iletirken, "Ben anlamıyorum. Neden anlamıyorum?" diye sordu.

Milli gelirde yaptığı revizyonla Türkiye ekonomisini 2015 yılı itibarıyla yüzde 20'ye yakın oranda büyüten TÜİK'in Başkanvekili Mehmet Aktaş, bundan sonraki dönemlerde de yukarı yönlü revizyonların devam edeceğini söyledi.

Hesaplamaları uluslararası standartlara uygun olarak yaptıklarını ifade eden Aktaş, yaşadıkları zorlukları ve sıkıntıları anlatırken, "Tabloları hazırlayan arkadaşları çok çalıştırdık, onları zihnen ve rakam olarak adeta silkeledim. İnşallah bir dahaki revizyonda bu koltukta olmam. Zaten olmamaya da çalışıyorum" dedi. TÜİK'te çalışma koşullarının çok ağır olduğunu ifade eden Aktaş, TÜİK'teki yetişmiş personeli başta Merkez Bankası olmak üzere başka kurumlara kaptırdıklarından şikayet etti.

Sputnik, Sözcü