Kötü haber: ABD Kongresi’nden Türkiye’ye serbest ticaret engeli gelebilir!

ABD Kongresi’nin önümüzdeki haftalarda Beyaz Saray Yönetimi’ne vermeye hazırlandığı serbest ticaret anlaşması için müzakere yürütme yetkisine Türkiye için kısıtlayıcı ifadeler eklenebileceği öğrenildi. Washington’daki Türk-Amerikan dernekleri, başta ABD’de faaliyet gösteren Türkiye menşeli şirketler Türk-Amerikan toplumundan lobi için yardım çağrısında bulundu.
ABD Yönetimi’nin Avrupa Birliği ve Pasifik ülkeleriyle yürüttüğü serbest ticaret anlaşması görüşmeleri için Amerikan Kongresi’nden ihtiyaç duyduğu yetki yasasına, Türkiye için kısıtlayıcı ifadeler eklenebileceği öğrenildi. Washington’ın Türkiye lehine faaliyet gösteren en etkin örgütlerinden Türk Amerikan Koalisyonu (TCA) Başkanı Lincoln McCurdy, önümüzdeki haftalarda sonuçlanması beklenen yasa çalışmalarında başta ABD’de faaliyette bulunan, Türkiye menşeli şirketler ve ABD’deki Türk-Amerikan toplumunun bu konuda desteğine ihtiyaç duyduklarını söyledi.

İKİ FARKLI MÜZAKERE SÜRECİ İÇİN

Geçen hafta çalışmalarına başlayan 114’üncü ABD Kongresi’nin yakın dönemdeki en önemli gündem maddelerinden birinin Beyaz Saray Yönetimi’ne verilecek “Ticaret Teşvik Yetkisi” (TPA) olması bekleniyor. Konunun aciliyeti ise ABD Yönetimi’nin iki kanaldan yürüttüğü serbest ticaret anlaşması müzakerelerinden kaynaklanıyor. Bunlardan ilk, Şili‘den Japonya’ya, Yeni Zelanda’ya dünya ekonomisinin yüzde 40’ını oluşturan Pasifik’teki 12 ülkeyi kapsayan Trans-Pasifik Ortaklığı (TPP) görüşmeleri. İkincisi ise ABD’ye 1 milyondan fazla yen istihdam sağlayacağı düşünülen, 28 üyeli Avrupa Birliği ile görüşülecek Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP). ABD Yönetimi, henüz TTIP için başlayacak müzakerelerde kayda değer bir ilerleme sağlayamadı. Dolayısıyla bu sürecin Obama’nın 2017’nin başında bitecek başkanlığında sonuçlanması beklenmiyor. Ancak şimdiye kadar ABD Kongre üyeleriyle bu konuda 1600 toplantı düzenlediğini duyuran Beyaz Saray, çok yakın bir zamanda sonuçlanması beklenen Pasifik görüşmeleri için Kongre’den acil yetki istiyor.

HEM TPP’Yİ HEM TTIP’İ KAPSAYACAK

Kısaca “hızlı yol” (fast track) da denilen TPA’ler Kongre tarafından yönetimlere 1975’ten beri belli süreler için veriliyor. Örneğin ilki 20 yıllık bir dönemi kapsayan TPA’nin ikincisi 2002’de çıkarılmış, ancak onun süresi beş yılın sonunda bitmişti. Obama Yönetimi’nin 2012’den beri Kongre’den almaya çalıştığı yeni TPA’in süresinin ne kadar olacağı bilinmiyor. Ancak yetkilendirmede belirtilecek prensipler dahilinde yönetimlere Kongre’ye danışmadan müzakere etme salahiyeti  veren tasarı, mevcut tüm serbest ticaret anlaşması müzakerelerini kapsayacağından hem yakın zamanda sonuçlanması beklenen TPP’yi hem de Türkiye’yi de ilgilendiren TTIP’i içeriyor. Bu nedenle yasa tasarısı, Washington’da Türkiye aleyhine faaliyet gösteren lobi gruplarının dahil olduğu bir tartışmaya dönüşüyor.

KISITLAYICI İFADELER

AB ile Gümrük Birliği anlaşması bulunan Türkiye, bu yüzden ABD ve AB arasında başlayacak TTIP müzakerelerine ilerleyen dönemde dahil olmak istediğini daha önce birçok kez dile getirmişti. İşte kaynaklar, Washington’daki Ermeni ve Rum lobilerinin şimdi bunu engellemeye dönük çalıştıklarını aktardılar. Ve Kongre’nin hazırladığı “hızlı yol” tasarısına, “Türkiye, Kıbrıs Adası’ndaki askerini çekene kadar TTIP müzakerelerine dahil edilemez” ya da “Türkiye, Ermeni Soykırımı’nı tanıyana kadar TTIP’e alınamaz” gibi cümleler eklemeye çalıştıklarını belirttiler.
McCurdy, tasarıyı ele alan Temsilciler Meclisi’nin Ticaret alt komitesinde görev alan 15 üyeden 3’ünün Türk Dostluk Grubu üyesi olduğunu belirterek, müzakereleri çok yakından takip ettiklerini söyledi. Ancak önümüzdeki haftalarda oylamaya sunulması beklenen yetkilendirme yasasını özellikle 1915 Olayları’nın 100’üncü yıldönümüne denk gelen bu kritik dönemde Türk-Amerikan toplumunun yakından izlemeye devam etmesi gerektiğin belirtti.
 
30'UN ÜZERİNDE TÜRK ŞİRKETİ VAR

TCA Başkanı Lincoln McCurdy, eski Kongre’de 148 üyesi olan Türk-Dostluk Grubu’nun emekliye ayrılan ya da başka bir göreve seçilen üyeler sonrası yeni Kongre’de 130’a düştüğünü ve seçimin hemen ardından yaşanan bir katılımla da 131’e çıktığını belirtti. McCurdy, bu açıdan Türk Dostluk Grubu’nun Amerikan Kongresi’nde ikili ilişkiler için kurulan dostluk grupları arasında 151 üyeli Hindistan’ınkinden sonra en kalabalık grup olduğunu söyledi. Ancak McCurdy, TTIP tartışmasında olduğu gibi daha fazla etki gücüne ihtiyaç duyduklarını belirterek özellikle ABD’de faaliyeti bulunan Türkiye menşeli şirketleri bu mücadeleye katkı sağlamaya çağırdı. McCurdy, “Bu tür çalışmalar, Türk şirketlerin de menfaatlerini yakından ilgilendiriyor. ABD’de faaliyet gösteren iştirakleri üzerinden bu şirketler Amerikan politikasında daha aktif olabilirler. Bu şirketlerin çalışanları politikacıların bağış kampanyalarına destek olurlarsa etki güçleri artar” diye konuştu. ABD’de aralarında Eczacıbaşı, Ülker, OYAK, Sabancı gibi büyük holdinglerin yer aldığı 30’un üzerinde Türk şirket faaliyet gösteriyor.
hürriyet