Trump'ın o kararı alma sebebi belli oldu 

Türkiye'yi 17 Mayıs itibariyle Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi'nden (GTS) çıkaran ABD Başkanı Donald Trump'ın kararının nedeni belli oldu. Bir grup Amerikan şirketi ile ticaret dernek ve kuruluşlarının oluşturduğu GTS Koalisyonu'nun (The Coalition for GSP) raporuna göre Çin'e 23 Mart'tan itibaren getirilen ek gümrük vergileri nedeniyle ABD'li şirketler aynı ürünleri gümrük vergisi ödemeden alabilecekleri ülkeler olan Türkiye, Hindistan, Endonezya, Tayland ve Kamboçya'ya yöneldi.

ÇİN'İN GTS KAPSAMINDA İHRAÇ ETTİĞİ ÜRÜNLERİN YÜZDE 75'İNE EK VERGİ GELDİ

Çin'e getirilen ek vergilerle bu ülkeden GTS kapsamında ithal edilen ürünlere yüzde 22, diğer ürünlere yüzde 15 vergi getirilmişti. Çin'in GTS kapsamında ihraç ettiği ürünlerin yüzde 75'inden fazlası ABD'nin 1974 tarihli ticaret yasasının "Section 301" maddesi uyarınca ek gümrük vergileri koyduğu ürünler listesine girdi. Bu listede et ve sütten, su ürünlerine, sebze meyveden bakliyata, tahıldan tekstile, kimyasallardan elektrik ve elektroniğe kadar 1300'ün üzerinde ürün yer alıyor. ABD'li şirketler de ek vergi ödemek yerine bu ürünleri Çin yerine başını Hindistan ile Türkiye'nin çektiği GTS kapsamındaki ülkelerden tedarik etme yoluna gitti. Böylece Trump'ın koyduğu vergiler amacına ulaşamadı.

EN ÇOK HİNDİSTAN'A YARADI

14 Mayıs'ta yayınlanan rapora göre bu durumdan en çok Hindistan yararlanırken, Türkiye en fazla fayda sağlayan ikinci ülke oldu. Bunun üzerine ABD Başkanı Donald Trump, gelişmiş ekonomisini gerekçe göstererek, bazı ürünlerin ABD'ye gümrüksüz girişine imkan sağlayan ve gelişmekte olan ülkelere sunulan Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Programı'ndan Türkiye'yi çıkardı. Çin'e getirdiği ek vergilerle üretimin ABD'ye dönmesini hedefleyen Trump, ABD'li şirketlerin bu ürünleri gümrük vergisi ödemeden Türkiye ve Hindistan gibi GTS kapsamındaki ülkelerden tedarik etme yoluna gitmesi üzerine 4 Mart'ta her iki ülkeyi de programdan çıkarabileceğini duyurmuştu. Uyarının üzerinden geçmesi gerekin 60 günlük süre 3 Mayıs'ta sona erdi. Trump, Türkiye'yi GTS'den çıkarırken, Hindistan için henüz bir açıklama yapmadı. Öte yandan Endonezya ve Tayland da izlemeye alındı. 

İŞTE KIZDIRAN TABLO

GTS'nin ABD'li şirketlere, özellikle KOBİ'lere sağladığı tasarruf mart ayında Mart 2018'e göre yüzde 36 oranında artarak 105 milyon dolar oldu. 2019'un ilk çeyreğinde ise ABD'li şirketler GTS sayesinde 285 milyon dolar tasarruf etti. Bu da rekorlara imza atılan 2018'in ilk çeyreğine göre 63 milyon dolarlık artışa denk geliyor. Washington merkezli GTS Koalisyonu'na göre 2019'un ilk çeyreğinde GTS çerçevesinde yapılan ithalatta özellikle Çin'e 301'inci madde ile ek vergi getirilen ürünler öne çıktı. GTS çerçevesinde ABD'li şirketlerin yaptığı ithalat ilk çeyrekte 760 milyon dolar artarken bunun 672 milyon dolarlık bölümünü Çin'e Madde 301'le ek vergi getirilen ürünler oluşturdu. Madde 301'deki ürünlerin GTS kapsamındaki ithalatı yüzde 19 artarken, diğer ürünlerdeki artış yüzde 5'te kaldı.