Türk Lirası'nın itibar mührü 

Türkiye'de 1970'lerde başlayan yüksek enflasyon nedeniyle ekonomide  nakit ihtiyacı 1981 yılından itibaren tedavüle çıkarılan üst değerde yeni  banknotlarla karşılandı. Bu süreçte 1979'da dolaşıma verilen yedinci emisyon  grubu paralar, artan değerlerin en çok hissedildiği seri oldu.
 
Türkiye'nin, söz konusu serideki "20.000.000" lirayla o dönemde  dünyanın en büyük küpürlü banknotunu kullanır hale gelmesi, paranın itibarını  olumsuz etkiledi. Türkiye'de 2002 yılında "enflasyon hedeflemesi rejimi"  uygulamasına geçilerek enflasyonla mücadeledeki kararlılık ön plana çıktı.
 
Liranın itibarını yükseltmek ve bol sıfırların neden olduğu sorunları  ortadan kaldırmak amacıyla gerçekleştirilen para reformunun ilk aşamasında Türk  lirasından 6 sıfırın atılmasını öngören yasa 31 Ocak 2004'te Resmi Gazete'de  yayımlandı. 1 Ocak 2005'te de paradan 6 sıfır atılarak, yeni Türk lirasından  (YTL) oluşan sekizinci emisyon grubu banknotlar dolaşıma verildi.
 
İkinci aşamada ise 1 Ocak 2009'da ''Yeni'' ibaresi kaldırılarak  dokuzuncu emisyon grubu "Türk lirası" banknotlar dolaşıma sunuldu.
 
Türkiye'de ilk kez gerçekleştirilen paradan 6 sıfır atılması  uygulaması kapsamında 1 Ocak 2009'dan itibaren dolaşıma verilen seride banknotlar  5, 10, 20, 50, 100 ve 200 lira olmak üzere 6 farklı değerden oluştu.
 
Türk lirasından 6 sıfır atılmasının üzerinden 14 yıl geçerken,  Türkiye'nin ekonomi politikalarında enflasyonla mücadele halen en önemli konular  arasında yer alıyor.
 

"KARAR, CESURCA ALINMIŞ VE KARARLILIKLA UYGULANMIŞTIR"
 
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat  Hisarcıklıoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, uygulamanın Türkiye ekonomisine  yansımasını değerlendirdi.
 
Hisarcıklıoğlu, "Sıfırların sayılamadığı para birimine güven fazla  olmaz. Sıfırlar arttıkça paranın itibarı da azalır. Dolayısıyla liradan altı  sıfırın silinmesi fiyat istikrarı ve milli paraya güven algısını olumlu  etkilemiştir." dedi.
 
Uygulamanın son yıllarda gerçekleştirilen önemli başarılardan biri  olduğuna işaret eden Hisarcıklıoğlu, "Karar, cesurca alınmış ve kararlılıkla  uygulanmıştır. Sonuç olarak iktisadi hayatta para değeriyle ilgili iletişim  güçlükleri kalkmış, küresel ana para birimleriyle uyum sağlanmış, muhasebe  kayıtlarının tutulması kolaylaşmıştır." diye konuştu.
 
Uygulamayla uluslararası piyasalardaki karşılaştırmalarda lira  aleyhine kötü görüntünün engellediğini belirten Hisarcıklıoğlu, Türkiye'de  piyasaların, şirketlerin ve vatandaşların milli paraya itimadının arttığını  söyledi.
 

"TİCARET PARTNERLERİMİZİ DE CESARETLENDİRİYOR"
 
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi de liradan  6 sıfır atılmasının Türkiye'nin uluslararası arenadaki ticaretine yönelik  etkilerini değerlendirerek, uygulamanın 2000'li yıllarda başlayan ekonomik  kalkınma hamlelerinin ve yapısal reformların en önemli aşamalarından birisi  olduğunu bildirdi.
 
Büyükekşi, bu önemli hamle sayesinde liranın itibarının tüm dünyada  yükseldiğini vurgulayarak, bu gelişmeye paralel olarak liranın uluslararası  piyasalardaki işlem hacminde de artış yaşandığını dile getirdi.
 
Artan işlem hacimleriyle birlikte liradaki oynaklığın da azalmaya  başladığına dikkati çeken Büyükekşi, Türk lirasının eskisine nazaran spekülatif  hareketlere daha az duyarlı, güven veren bir para haline geldiğini anlattı.
 

Mehmet Büyükekşi, şöyle konuştu:
 
"Bu sayede, Türk lirası küresel arenada, özellikle uluslararası  ticarette daha etkin bir şekilde kabul görmeye başladı. 2004 yılında  ihracatımızın sadece yüzde 1'i Türk lirası ile gerçekleştirilirken, 2017'nin 11  ayında toplam dış ticaretimizin yüzde 8,4'ünü kendi paramızla gerçekleştirdik. Bu  gelişmeler, 2005'te paradan sıfır atılmasıyla başlayan sürecin geldiği çok önemli  bir nokta. Güçlü, küresel arenada itibar gören, işlemlerde kullanılan ve tercih  edilen lira, dış ticarette sadece bizi değil, ticaret partnerlerimizi de yerel  paralarla ticaret konusunda cesaretlendiriyor. Bugün Çin, Pakistan, Rusya, İran  gibi yoğun dış ticaret hacmine sahip olduğumuz ülkelerle yerel paralarla ticareti  konuşabiliyorsak, bu Türk lirasının anılan ülkelerde sahip olduğu güçlü algı  sayesinde. Bu çabalar, dış ticaret kaynaklı döviz ihtiyacını da sınırlayarak kur  ve fiyat istikrarı konularında da ülkemize hizmet ediyor. Ümit ediyoruz ki yakın  gelecekte lira küresel ticarette daha yoğun bir şekilde kullanılacak, bu sayede  uluslararası camiada hak ettiği noktaya daha hızlı bir şekilde ulaşacak."
 

"ULUSLARARASI ALANDA İTİBAR KAZANDIRAN HAREKET OLDU"
 
Ata Yatırım Araştırmadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Cemal Demirtaş  da 6 sıfır atılmadan önce kalabalık rakamın Türk lirasını değersiz gösterdiğini,  söz konusu uygulamanın teorik olarak bir şey değiştirmese de işlemlerin  basitleşmesini sağladığını ve olumlu yönde ciddi bir psikolojik etki yarattığını  söyledi.
 
Demirtaş, o dönemde gerçekleştirilen sıfırların atılması uygulamasının  gelecek dönem için "temiz bir sayfaya" işaret ettiğini, uluslararası piyasalarda  ve halk nezdinde Türk lirasına verilen değeri artıran bir faktör olduğunu  vurguladı.
 
Söz konusu dönemde 6 sıfır atıldıktan sonra yeniden paraya sıfırlar  eklenmesi ihtimalinin de risk unsuru olarak algılandığını ancak bu riskin  yürütülen politikalarla önlendiğini ifade eden Demirtaş, vatandaşların da söz  konusu uygulamaya adaptasyonunun çok hızlı olduğunu ve uygulamanın benimsendiğini  dile getirdi.
 
Demirtaş, şimdiki enflasyon oranlarının o dönemdekine göre çok daha  istikrarlı seviyelerde bulunduğuna dikkati çekerek, vatandaşların Türk lirasına  yönelik güveniyle birlikte istikrara olan güvenin de arttığını kaydetti.
 
Uluslararası anlamda da itibar kazandırıcı bir adım atıldığına işaret  eden Demirtaş, "Yurt dışı kurların olduğu finans sayfasında sıfırlar komik  duruyordu. Basitlik her zaman prim yapan bir şeydir. Şu ana kadar da onu korudu.  Altı sıfırın atılması doğruydu ama aynı zamanda tek başına o değil, takip eden  ekonomik istikrar paketleri ve maliye tarafından alınan sıkı tedbirler ekonominin  bu noktaya gelmesinde etkili oldu. Paradan altı sıfırın atılmasıyla başarılı bir  sonuç alındığını net şekilde gördük." diye konuştu.
 

"SİSTEMDE KİRLİLİĞİ YOK ETTİ"
 
Sermaye Piyasaları ve Borsa Uzmanı Arif Ünver de söz konusu  uygulamanın hem psikolojik hem de finansal sistem içinde matematiksel bir tarafı  olduğunu, sistemde kirliliği yok ettiğini söyledi.
 
Finansal piyasaların orta ve uzun vadeli fiyatlamaların rasyonel  gerekçelere dayalı gerçekleştiğini, kısa vadeli işlemlerin ise algıyla  fiyatlandığını belirten Ünver, şunları kaydetti:
 
"Bol sıfırlı para biriminde fiyatlamalar yapılırken mübalağalar  olabiliyordu. Gereksiz fazlalıklardan arındırılmış rakamsal hadiseye bakıldığında  kısa vadeli fiyatlamalarda algının mübalağalı olmasının önü kesilmiş oldu. Bol  sıfırlar finansal piyasalarda spekülatif olaylara daha fazla zemin hazırlar.  Fazla sıfırların atılması spekülatif atakların kısmi olarak daha kabul edilebilir  bir banda çekilmesine olanak vermiştir."
 
Ünver, finansal piyasaların önemli kollarından birinin de muhasebe  olduğuna dikkati çekerek, Türk lirasından altı sıfır atılmasının bu alanı da  büyük bir yükten kurtardığını vurguladı.
 
Uluslararası piyasalarda bol sıfırlı para birimlerinin itibar  açısından daha zayıf olduğunu dile getiren Ünver, sıfır atılmasının bütün kayıt  sistemlerinde ferahlık sağladığını bildirdi.