Türkiye'deki Bankalara Kriz Ayarı 

Bankacılık Kanunu'nda köklü değişiklikler getiren kanun tasarısı, TBMM Başkanlığı'na sevk edildi. Tasarıyla bankacılık faaliyetinde bulunabilmek için güçlü bir mali yapıya sahip olunması gerekliliğinin göstergesi olarak, alınan sisteme giriş payı iki katına çıkarılacak.

Bankacılık Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, TBMM Başkanlığı'na sunuldu. Tasarıyla finansal holding şirketi, ana ortaklık, katılma hesabı ve destek hizmeti kuruluşu tanımları değiştiriliyor.

Finansal holding şirketinin tanımı 'En az biri kredi kuruluşu olması koşuluyla, asgari yüzde 51'ine sahip olma şartı aranmaksızın, sermayesinin çoğunluğuna doğrudan sahip olunan veya bu çoğunluğa sahip olmamakla birlikte imtiyazlı hisselerinin elde bulundurulması veya diğer hissedarlarla yapılan anlaşmalara istinaden oy hakkının çoğunluğu üzerinde tasarrufta bulunulması suretiyle veya herhangi bir suretle yönetim kurulu üyelerinin karara esas çoğunluğunu atayabilme ya da görevden alma gücü elde bulundurulan ortaklıklarının sayısal olarak çoğunluğu kredi kuruluşu veya finansal kuruluş niteliğindeki kuruluşlardan teşkil olan ya da bilançosunun aktif büyüklüğü itibarıyla yüzde 40'ı veya daha fazlası bu nitelikteki kredi kuruluşu veya finansal kuruluşlara yapılan yatırımlardan oluşan şirket' şeklinde
yeniden düzenleniyor.

Tasarıya göre Türkiye'de herhangi bir hizmet birimi bulunmayan ya da tam gün çalışan personel istihdam etmeyen bir banka kurulamayacak veya bu nitelikleri haiz olmayan ya da bankacılık işlemleri ile kayıtları açısından resmi bir otoritenin denetim ve iznine tabi olmayan yurt dışında kurulu bir bankanın şubesi veya temsilciliği açılamayacak.

Bankaların olası kriz dönemlerinde faaliyetlerini sürdürebilme kabiliyetlerini artırmak üzere alınacak önlemlerden biri olarak güçlü bir mali bünyeye sahip olmalarının sağlanması amacıyla asgari ödenmiş sermaye tutarı yükseltilecek. Bankaların nakden ve her türlü muvazaadan arz olarak ödenmiş sermayeleri en az 60 milyon Türk Lirası olacak.

Banka kurucularının FATF ilkeleri ile uyumlu olarak terörün finansmanı suçundan veya bu suça iştirakten hükümlü olmaması şartı getiriliyor. Aynı zamanda mevzuatta yapılan değişikliklere uyumlu olarak 'kara para aklama suçu' ifadesi, 'suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçu' olarak değiştirilecek.

Son dönemde uluslararası finansal piyasalarda yaşanan finansal kriz de dikkate alınarak, bankacılık faaliyetinde bulunabilmek için güçlü bir mali yapıya sahip olunması gerekliliğinin bir kanıtı olarak alınan sisteme giriş payı iki katına çıkarılıyor. Kurucuları tarafından asgari sermayenin yüzde 20'si tutarındaki sisteme giriş payının en az dörtte birinin Fon hesabına yatırıldığına dair belge ibraz edilecek.

Türkiye'de kurulan bankaların, kıyı bankacılığı bölgeleri de dahil olmak üzere yurt dışında şube veya temsilcilik açmaları, ortaklık kurmaları veya kurulmuş ortaklıklara katılmaları, bu Kanunda yer alan kurumsal yönetim hükümleri ile koruyucu hükümler dikkate alınarak BDDK tarafından belirlenecek esaslara uyulması kaydıyla Kurulun iznine tabi olacak.

Bankaların alacağı destek hizmeti faaliyetlerini gerçekleştirecek kuruluşların yetki ve faaliyet izni almak üzere yaptıkları başvuruların değerlendirilmesi ve sonuçlandırılması sürecinin Kurumun sahip olduğu kaynakların etkin ve verimli olarak kullanılmasını engeller bir nitelik kazanması sebebiyle, destek hizmeti kuruluşlarının Kuruldan izin alma yükümlülüğü kaldırılacak.

Bankaların bağımsız denetim faaliyetleri ile Kurul tarafından zorunlu tutulması halinde, bankaların varlıklarının, hak ve yükümlülüklerinin ya da kredi müşterilerinden alınacak teminatların değerlemesi ve kendilerinin ya da kredi müşterilerinin derecelendirilmesi faaliyetlerini gerçekleştirecek olan kuruluşların yetkilendirilmesine, yetkilerinin geçici veya sürekli olarak kaldırılmasına Kurulca karar verilecek. Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar ilgili meslek birliklerinin görüşü alınarak BDDK tarafından belirlenecek.

Bir bankada nitelikli paya sahip tüzel kişilerin paylarının doğrudan veya dolaylı olarak birinci fıkrada belirtilen oranlar veya esaslar dahilinde el değiştirmesi veya yönetim veya denetim kurullarına üye belirleme imtiyazı veren payların tesisi ve devri, kurucularda aranan nitelikler taşınması şartıyla kurulun iznine tabi olacak.

Genel müdür yardımcılarının en az 7 yıllık mesleki deneyime sahip olması ve asgari üçte ikisinin kanunda öngörülen alanlarda en az lisans düzeyinde öğrenim görmüş olması gerekecek. Başka unvanlarla istihdam edilseler dahi, yetki ve görevleri itibarıyla genel müdür yardımcısına denk veya daha üst konumlarda görev yapan diğer yöneticiler de bu kanunun genel müdür yardımcılarına ilişkin hükümlerine tabi olacak.

Bankaların yönetim kurulu üyeleri ile müdürler kurulu başkan ve üyeleri, seçilmeleri veya atanmalarından sonra yerel ticaret mahkemesi huzurunda yemin etmedikçe göreve başlayamayacaklar. Bu kişiler ile genel müdür ve yardımcıları ve imza yetkisine sahip mensuplarından bölge müdürleri, şube müdürleri ve genel müdürlük merkez teşkilatında yer alan bölüm, kısım, grup ve bunlara eşdeğer isimler altında faaliyet gösteren birimlerin yöneticileri, Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele
Kanunu hükümlerine tabi olacaklar.

Bankalar destek hizmeti almadan önce, alacakları destek hizmetinden doğabilecek riskler ile bunların yönetilmesine, beklenen fayda ve maliyetin değerlendirilmesine ilişkin, gerektiğinde Kuruma ibraz edilmek üzere, yazılı bir rapor hazırlayacaklar. Münhasıran bankaların yönetim kurullarınca veya iç sistemlerinde yer alan birimlerce icra edilmesi gereken faaliyetler ile işlemlerinin muhasebeleştirilmesi ve finansal raporlarının düzenlenmesi faaliyetleri destek hizmetine konu edilemeyecek.

Alınacak destek hizmeti, bankaların yasal yükümlülüklerini yerine getirmelerini, ilgili düzenlemelere uymalarını ve etkin biçimde denetlenmelerini e' yüzde 20'si tutarındaki sisngelleyici nitelikte olamayacak. Kurul, gerektiğinde bankaların destek hizmeti alabilecekleri konuları belirlemeye veya banka ya da banka grupları itibarıyla destek hizmeti alınabilecek konuları sınırlandırmaya, yasaklamaya ya da sorumluluk sigortası yaptırılmasını zorunlu tutmaya veya destek hizmetinin niteliğine göre bu hizmetlerin alınmasını izin
koşuluna bağlamaya yetkili olacak.

Merkez Bankası tarafından kurulmuş ya da Merkez Bankası bünyesinde faaliyet gösterenler ile Sermaye Piyasası Kurulu'nun denetiminde bulunan takas, saklama ve merkezi kayıt hizmeti kuruluşları bu Kanunun uygulamasında destek hizmeti kuruluşu olarak değerlendirilmeyecek. Bankaların mevduat veya katılım fonu kabulü veya nakdi, gayrinakdi her cins ve surette kredi verme işlemleri ya da bu Kanunun uygulamasında kredi olarak sayılan işlemler dışında gerçekleştirmeye yetkili oldukları faaliyetlerden münhasıran
birini banka adına gerçekleştiren kuruluşların söz konusu faaliyetleri yürüttükleri birimler bu Kanunun uygulamasında şube olarak değerlendirilmeyecek.

BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARI SORUMLULUK SİGORTASI YAPTIRACAK
Bağımsız denetim kuruluşları verdikleri hizmetlerden doğabilecek zararları karşılamak amacıyla yurtiçinde veya yurtdışında kurulu sigorta şirketlerine Hazine Müsteşarlığı tarafından genel şartları belirlenecek ya da bu şartlara uygunluğu teyit edilecek sorumluluk sigortası yaptırmakla yükümlü olacaklar. Değerleme, derecelendirme ve destek hizmeti kuruluşları, hizmet verdikleri bankalarca talep edilmesi ya da kurulca gerekli görülmesi halinde sorumluluk sigortası yaptıracaklar.

Sermayesinin çoğunluğu ayrı ayrı veya birlikte Hazine'ye veya Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na ait bankaların her biri doğrudan veya dolaylı olarak kontrol ettikleri ortaklıklar ile birlikte ayrı bir risk grubu oluşturacak. Kamu iktisadi teşebbüslerinin veya hisselerinin çoğunluğu Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın elinde bulunan diğer kamu kurum ve kuruluşlarının her biri, sermaye, yönetim ve denetimlerine hakim oldukları bağlı ortaklık, iştirak ve müesseseler ile birlikte ayrı bir risk grubu oluşturacak.

Kredi açma yetkisini haiz olanlar, kendileri ile eş ve velayeti altındaki çocuklarının veya bunlarla risk grubu oluşturan diğer gerçek ve tüzel kişilerin taraf olduğu kredi işlemlerine ilişkin değerlendirme ve karar verme aşamalarında yer alamayacak ve bu hususu yazılı olarak yetkililere bildirecek. Banka yönetim kurulu üyelerinden yalnızca bu sıfatları dolayısıyla bankanın dahil olduğu risk grubu içinde yer alanlar hakkında bu hüküm uygulanmayacak.

Kalkınma ve yatırım bankalarının kurulca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde kredi müşterilerinden, ortaklarından, pay sahibi oldukları ortaklıklardan sağlayacakları fonlar ile bankalardan, para piyasaları, sermaye piyasaları ve organize piyasalardan kullanacakları fonlar mevduat sayılmayacak. Bu kanun ve bu kanun uyarınca çıkarılacak düzenlemelere göre finansal tabloları ana ortaklık nezdinde konsolide edilen ortaklıklar ile ilgili olarak kurum, bu ortaklıkların gözetim ve denetimi ile yetkili
mercilerle her türlü bilgi ve belge paylaşımı ve işbirliğinde bulunmaya yetkili olacak. Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Kurul yetkili olacak.

Kurumun elde edeceği sır niteliğindeki bilgi ve belgeler, ceza soruşturması ve kovuşturması kapsamında savc e' yüzde 20'si tutarındaki sisılıklar ile ceza mahkemeleri, görevden ayrılmış olsalar dahi, görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri iddia edilen suçlardan dolayı başlatılan soruşturma ve kovuşturmalar ile bağlantılı olarak talepte bulunacak kurul başkanı ve üyeleri ile kurum personeli dışında hiçbir kişi, kurum ve kuruluşa verilemeyecek.

Bankaların, destek hizmeti kuruluşları ile aralarında akdedecekleri yazılı sözleşmeler çerçevesinde yapacakları bilgi ve belge alışverişi ile kendi aralarında veya finansal kuruluşlar ile doğrudan doğruya ya da en az beş banka tarafından kurulacak şirketler vasıtasıyla yapacakları her türlü bilgi ve belge alışverişinin yanı sıra doğrudan veya dolaylı pay sahipliği yoluyla sermayelerinin yüzde 10'unu ve daha fazlasını temsil eden paylarının satışı amacıyla muhtemel alıcıların yapacakları değerleme çalışmalarında ya da sermayelerinin yüzde 10 veya daha fazlasına sahip olan kredi kuruluşu ile finansal kuruluşların konsolide finansal tablo hazırlama çalışmalarında ve iç denetim uygulamalarında veya alacaklarının ve alacaklarına dayalı menkul kıymetlerin satışı amacıyla yapılacak değerleme çalışmalarında ya da değerleme veya derecelendirme hizmeti alınmasına yönelik işlemlerde kullanılmak üzere bilgi ve belge taleplerinin sadece bu amaçlar ile sınırlı kalınması ve gizlilik sözleşmesi yapılması koşuluyla karşılanması, sır saklama yükümlülüğü dışında olacak.

FİNANSAL HOLDİNG ŞİRKETLERİNE YENİ DÜZENLEME

Mevcut kanunda finansal holding şirketlerinin tabi olacağı hükümlerin uygulanmasının bu şirketler için ilave yükler getirmesi ve beklenen faydayı vermekten uzak kalması neticesinde bu şirketlerin kurulmasını teşvik edici olmaktan uzak bir nitelik kazanması nedeniyle yeni bir düzenleme getiriliyor. Finansal holding şirketlerinin kanunun sadece ana sözleşme değişikliği, pay devirleri ile finansal raporlamaya ilişkin maddelerine tabi olması sağlanacak. Kanunun bazı maddelerinin finansal holding şirketleri
için konsolide esasa göre uygulanması için Kurul yetkili kılınacak.

BDDK YURT İÇİ VE YURT DIŞINDA TEMSİLCİLİK AÇABİLECEK

BDDK'ya idari para cezalarına aykırılık oluşturan fiillerin tespiti halinde, gerektiğinde bu fillerin niteliğini, uygulanacak idari para cezasının banka mali bünyesi üzerinde yaratabileceği etkileri dikkate alarak ve gerekçelerini de açıklamak suretiyle ihtar verme yetkisi verilecek. BDDK, düzenlemek ve denetlemekle görevli olduğu kuruluşların yoğun olduğu illerde olmak kaydıyla yurt içinde ve uluslararası finans kuruluşlarının ya da muadil mercilerin merkezlerinin bulunduğu yabancı memleketlerde Bakanlar Kurulu kararıyla temsilcilik açabilme imkanına sahip olacak.

Bu kanun ile kuruma verilen görevlerin gerektirdiği sürekli görev ve hizmetler, bankalar yeminli murakıpları ve yardımcıları, bankacılık uzman ve yardımcıları, hukuk uzman ve yardımcıları ile bilişim uzman ve yardımcılarından oluşan meslek personeli ve idari personel eliyle yürütülecek.

Başkan yardımcıları dışındaki Kurum personelinin Başkanlık müşaviri kadrosuna atanabilmek için, bankacılık, finans, bilişim, hukuk, basın ve halkla ilişkiler ile yönetim alanlarında en az 10 yıllık mesleki tecrübeye sahip
ya da bankalar yeminli murakıbı veya bankacılık uzmanı, bilişim ' yüzde 20'si tutarındaki sisuzmanı, hukuk uzmanı unvanı veya yetkisine sahip olup 10 yıllık tecrübeyi haiz ya da en az doktora derecesinde akademik unvana sahip olmaları gerekecek. Daire başkanı ve müdür kadrolarına atanacakların memuriyete esas en az 10 yıl hizmetlerinin bulunması ve en az 4 yıllık yüksek öğretim kurumlarından veya bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki yüksek öğretim kurumlarından mezun olmaları gerekecek.

Bankacılık, hukuk ve bilişim uzman yardımcılığı ile bankalar yeminli murakıp yardımcılığına atanacakların, üniversite ve yüksekokulların en az 4 yıllık eğitim veren hukuk, siyasal bilgiler, iktisadi ve idari bilimler, iktisat, işletme fakültelerine bağlı bölümler ile bankacılık, bankacılık ve finans, fizik, matematik, istatistik, istatistik ve bilgisayar, bilgisayar mühendisliği, elektrik mühendisliği, elektronik mühendisliği, elektrik-elektronik mühendisliği, elektronik ve haberleşme mühendisliği, endüstri
mühendisliği, matematik mühendisliği bölümlerinden veya bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından onaylanmış yurt dışındaki fakülte veya yüksek okullardan mezun veya belirtilen alanlarda lisansüstü eğitim yapmış olmaları, sınavın yapıldığı yılın Ocak ayının ilk günü itibarıyla 30 yaşını doldurmamış olmaları (askerliğini yapmış olanlar için bu sınıra askerlikte geçen süre eklenir), yönetmelikte belirtilen giriş sınavında başarılı olmaları ve yönetmelikte belirtilen diğer şartları taşımaları gerekecek.

Kurum tarafından istenilmesi halinde, söz konusu kuruluşlarda denetim yapma yetkisi bulunanlar tarafından düzenlenen rapor ve mütalaaların bir suretinin anılan kuruluşlarca kuruma gönderilmesi zorunlu olacak.
Bankalar ve fon dahil diğer mali kurumların alacakları ile diğer varlıklarının satın alınması, tahsili, yeniden yapılandırılması ve satılması amacıyla, kuruluş ve faaliyet esasları Fon Kurulu tarafından belirlenen varlık yönetim şirketleri de kurulabilecek.

Destek hizmeti kuruluşlarının yetki almak için Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumuna (BDDK) başvuru yapma zorunluluğunu ortadan kaldıran, finansal holding şirketlerinin kurulmasına kolaylık sağlayan ve bankalarda aranan asgari ödenmiş sermaye tutarını 30 milyon liradan 60 milyon liraya çıkartan kanun tasarısı, TBMM Başkanlığına sunuldu.

Bankacılık Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısıyla, ''Finansal Holding Şirketi'', ''Ana Ortaklık'' ve ''Destek Hizmeti Kuruluşu'nun'' tanımları yeniden yapılıyor. Tasarıya göre, bir şirketin finansal holding şirketi olarak değerlendirilebilmesi için ortaklıklarıyla arasındaki ilişki açık bir şekilde belirleniyor ve dolaylı yoldan sahip olunan paylar nedeniyle finansal holding şirketi olarak değerlendirilmesinin önüne geçiliyor.

Kontrolündeki ortaklıklarla kurul tarafından belirlenen usul ve esaslarla tanımlanan ortaklıkların finansal tablolarını nezdinde konsolide eden banka, ana ortak olacak.

Destek hizmeti kuruluşu tanımında yapılan değişiklikle bankaların maliyetlerinin azaltılması amacıyla mevduat veya katılım fonu kabulü ile Kanun uyarınca kredi sayılan işlemleri dışında gerçekleştirebilecekleri faaliyetlerini, kendi adlarına başka kuruluşlar aracılığıyla gerçekleştirmelerine ve yardımcı nitelikte hizmet almalarına imkan tanınıyor.

Mali Eylem Görev Grubu (Financial Action Task Force- FATF) tarafından belirlenen kara paranın aklanması ve terörün finansmanı ile mücadele ilkelerine uyum kapsamında, Türkiye'de herhangi bir hizmet birimi bulunmayan ya da tam gün çalışan personel istihdam etmeyen bir banka (Tabela Bankası-Shell Bank) kurulamayacak veya bu nitelikleri haiz olmayan ya da bankacılık işlemleri ile kayıtları açısından resmi bir otoritenin denetim ve iznine tabi olmayan yurtdışında kurulu bir bankanın şubesi veya temsilciliği açılamayacak.

Türkiye'de kurulacak olan bankalarda aranan 30 milyon liralık asgari ödenmiş sermaye tutarı, 60 milyon liraya yükseltilecek.

Banka kurucularında, FATF ilkeleri ile uyumlu olarak terörün finansmanı suçundan veya bu suça iştirakten hükümlü olmaması şartı aranacak. ''Kara para aklama suçu'', ''suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama suçu'' olarak değiştirilecek.

Kuruluş izni almış olan bankaların faaliyete geçebilmesi için, kurucuları tarafından asgari sermayenin yüzde 20'si tutarındaki sisteme giriş payının en az dörtte birinin Fon hesabına yatırıldığına dair belgenin ibraz edilmesi gerekecek.

Mevcut düzenlemede bu oran yüzde 10 olarak belirleniyordu.

-BANKALARIN YURT DIŞINDA FAALİYETTE BULUNMALARI-

Türkiye'de kurulan bankaların, kıyı bankacılığı bölgeleri de dahil olmak üzere, yurt dışında şube veya temsilcilik açmaları, ortaklık kurmaları veya kurulmuş ortaklıklara katılmaları, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun iznine bağlı olacak. Böylece, bankaların yurtdışında faaliyette bulunma taleplerinin daha makul ve adil bir şekilde değerlendirilebilmesi için aranan koşullar yurtiçinde şube açılması ile aynı hale getirildi.

Bankaların bağımsız denetim faaliyetleri ile Kurul tarafından zorunlu tutulması halinde, bankaların varlıklarının, hak ve yükümlülüklerinin ya da kredi müşterilerinden alınacak teminatların değerlemesi ve kendilerinin ya da kredi müşterilerinin derecelendirilmesi faaliyetlerini gerçekleştirecek olan kuruluşların yetkilendirilmesine, yetkilerinin geçici veya sürekli olarak kaldırılmasına, Kurul karar verecek. Buna ilişkin usul ve esaslar, ilgili meslek birliklerinin görüşü alınarak Kurul tarafından belirlenecek.

Bir bankada nitelikli paya sahip tüzel kişilerin paylarının doğrudan veya dolaylı olarak el değiştirmesi veya yönetim veya denetim kurullarına üye belirleme imtiyazı veren payların tesisi ve devri, kurucularda aranan nitelikleri taşıması şartıyla Kurulun iznine bağlı olacak.

-BANKA YÖNETİCİLERİ YEMİN EDECEK-

Bankalarda genel müdür yardımcısı olabilmek için en az 7 yıllık mesleki deneyime sahip olma ve lisans düzeyinde öğrenim görme şartı aranacak. Başka unvanlarla istihdam edilseler dahi, yetki ve görevleri itibarıyla genel müdür yardımcısına denk veya daha üst konumlarda görev yapan diğer yöneticiler de bu Kanunun genel müdür yardımcılarına ilişkin hükümlerine tabi olacak.

Bankaların yönetim kurulu üyeleri ile müdürler kurulu başkan ve üyeleri, seçilmeleri veya atanmalarından sonra yerel ticaret mahkemesi huzurunda yemin etmedikçe göreve başlayamayacak.

Bu kişiler ile genel müdür ve yardımcıları ve imza yetkisine sahip mensuplarından bölge müdürleri, şube müdürleri ve genel müdürlük merkez teşkilatında yer alan bölüm, kısım, grup ve bunlara eşdeğer isimler altında faaliyet gösteren birimlerin yöneticileri, mal bildiriminde bulunacak.

-DESTEK HİZMETİ RAPORLARI KURUMA VERİLMEYECEK-

 Bankaların alacakları destek hizmetleri ile ilgili hazırlayacakları raporu, Kuruma sunma zorunluluğu kaldırılacak.

Bankalar destek hizmeti almadan önce, alacakları destek hizmetinden doğabilecek riskler ile bunların yönetilmesine, beklenen fayda ve maliyetin değerlendirilmesine ilişkin, gerektiğinde Kuruma ibraz edilmek üzere, yazılı bir rapor hazırlayacak.

Münhasıran bankaların yönetim kurullarınca veya iç sistemlerinde yer alan birimlerce icra edilmesi gereken faaliyetler ile işlemlerinin muhasebeleştirilmesi ve finansal raporlarının düzenlenmesi faaliyetleri destek hizmetine konu edilmeyecek. Alınacak destek hizmeti, bankaların yasal yükümlülüklerini yerine getirmelerini, ilgili düzenlemelere uymalarını ve etkin biçimde denetlenmelerini engelleyici nitelikte olamayacak.

Kurul, gerektiğinde bankaların destek hizmeti alabilecekleri konuları belirlemeye veya banka ya da banka grupları itibarıyla destek hizmeti alınabilecek konuları sınırlandırmaya, yasaklamaya ya da sorumluluk sigortası yaptırılmasını zorunlu tutmaya veya destek hizmetinin niteliğine göre bu hizmetlerin alınmasını izin koşuluna bağlamaya yetkili olacak.

Merkez Bankası tarafından kurulmuş ya da Merkez Bankası bünyesinde faaliyet gösterenler ile Sermaye Piyasası Kurulunun denetiminde bulunan takas, saklama ve merkezi kayıt hizmeti kuruluşları, bu kanunun uygulamasında destek hizmeti kuruluşu olarak değerlendirilmeyecek.

Bankaların mevduat veya katılım fonu kabulü veya nakdi, gayrinakdi her cins ve surette kredi verme işlemleri ya da bu Kanunun uygulamasında kredi olarak sayılan işlemler dışında gerçekleştirmeye yetkili oldukları faaliyetlerden münhasıran birini banka adına gerçekleştiren kuruluşların söz konusu faaliyetleri yürüttükleri birimler, şube olarak değerlendirilmeyecek.

-SORUMLULUK SİGORTASI-

Bağımsız denetim kuruluşları verdikleri hizmetlerden doğabilecek zararları karşılamak amacıyla yurtiçinde veya yurtdışında kurulu sigorta şirketlerine Hazine Müsteşarlığı tarafından genel şartları belirlenecek ya da bu şartlara uygunluğu teyit edilecek sorumluluk sigortası yaptırmakla yükümlü olacak. Değerleme, derecelendirme ve destek hizmeti kuruluşları, hizmet verdikleri bankalarca talep edilmesi ya da Kurulca gerekli görülmesi halinde sorumluluk sigortası yaptıracak.

Sermayesinin çoğunluğu ayrı ayrı veya birlikte Hazineye veya Özelleştirme İdaresi Başkanlığına ait bankaların her biri; doğrudan veya dolaylı olarak kontrol ettikleri ortaklıklar ile birlikte ayrı bir risk grubu oluşturacak. Bu durum, kamu iktisadi kuruluşları ile Özelleştirme İdaresi Başkanlığının sermayesinin çoğunluğuna sahip olduğu kuruluşlar için de geçerli olacak.

Kredi açma yetkisini haiz olanlar, kendileri ile eş ve velayeti altındaki çocuklarının veya bunlarla risk grubu oluşturan diğer gerçek ve tüzel kişilerin taraf olduğu kredi işlemlerine ilişkin değerlendirme ve karar verme aşamalarında yer alamayacak ve bu konuyu yazılı olarak yetkililere bildirecek.

Banka yönetim kurulu üyelerinden yalnızca bu sıfatları dolayısıyla bankanın dahil olduğu risk grubu içinde yer alanlar hakkında, bu hüküm uygulanmayacak.

-MEVDUAT VE KATILIM FONU KABULÜ-

Tasarıyla, mevduat toplamaları mümkün bulunmayan kalkınma ve yatırım bankalarının fon sağlayabilecekleri alanların genişletilmesi amacıyla, Kurulca belirlenecek esaslar çerçevesinde, nakdi krediler dışında, kredi olarak değerlendirilen diğer işlemler ile ilgili müşterilerinden sağlayacakları fonlar, mevduat olarak değerlendirilmeyecek.

Kanun uyarınca çıkarılacak düzenlemelere göre finansal tabloları ana ortaklık nezdinde konsolide edilen ortaklıklar ile ilgili olarak Kurum, bu ortaklıkların gözetim ve denetimi ile yetkili mercilerle her türlü bilgi ve belge paylaşımı ve işbirliğinde bulunmaya yetkili olacak.

-SIRLARIN SAKLANMASI-

Kurumun elde edeceği sır niteliğindeki bilgi ve belgeler, ceza soruşturması ve kovuşturması kapsamında savcılıklar ile ceza mahkemeleri, görevden ayrılmış olsalar dahi, görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri iddia edilen suçlardan dolayı başlatılan soruşturma ve kovuşturmalar ile bağlantılı olarak talepte bulunacak Kurul Başkanı ve üyeleri ile Kurum personeli dışında hiçbir kişi, kurum ve kuruluşa verilemeyecek.

Finansal holding şirketleri, ana sözleşme değişikliği, pay devirleri ile finansal raporlamaya ilişkin maddelerine tabi olacak.  Kurul, Kanunun bazı maddelerinin finansal holding şirketleri için konsolide esasa göre uygulanması için yetkili kılınacak.

Kurul, idari para cezalarına aykırılık oluşturan fiillerin tespiti halinde, gerektiğinde bu fillerin niteliğini, uygulanacak idari para cezasının banka mali bünyesi üzerinde yaratabileceği etkileri dikkate alarak ve gerekçelerini de açıklamak suretiyle ihtar vermeye yetkili olacak.

-BBDK, YURTİÇİ VE DIŞINDA TEMSİLCİLİK AÇABİLECEK-

BBDK, düzenlemek ve denetlemekle görevli olduğu kuruluşların yoğun olduğu illerde olmak kaydıyla yurtiçinde ve uluslararası finans kuruluşlarının ya da muadil mercilerin merkezlerinin bulunduğu yabancı ülkelerde Bakanlar Kurulu kararıyla temsilcilik açabilecek.

BDDK'ya verilen görevlerin gerektirdiği sürekli görev ve hizmetler; bankalar yeminli murakıpları ve yardımcıları, bankacılık uzman ve yardımcıları, hukuk uzman ve yardımcıları ile bilişim uzman ve yardımcılarından oluşan meslek personeli ve idari personel eliyle yürütülecek.

Tasarıyla, BDDK'da başkanlık müşaviri, daire başkanı ve müdür, bankacılık, hukuk ve bilişim uzman yardımcılığı ile bankalar yeminli murakıp yardımcılığına atanacaklara ilişkin usul ve esaslar, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda yeniden düzenleniyor.

Kurum tarafından istenilmesi halinde, söz konusu kuruluşlarda denetim yapma yetkisi bulunanlar tarafından düzenlenen rapor ve mütalaaların bir suretinin, anılan kuruluşlarca Kuruma gönderilmesi zorunlu olacak.

Bu Kanun ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonununa verilen görevlerin gerektirdiği sürekli görev ve hizmetler, Fon avukatları, denetçileri, denetçi yardımcıları, uzman ve uzman yardımcılarından oluşan meslek personeli ve idari personel tarafından yürütülecek.

Fon personelinden kadro karşılığı sözleşmeli statüde istihdam edilen personelin hukuk, iktisat, siyasal bilgiler, maliye, bankacılık, işletme, kamu yönetimi, mühendislik ve dengi dallarda en az 4 yıllık yüksek öğretim kurumlarından veya bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki yüksek öğretim kurumlarından mezun olmaları veya anılan alanlarda lisansüstü düzeyinde öğrenim görmüş olmaları şartı aranacak.

-TMSF'NİN ADI DEĞİŞTİRİLİYOR-

Varlık yönetim şirketlerinin faaliyetlerinin gözetim ve denetimi, Fon tarafından gerçekleştirilecek.

Tasarıyla ''Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun'' ismi, ''Türkiye Mevduat Sigorta Fonu'' olarak değiştiriliyor.

 BDDK'nın açması düşünülen temsilcilikler için 4 kişilik kadro ihdas edildi.

Bankalara, asgari ödenmiş sermayelerini, yapılan değişiklik ile artırılan tutara getirmeleri için 6 ay süre verilecek.

-GENEL GEREKÇEDEN-

Tasarının gerekçesinde, destek hizmeti kuruluşlarının yetki almak için BDDK'ya başvuru yapma zorunluluğunun ortadan kaldırıldığı, finansal holding şirketlerinin kurulmasını engelleyici nitelikteki hükümlerin değiştirildiği belirtilerek, şöyle denildi:

''Uluslararası finans piyasalarında yaşanan gelişmelere bağlı olarak banka sermayelerinin ve sisteme yeni giriş yapacak bankaların mali bünyelerinin sağlamlığının göstergesi olarak sisteme giriş payının artırılmasının uygun olacağı sonucuna varılmıştır. Bankaların ödenmiş sermayelerinde getirilen artışa uyum sağlanması için bir geçiş süreci verilmesi öngörülmektedir. Uluslararası kuruluşlar ile yapılan görüşmelere bağlı olarak düzenlemelerin uluslararası ilkelere uyumu anlamında banka kurucularında aranan şartlarda gerekli değişiklikler yapılmış, yurtiçinde tabela banka kurulamayacağı açık bir şekilde hüküm altına alınmıştır.''