Kapasite Kullanımı Yüzde 16.5 Düştü 

İmalat sanayiinin kapasite kullanım oranı Ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre 16.5 puan azalarak yüzde 63.8’e geriledi. -En önemli alt sektörlerden taşıt araçlarında kapasite kullanım oranı 47.2 puan düşerek yüzde 41.6’ya indi. Bu sektörü 41.8 puanlık gerilemeyle büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri izledi.

2008 yılında ciddi kan kaybı yaşayan sanayi, 2009 yılına da kötü başladı. İmalat sanayiinin kapasite kullanım oranı Ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre 16.5 puan azalarak yüzde 63.8’e geriledi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Aralık ayı sanayi üretiminden sonra Ocak ayı imalat sanayii kapasite kullanımını da açıkladı. TÜİK’in, imalat sanayiinde kapasite kullanım oranını ölçtüğü Aylık İmalat Sanayi Eğilim Anketi’ni Ocak ayında 4 bin 744 işyeri yanıtladı. Anketle derlenen verilerin geçici analiz sonuçlarına göre, imalat sanayiinde 2008 yılı Ocak ayında yüzde 80,3 olan üretim değeri ağırlıklı kapasite kullanım oranı, bu yıl aynı ayda yüzde 63.8 düzeyinde kaldı. İmalat sanayiinde kapasite kullanım oranı, geçen yılın aynı ayına göre 16,5 puan azaldı.

/**
İmalat sanayii kapasite kullanım oranı
(Üretim değeri ağırlıklı;%)

     2008 2009
Ocak 80,3 63,8
Şubat 79,3
Mart 81,2
Nisan 81,7
Mayıs 82,4
Haziran 82,3
Temmuz 80,0
Ağustos 76,2
Eylül 79,8
Ekim 76,7
Kasım 72,9
Aralık 64,7
**/

-TAŞITTA KAPASİTE YÜZDE 53 DÜŞTÜ-

En önemli alt sektörlerden taşıt araçlarında geçen yıl Ocak ayında yüzde 88.8 olan kapasite kullanım oranı, bu yıl aynı ayda yüzde 53 oranında 47.2 puan düşerek yüzde 41.6’ya indi. Kapasite kullanımındaki düşüşte taşıt araçlarını 41.8 puanlık gerilemeyle büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri izledi. Sektörün kapasite kullanım oranı yüzde 82.5’ten yüzde 40.7’ye geriledi. Bu ikisi, Ocak ayında kapasite kullanımının en dip noktaya indiği sektörleri oluşturdu. Yalnızca tütün ürünlerinde kapasite kullanımının arttığı Ocak ayında diğer alt sektörlerin tümünde ise kapasite kullanım oranları 3.6 puanla 25.3 puan arasında değişin düşüşler gösterdi.

/**
Sektörlere göre kapasite kullanımı(%)

     2008 2009 Değ.(Puan)
İmalat sanayi 80,3 63,8 -16,5
Taşıt araçları 88,8 41,6 -47,2
Büro,muhasebe, b.işl. 82,5 40,7 -41,8
Kok köm.rafine petr. Ür. 88,2 62,9 -25,3
Mobilya imalatı 79,1 59,3 -19,8
Ana metal san. 86,0 66,9 -19,1
Radyo, TV hab.cih. 83,0 64,4 -18,6
Elektrikli makineler 83,3 66,7 -16,6
Metal eşya san. 78,0 62,1 -15,9
Plast.-Kauçuk 81,2 67,3 -13,9
Ağaç ve mantar 85,4 73,1 -12,3
Kağıt 84,9 72,8 -12,1
Makine tezhizat 73,2 61,2 -12,0
Metalik olmay. Min. 74,0 62,8 -11,2
Kimyasal mad. 75,7 65,0 -10,7
Tekstil ürünleri 77,6 67,5 -10,1
Diğer ulaşım 91,1 82,0 -9,1
Deri 66,9 58,4 -8,5
Giyim eşyası 82,2 74,9 -7,3
Basım ve yayım 73,6 66,6 -7,0
Tıbbi, optik-hassas cih. 84,4 80,0 -4,4
Gıda ve içecek 70,5 66,9 -3,6
Tütün ürünleri 69,0 81,1 12,1
**/

-EN BÜYÜK FAKTÖR TALEP YETERSİZLİĞİ-

İşyerlerinin tam kapasite ile çalışmamasının en önemli nedeni olan iç pazarda talep yetersizliğinin etkisi daha da arttı. Tam kapasiteyle çalışamama nedeni olarak iç talep yetersizliğini gerekçe gösterenlerin geçen yıl Ocak’ta yüzde 48.1 olan payı, bu yıl aynı ayda yüzde 49.8’e yükseldi. Dış pazarda talep yetersizliğinin etkisi ise daha da hızlı artarak yüzde 19.6’dan yüzde 28.5’e yükseldi.
Tam kapasiteyle çalışamama nedenleri arasında mali imkansızlıklar yüzde 4, yerli mallarda hammadde yetersizliği yüzde 3,2 ve İthal mallarda hammadde yetersizliği yüzde 1,7, işçilerle ilgili meseleler ise yüzde 1,5 oranında etkili oldu.

-ÜRETİM MİKTARI YÜZDE 2 ARTTI-

İşyerlerinde Ocak ayı üretim miktarı yüzde 2 arttı. 2009 yılı Şubat ayında ise üretim miktarının yüzde 1,2 azalacağı bekleniyor.
Ocak ayı satış miktarı yüzde 4,9 azalırken, Şubat ayında yüzde 1,2 azalış beklentisi saptandı.
Ocak ayında değişmeyen satış fiyatlarının Şubat ayında yüzde 0,2 artacağı bekleniyor.
Ocak ayında yüzde 0,3 artan ham madde fiyatlarında Şubat ayında ise yüzde 0,2 düşüş öngörülüyor.