'Cennetin Kapıları' Kitap Oldu 

Anadolu'da Selçuklu döneminden kalan en görkemli yapı olarak kabul edilen Divriği Külliyesi'ni sanatseverlerle buluşturan 'Cennetin Kapıları – Divriği Ulucamisi ve Şifahanesi'nde Hürremşah'ın Yontu Sanatı' fotoğraf sergisinde yer alan fotoğraflar, tarihçi Prof Dr. Doğan Kuban'ın yazıları ile bir araya getirilerek kitaba dönüştürüldü.

Kültür ve Turizm Bakanlığı desteği, İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) işbirliğiyle hazırlanan kitap, daha önce sergilenmeyen fotoğrafları ve mimarlık tarihçisi Kuban'ın kaleme aldığı özgün metinleri içeriyor. 'Cennetin Kapıları' adlı kitabın tanıtımı amacıyla İKSV'de düzenlenen basın toplantısında bilgi veren Kuban, Divriği Külliyesi'nin Türkiye'de Süleymaniye ile birlikte Anadolu Türk kültürünün en büyük iki eserinden biri olduğunu vurguladı.

EŞSİZ BİR ESER
Böyle bir eserin ne İran ne Suriye ne de Anadolu'da bir eşinin bulunduğunu belirten Kuban, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu eserin kurtulması için ben çok çalıştım. Hala da çalışıyorum. Bu eser sadece ismi bilinen bir sanatçının olağanüstü çalışmasıdır. Ahlatlı Hürremşah'ın bu eşsiz eserinin bir benzeri ne Türk tarihinde ne de İslam tarihinde bulunmaktadır. Bu taş yapının senelerle beraber eridiğini görüyoruz. Yani bu tip yapıların yüzde 10'u son on yılda erimiştir. Özellikle dış kapılarının havayla teması bizi bu tehlike ile karşı karşıya bırakmaktadır. Bu eser ve bu eserin korunması için uzun çalışmalar yaptık. Eserin önemini herkese anlattık. Avrupa'dan Brezilya'ya kadar bu eserle ilgili sergiler açtık. Bu konuda ilgili merciler de artık çağrılarımızı dikkate almaya başladı."

TASARIM DEHASI
Prof. Dr. Kuban, özellikle Cami Kuzey (Kıble) Taçkapısı ve Şifahane Taçkapısı'ndaki yontu sanatının eşsizliğini vurguladığı kitapta Hürremşah'ı ve yapıyı anlatırken şu ifadeleri kullanıyor:

"İran kökenli Hürremşah 11-12'nci yüzyıl Selçuklu döneminin yeni oluşumlar ortamında yetişmiş deneyimli, dahi bir sanatçıdır. İslam tarihinde başka eşi olmayan bu taçkapıların mimarı ve heykeltıraşı, eski motif sözlüğüne getirdiği yenilikler, mimari tasarım dehası ve özellikle caminin kıble kapısındaki cennet kapısı tasavvuruyla 12-13'üncü yüzyıl İslam Sufizminin sanat alanındaki bir temsilcisi olarak da kabul edilebilir. Anadolu-Türk İslam Ortaçağının Yunus Emre, Hacı Bektaş, Mevlana gibi büyük adlarıyla birlikte anılması gereken en büyük Müslüman sanatçılardan biridir Hürremşah. Divriği ustası Hürremşah için belgelere dayalı bir yaşam öyküsü yazılamaz ancak sanatı değerlendirilebilir ve yaşadığı ortam içinde tarihi bir romana konu olabilir."

AA