Esnaf umudunu kesti! Artık turiste satış yapacak 

Salgın nedeniyle 2020’yi kapanmalarla geçiren perakende sektörü 2021’den de umduğunu bulamadı. Bu yıl dışarıda ham madde, içeride kur kriziyle üretim planlaması yapmakta zorlanan sektör, 2022’ye de Türk lirasının tarihi değer kayıplarının yarattığı yıkımlarla giriyor.

Sozcu.com.tr’ye konuşan Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, “Kurdaki rekor artışlar sonrası üretim planlaması yapmakta zorlanıyoruz. Herkes üretim adedini düşürme eğiliminde. Çünkü yeni üretilecek ürünlerde maliyet çok yüksek olacak” dedi.

“Perakendeci geçmiş sezondantüsiad  kalan mallardan, stoklardan satış yapacaktır” diyen Öncel, “Vatandaşın tüketimi de daha çok gıda ve elektroniğe kaydı. Talep elastikiyeti olan üründe tüketici hemen vazgeçer. Hazır giyim geri planda kalacak gibi gözüküyor. Kira, yeme içme, ısınma gibi zaruri ihtiyaçlar öne çıkacak” diye konuştu.

‘2022’DE TURİST ODAKLI OLACAĞIZ’
Öncel, dün de sozcu.com.tr’ye yaptığı bir açıklamada, “Dolar/TL’nin 17’ye geldiği noktada pek çok üründe fiyatlar artık vatandaşın alamayacağı seviyelere ulaşacaktır. Gıda dışı harcamalarda büyük düşüş bekliyoruz” demiş ve şöyle devam etmişti:

Borç ödemesi için malını ucuza verecekler olacaktır ama onların da sermayeleri eriyecek. Şu an bütün firmaların sermayeleri eriyor. Sermayesi eriyen firmaların da ekonomiye katkısı yok.”

2022’de dövizdeki dalgalanmaların artık son bulmasını umut ettiklerini ifade eden Öncel, “Tüketici önümüzdeki sene frene basacak. Umarım turist harcamalarıyla açığı kapatırız. Fiyatları vatandaşın alım gücüne göre belirlediğimiz için turistlere ucuz geliyor. Bizler de yüzümüzü turistlere döneceğiz, turist odaklı olacağız” diye konuştu.

YAZ SEZONUNDA YÜZDE 70 ZAM SİNYALİ
ÜFE ile TÜFE arasında açılan makasın perakendeci aleyhine işlediğini, artan maliyetleri yeteri kadar ürün fiyatlarına yansıtamadıklarını söyleyen Öncel, şöyle devam etti:

“Bu yıl ortalama yüzde 20-30 zam yapılabildi. Yeni mallar geldi, başka türlü maliyetler karşılanamazdı. Ham madde maliyetleri ciddi şekilde artmış durumda. 2022 yaz sezonunda, 2021 yaz sezonuna göre ortalama yüzde 70 fiyat artışları görülüyor. Ama hangi firma ne kadarını yansıtır, belli değil.”

AVM YATIRIMCISI 13 MİLYAR DOLAR BORÇLU
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Altaş ise, sozcu.com.tr’ye yaptığı değerlendirmede, “Perakendecinin ciddi anlamda ham madde temininde yaşadığı güçlükler, son zamanda kurdaki artışlar derken oldukça zor bir yılı geride bıraktık” dedi.

“Bizi en çok zorlayan şey, dövizle borçluluk” diyen Prof. Dr. Altaş, “Kiraları dövizle alamıyoruz ama kredi borçlarımız dövizle devam ediyor. Bu da ciddi manada zorluyor bizi. Gelir ve giderlerimizde bir orantısızlık var. AVM yatırımcısının 2021 Aralık itibarıyla yaklaşık 13 milyar dolarlık birikmiş borcu bulunuyor” diye konuştu.

AYD: BORCUN FAİZİNİ ANCAK ÖDEYEBİLİYORUZ
Prof. Dr. Altaş, “Yatırımcı artık öyle bir hale geldi ki, yatırımın döngüsünü, yıl hesabını bıraktı. Günü döndürmenin, faizi ödemenin peşindeyiz şu an. Borçlu AVM’ler kira gelirleriyle borçlarının faizini ödeyebiliyor” değerlendirmesinde bulundu.

Alkaş, AVM yatırımcısının bankalardan borçların yapılandırılmasını talep ettiklerini ifade etti.

GİRİŞ SAYILARI VE CİROLAR 2019 İLE AYNI
Prof. Dr. Alkaş ayrıca, 2021’e dair AVM giriş çıkış sayıları ve 2022 tahminleri hakkında da bilgi verdi.

2021 AVM giriş sayılarının 2019 ile hemen hemen aynı olduğunu belirten Alkaş, “Pandemi öncesi dönem olan 2019’da 6.5 milyon kişi olan giriş sayıları 2021’de 7 milyon olması gerekirken aynı şekilde devam etti. Yaklaşık 12-13 AVM açılmış bu süreçte ama yeni açılanlarla birlikte ancak yakaladık 2019’u. Halbuki artış olmalıydı, günlük 500 bin daha fazla giriş olmalıydı” dedi.

Bunda hem pandeminin hem de ekonominin payı olduğunu dile getiren Alkaş, cirolara ilişkin ise şunları söyledi:

“2021’de yapılan cirolar 2019 ile kıyaslandığında artış var ancak bu artış enflasyondan arındırıldığında  durum farklı. Bir de hangi enflasyon? Artık herkes tartışıyor. Dolayısıyla çekirdek enflasyonla kıyasladığımızda hemen hemen aynı gitti cirolar 2019 ile. Ama gerçeklik farklı, kayıplarımız daha büyük.”

Prof. Dr. Alkaş, 2022’nin de 2021 ile aynı olmasını beklediklerini söyleyerek “Büyümeyiz, stabil kalırız diye düşünüyorum” şeklinde konuştu.

KAYNAK: SÖZCÜ

İŞTE İSMAİL SAYMAZ'IN GERÇEK YÜZÜ