ABD ve Avrupa hazırlıksız yakalandı 

Dünya genelinde 170 bine yakın insanın ölümüne yol açan koronavirüs (Kovid-19) salgını, ülkelerin bir savaş durumunda biyolojik saldırılara karşı hazırlık durumunu gözler önüne serdi. ABD ve Avrupa ülkeleri, harbe hazırlık tatbikatlarında ilk sırada gelen ‘KBRN’ (Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik, Nükleer) tehdidi karşısında sınıfta kaldı. Salgının başgöstermesiyle birlikte tüm ülkeler ilk olarak KBRN’ye karşı acil durum yönergelerini devreye soktu. Ancak başta Batılı ülkelerinki olmak üzere pek çok orduda Kovid-19 vaka sayısının yüksek oluşu, uzunca bir süredir sadece ‘nükleer’ tehdide yoğunlaşan savunma devlerinin ‘biyolojik’ tehditler karşısındaki çaresizliğini gözler önüne serdi. ABD ve Avrupa’nın aksine Türkiye ise salgına karşı aldığı önlemlerle başarılı bir sınav veriyor.

MEHMETÇİK ‘HAZIRIZ’ DEDİ

Türkiye’de tüm birimlerde olduğu gibi Türk Silahlı Kuvvetlerinde de salgına karşı tedbirler vakit kaybetmeden devreye sokuldu. Milli Savunma Bakanlığı, KOMMER’i (Koronavirüsle Mücadele Merkezi) hayata geçirdi. Hudut birlikleri ateş ölçerler, maske ve dezenfektanlarla güçlendirildi. Sınırı geçen araçların dezenfeksiyonu için KBRN timleri görevlendirildi, römorka monte KBRN temizleme sistemleri faaliyete sokuldu. Bakanlığa bağlı fabrikalarda ve Makine Kimya Endüstrisi Kurumu’nda (MKEK) maske ve koruyucu kıyafet üretimi artırıldı. Sivil üretim hatlarında üretilenlerle birlikte ihtiyacı olan ülkelere de maske desteği verildi.

TATBİKATLAR BOŞA DEĞİL

Türkiye’de KBRN saldırılarına yönelik senaryolar uzun süredir çalışılıyor. Özellikle Suriye savaşının çıkmasıyla birlikte Esed’in kimyasal saldırıda bulunabileceği göz önüne alınarak KBRN taburları harekete geçirilmiş, bu birimler sınır hattında görevlendirilmişlerdi. Kuruluşu 1930’a uzanan TSK KBRN Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı, alet ve ekipmanlarıyla sürekli yenilenirken personel de tatbikatlarla hazır durumda tutuluyor. Yine GATA’da KBRN konusunda uzmanlaşan bir özel merkez var. MSB’ye bağlı ilaç fabrikası da KBRN tehdidine yönelik çalışma yapan birimlerden sadece biri.

SAVUNMANIN DÖNÜŞÜMÜ

Koronavirüs salgıyla mücadelede görevlendirilen savunma sanayi firmalarının da mevcut KBRN ürünlerini Kovid-19’a karşı kullanılabilir hale getirmesi dikkat çekti. Arazi için tasarlanmış ve biyolojik harp maddelerinin tespit ve teşhisini sağlayan portatif hızlı tanı test kitleri Kovid-19’a adapte edildi; bomba imha robotları, sağlık çalışanları girmeden önce ortamı mikroorganizmalardan arındıran yapay zeka biyolojik mücadele robotlarına dönüştürüldü. KBRN koruma niteliği olan, patlamalara karşı dayanıklı modüler yeraltı sığınaklarına yönelik talep de son günlerde gerek yurtiçi gerekse de yurtdışında hayli artış gösterdi.

YENİŞAFAK