Bakü'deki zirvede neler konuşuldu? 

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani Bakü'de bir araya geldi.

Haydar Aliyev Merkezinde düzenlenen Üçlü Devlet Başkanları Zirvesi'nde liderler enerji ve ulaştırma projelerini, ekonomik ilişkileri, güvenlik ve terörle mücadele konularını ele aldı.

Zirve'nin ev sahibi Aliyev, burada yaptığı konuşmada, artan uluslararası terörizm tehditlerine dikkat çekerek, terörün işbirliği ile yenilebileceğini vurguladı. Aliyev, uluslararası kamuoyuna terörle mücadele için işbirliği yapma çağrısında bulundu.

Davetini kabul ederek Bakü'ye geldikleri için Putin ve Ruhani'ye teşekkürlerini ileten Aliyev, "Bugün tarihi bir gün. Ülkelerimiz başarılı işbirliği yürütüyor, birbirini destekliyor. Görüşmemiz ülkelerimizin ekonomik kalkınmasına katkı sağlayacak. Ortak yatırım projeleri gerçekleştirebiliriz." dedi.

Ermenistan-Azerbaycan çatışması ve Dağlık Karabağ sorunundan bahseden Aliyev, ülkesinin toprak bütünlüğünün uzun yıllardır ihlal edildiğini, Birleşmiş Milletlerin işgalin sona ermesine ilişkin 4 kararının hiçe sayıldığını kaydetti. Bir milyondan fazla Azerbaycanlının topraklarını terk etmek zorunda kaldığını hatırlatan Aliyev, "Dağlık Karabağ sorunundaki mevcut durum kabul edilemez. Sorun uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde ve Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü içerisinde çözülmelidir." ifadelerini kullandı.

İran Cumhurbaşkanı Ruhani, komşu ülkelerle ilişkilerin geliştirilmesinin İran'ın dış politika önceliği olduğunu bildirdi. Bu nedenle komşularla işbirliğini güçlendirmeyi amaçlayan tüm girişimleri desteklediklerini vurgulayan Ruhani, bir sonraki üçlü görüşmenin İran'da yapılmasını önerdi.

Rusya Devlet Başkanı Putin, üçlü görüşmenin önemine vurgu yaparak bu görüşün üç ülkeye de geniş yelpazeli konuları koordine etme olanağı sağladığını vurguladı.

İran ve Azerbaycan'la üçlü işbirliği formatına start verdiklerini belirten Putin, "Kuşkusuz bugün ilişkilerimizde yeni sayfa açıyoruz. Böyle bir formata ihtiyaç vardı. Her üç ülke de bölgesel ve küresel sorunlarda koordine sağlamaya, çok yönlü ticari ve ekonomik ilişkileri pekiştirmekte istekli." şeklinde konuştu.

Ortak bildiri imzalandı

Zirve sonrasında Putin, Aliyev ve Ruhani ortak bildiriye imza attı. Liderler, bildiride, Hazar Denizi'nin hukuki statüsünün kısa zamanda kabul edilmesi gerektiğinin önemine vurgu yaptı.

Tarafların, terörizm, bölücülük, yasadışı silah ticareti, uyuşturucu kaçakçılığı, insan ticareti ve bilişim suçlarına karşı mücadele etme niyetinde olduklarının belirtildiği bildiride, terörün tüm çeşitleri şiddetle kınandı ve terörle etkili mücadele için tedbirlerin hazırlanmasına yönelik ikili ve üçlü istişarelerin yürütülmesi gerektiği kaydedildi.

Çözülmemiş çatışmaların, bölgenin kalkınması için engel oluşturduğunun ifade edildiği bildiride, çatışmaların müzakere ve uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde en kısa sürede çözüme kavuşması gerektiği ifade edildi. Rusya, Azerbaycan ve İran'ın iş, kültür ve turizm alanında üçlü işbirliği formatının geliştirilmesini karara aldığının aktarıldığı bildiride, üç ülkenin vatandaşları için vize rejiminin sadeleştirilme sürecinin devam ettirilmesinin önemine değinildi.

Bildiride, tarafların eşit ve karşılıklı çıkara dayanmak suretiyle ekonominin çeşitli alanlarında işbirliklerini pekiştirmek, enerji ve ulaştırma koridorlarının geliştirilmesi için işbirliğini güçlendirmek niyetinde olduğu vurgulandı.

Bölgesel ve uluslararası doğalgaz piyasasının istikrarlı faaliyeti için üç ölkenin sağladığı katkılara değinilen bildiride, tarafların doğalgaz nakli ve üretimi konusunda yeni teknolojilerin uygulanmasını destekledikleri ifade edildi.

Ekonomik ve ekolojik ulaştırma altyapılarının oluşturulması yönünde bölgesel ulaştırma ve iletişim altyapılarının entegrasyonunun desteklendiği bildiride, tarafların Kuzey-Güney ulaştırma koridoru güzergahında yolcu ve yük taşıma olanaklarını iyileştirmek amacıyla etkili adımlar atma niyetinde olduğu kaydedildi.

Tarafların Kuzey-Güney uluslararası ulaşım koridorunun etkinliğinin artırılması için demiryollarının birleştirilmesiyle bağlı yeni projeler gerçekleştirmek arzusunda oldukları belirtildi.
aa