Diyabette ayakları korumanın 18 yolu 

Küçük bir kesiğin bile çok ciddi sonuçlara yol açabileceği diyabet hastalığı ayaklarınız açısından tehlikeli olabilir. Diyabet ayaklarınızın hissizleşmesine neden olan sinir hasarına yol açabilir ve aynı zamanda ayaklara kan akışını da yavaşlatabileceği için yaraların iyileşmesini zorlaştırabilir ya da enfeksiyon direncini azaltabilir. Tüm bu sorunlar nedeniyle ayakkabınızdaki yabancı bir cismi fark edemeyebilirsiniz. Sonuç olarak ayağınız kabarır ya da yara olur. Bu da bir uzvun kesilmesine kadar gidebilecek olan enfeksiyon ya da iyileşmeyen yaralara yol açabilir.

Prof. Dr. Alper Çelik, ayak parmağı, ayağın tamamı ya da bacağı kaybetmekle sonuçlanabilecek ciddi ayak sorunlarının önüne geçmek için yapılması gerekenler hakkında şu bilgileri verdi:

DİYABETİNİZİ KONTROL ALTINDA TUTUN

Kan glikoz seviyesini hedeflediğiniz aralıkta tutmak için sağlık bakım ekibinizle çalışın. Diyabetinizi kontrol altında tutmak ve devamlı dikkat birçok sorunu çözmenin başlıca kuralıdır.

HER GÜN AYAKLARINIZI KONTROL EDİN

Her gün ayak kontrolü için belli bir zaman ayırın. Çıplak ayakta kırmızı lekeler, kesik, şişme, çatlak, yaralanma, kızarma ya da tırnak problemi olup olmadığını görmek için her gün kontrol yapın. Ayak tabanını görmek için büyüten el aynası kullanın ya da birinden yardım isteyin. Dikkatinizi çeken bir şey olursa doktorunuza başvurun.

AYAKLARINIZI HER GÜN ILIK SUYLA YIKAYIN

Ayaklarınızı her gün yıkayarak temiz tutun. Yeni doğan bebeklerin yıkandığı ılık su sıcaklığındaki su ile ayaklarınızı yıkayın. Ayaklarınızı sıcak suyla yıkamayın. Kurularken özellikle ayak parmaklarının arasının nemli kalmamasına dikkat edin. Parmak aralarında kalan uzun süreli nem bu kısımlarda mantar oluşumunu tetikler.

AYAKLARINIZI NAZİKÇE YIKAYIN

Yumuşak bir sabun bezi ya da sünger kullanın. Ayak parmaklarının aralarını yumuşak hareketlerle yavaşça silerek dikkatle kurulayın.

PARMAK ARALARINI NEMLENDİRMEYİN

Ayak derisinin yumuşak ve pürüzsüz kalmasını sağlayın. Kuru cildin neden olacağı kaçınma ya da çatlaklara karşı ayak derisini nemlendirici krem sürün. Fakat mantar enfeksiyonu oluşmasını önlemek için ayak parmaklarınızın arasını nemlendirmeyin. Ayaklarınızın üstünü ve altını kalın bir tabaka cilt losyonu ile ovun, ayak parmaklarının arasına bu losyondan sürmeyin.

AYAK TIRNAKLARINI DİKKATLİ BİR ŞEKİLDE KESİN

Tırnakları düz kesin ve kenarları törpüleyin. Tırnakları çok kısa kesmeyin. Bu ayak tırnaklarının deri altına doğru büyümesine neden olur. Tırnaklarınızla ilgili sorunlarınız varsa doktorunuza danışın.

NASIRI KENDİ BAŞINIZA TEDAVİ ETMEYE KALKIŞMAYIN

Banyo cerrahisi ya da nasır yakısı gibi şeyler kullanmayın. Gerekli tedavi için doktorunuza başvurun. Nasırlar yaygın görüldüğü için önemsiz gibi algılanır ancak sağlığınız için nasır tedavisini doktorunuz ile yürütmeniz de önemlidir.

HER ZAMAN ÇORAP VE AYAKKABI GİYİN

Asla yalın ayak yürümeyin. Ayağınıza tam oturan ve onu koruyan rahat ayakkabılar giyin. Ayakkabınızı giymeden önce içini kontrol edin. Ayakkabı tabanının düz olduğundan ve içinde bir şey bulunmadığından emin olun. Temiz ve kuru çorap giyin: Çoraplarınızı her gün değiştirin.

GİYMEDEN ÖNCE AYAKKABINIZI SALLAYIN VE İÇİNİ KONTROL EDİN

Unutmayın, ayağınız içerideki bir taşı ya da yabancı cismi hissedemeyebilir, bu yüzden ayakkabınızı giymeden önce her zaman içini kontrol edin.

DİYABETLİLER İÇİN ÖZEL ÜRETİLMİŞ ÇORAPLARDAN ALMAYI DÜŞÜNÜN

Bu çoraplar fazladan yumuşaktır, lastik yoktur, ayak bileğinden yukarıdadır ve ciltten nemi uzaklaştıran liflerden yapılmıştır. Ayak sağlığınız için gereken uygun koşulları sağlaması açısından bu tarz çorapları kullanabilirsiniz. Ancak bu çorapların yetkili kuruluşlardan onay aldığından ve gerçekten diyabetliler için üretilmiş ürünler olduğundan emin olun.

UYURKEN ÇORAP GİYİN

Gece ayaklarınız üşüyorsa çorap giyin. Asla ısıtıcı ped ya da sıcak su torbası kullanmayın. Bu tarz ürünler diyabetinizden kaynaklı hissizlik nedeniyle farkında olmadan ayağınızı yakmanıza neden olabilir.

AYAKLARINIZI SICAK VE KURU TUTUN

Yağmurda ya da karda ayaklarınızın ıslanmasına izin vermeyin. Kışın sıcak tutan çoraplar ve su ve soğuk geçirmeyen ayakkabılar giyin.

AYAĞINIZI SICAKTAN VE SOĞUKTAN KORUYUN

Plajda ve sıcak yollarda ayakkabı giyin. Ayağınızı sıcak suya sokmayın. Su sıcaklığının, bebek banyosu ılıklığında olup olmadığını kontrol edin. Asla sıcak su torbası, ısıtıcı ped ya da elektrikli battaniye kullanmayın.

AYAK TABANINDA TER ÖNLEYİCİ KULLANMAYI DÜŞÜNÜN

Ayaklarınızda aşırı terleme varsa bu iyi bir çözüm olabilir.

ASLA YALINAYAK YÜRÜMEYİN

Evde bile! Her zaman ayakkabı ya da terlik giyin. Bir şeye basıp ayağınızın yaralanmasına neden olabilirsiniz.

BACAK BACAK ÜSTÜNE ATMAYIN

Otururken ayaklarınızı yükseğe kaldırın. Ayak parmaklarınızı hareket ettirin ve ayak bileklerinizi yukarı aşağı 5 dakika boyunca günde 2 ya da 3 kez oynatın. Uzun süre bacak bacak üstüne atmayın.

SİGARA KULLANMAYIN

Sigara ayaklarınıza kan akışını sınırlandırır ve damar tıkanıklığına da neden olmaktadır. Yalnızca diyabetliler için değil tüm insanlar için sigara kullanımının zararları kesindir ve kullanılmaması gerekir.

DÜZENLİ AYAK MUAYENESİ YAPTIRIN

Düzenli olarak ayak ve ayak bileği cerrahını ziyaret etmek, diyabete bağlı komplikasyonların gelişmesini önlemeye yardımcı olacaktır.