DOLAR DAHA NE KADAR DÜŞECEK?  

Seçim öncesi siyasi belirsizliklere rağmen, dünyadaki para bolluğunun da etkisiyle gerilemeye devam eden dolar, dün 1.2653’le Türkiye’nin dalgalı kura geçtiği Şubat 2001’den bu yana gördüğü en düşük ikinci seviyeye indi.

Daha önceki dönemde kurların bu seviyeye inmesiyle doğrudan alım müdahalesi yapan Merkez Bankası bu kez sessiz kalırken, kurlarda geçen yıl Haziran ayındaki görülen 1.71 YTL’lik seviyeye göre gerçekleşen düşüş oranı yüzde 26’ya ulaştı. ABD para birimindeki bu kayıpta yurtdışı piyasalarda euro karşısında tarihinin en düşük seviyelerine inmesi de etkili oldu. Euro/dolar paritesi 1.3812’yle yeni zirvesine çıktı.

Brezilya da bizim gibi

Doların 22 Temmuz seçimleri öncesinde YTL karşısında son iki yılın en düşüğüne inmesi piyasalarda yeni bir tartışma da başlattı. Kur, 1 YTL’ye inecek mi? Piyasalara yön veren uzmanların çoğunluğu Merkez Bankası’nın gecelik faizlerini yüksek tutması durumunda kurlardaki gerilemenin süreceğini belirtiyor. Rakamlara bakıldığında, gecelik faizleri yüzde 17.5’te tutan Merkez Bankası, bu oranla Türkiye’yi dünyanın en yüksek faiz ödeyen ülkesi konumunda tutmaya devam ediyor. Türkiye bu faiz düzeyiyle yıllık yüzde 9.7 oranında reel faiz veriyor. Dünya piyasalarında Türkiye’den sonra en yüksek faizi ödeyen Brezilya’nın kısa vadeli faizleri yüzde 11.25 düzeyinde. Bu ülkedeki reel faiz ise yüzde 8.6. Brezilya Reali de tıpkı YTL gibi zirvede. Real, dün itibarıyla dolar karşısında 2000 yılından sondaki en yüksek seviyesine ulaştı.

Düşüş devam eder mi?

Yüksek getiriler giderek daha fazla yatırımcıyı cezbederken, sıcak para oyununun sürmesinin temel şartı olan yüksek faiz politikasında kısa vadede yumuşama beklenmiyor. Merkez Bankası önceki gün gerçekleştirilen Para Politikası Kurulu toplantısının ardından, enflasyonla mücadelede temel silahı olan gecelik faizlerdeki bir indirime en erken yılın son çeyreğinde gidebileceğini duyurdu. Bu da tek parti hükümetini satın alan piyasalarda, yurtdışından olumsuz bir etki olmadığı sürece dövizdeki düşüşün sürmesi bekleniyor.

Soner Dolanay WestLB Genel Müdür Yardımcısı: Sonbahara kadar düşüş sürer

Kurdaki gerilemenin en önemli nedeni Türkiye’nin verdiği yüksek faiz. Bu global likiditeyle birleşince Türkiye’de de döviz fiyatları aşağı gidiyor. Türkiye bu faizi vermeye devam ederse YTL güçlenmeyi sürdürecektir. Merkez Bankası en erken son çeyrekte faiz indirebileceğini açıkladı. Bu nedenle dışarıdan bir etki görmezsek, sonbahara kadar kurdaki düşüşün süreceğine inanıyorum.

Bora Böcügözü Denizbank Genel Müdür Yardımcısı:
Seçim sonrası müdahale gelebilir

Kurdaki gerileminin asıl nedeni global likidite bolluğu ve Türkiye’deki yüksek faizler. Bu yüzden uluslararası piyasalardan Türkiye’ye önemli bir kaynak girişi yaşanıyor. Kurları üç etken tersine çevirebir. Bunları global likiditeyi azaltacak bir şok, seçimlerde çıkabilecek anormal bir tablo ve Merkez Bankası’nın dövize yapacağı sert bir müdahale olarak sayabiliriz. Bunun dışındakilerin kurda kalıcı etki yaratacağını düşünmüyorum. Bu etkenlerin olmaması durumunda kurdaki düşüş sürebilir. Seçim sonrası kur düşüşü sürerse Merkez Bankası’ndan doğrudan alım müdahalesi gelebilir.

Hasan Ecesoy Anadolubank Hazine Müdürü Kritik seviyelere geldik

Dolar, global anlamda bir değer kaybı içinde. Türkiye’de kurların bu seviyelere gelmesinde paritedeki gelişmenin de etkisi var. Ancak asıl önemli neden yüksek faiz. Merkez Bankası faizi bu seviyede tutmaya devam ederse uluslararası piyasalardan Türkiye’ye döviz girişi sürecektir. Piyasa şu anda faizin yüksek seviyede kalıp tek partili iktidar senaryosu olacağına oynuyor. Piyasalarda gelinen seviyelerin arkasında yatan temel senaryo bu. YTL’deki değerlenmenin süreceğini düşünüyoruz. Ancak kurun da kritik seviyelere geldiğini unutmamak gerekli.