IKBY’de yaşananlar sosyal patlama mı? 

Süleymaniye kentinde dün, öğretmenlerin maaş protestosuyla başlayan olaylar, kısa sürede birçok kente yayıldı.Gün boyu süren gösterilere yer yer müdahale eden güvenlik güçleri, akşam saatlerinde kontrolu sağladı.Ancak olaylar bugün de devam etti.

Sabah saatlerinde Süleymaniye'nin Sera Meydanı'nda toplanan göstericiler maaşların verilmemesini protesto etti. Yerel güvenlik güçleri göstericileri dağıtmak için zaman zaman havaya ateş açtı. Göstericiler sık sık “Kerkük’e özgürlük” şeklinde slogan attı.

Başkent Erbil’e bağlı Koye kasabasındaysa kaymakamlık önünde toplanan eylemciler, güvenlik güçlerinin müdahalesi üzerine binayı ateşe verdi. Göstericiler daha sonra Değişim Hareketi (Goran), Kürdistan Demokrat Partisi (KDP), Kürdistan İslami Birlik (Yekgırtu) ve Kürdistan İslami Topluluk (Komel) partilerinin binalarıyla bazı resmi kurumları ateşe verdi.

Olaylar öğleden sonra Halepçe, Kıfri, Ranya, Pencewin ve kasabalarına da sıçradı. Süleymaniye’nin Ranya kasabasında göstericilere güvenlik güçleri müdahale etti. Anadolu Ajansı’na göre müdahaleler sırasında 5 kişi öldü, 93 kişi yaralandı. Amerika’nın Sesi’nin ulaştığı kaynaklarsa ölü sayısının altı olduğunu söyledi. Göstericiler, hükümet düşünceye kadar eylemlerine devam edeceklerini açıkladı.

Peki, eylemlerin arkasında başka güçler mi var yoksa bölgede bir sosyal patlama mı yaşanıyor? Süleymaniye kentinde yaşayan gazeteci Necmeddin Salaz’a göre, sosyal patlama yaşanıyor.

Amerika’nın Sesi’ne konuşan Salaz, gösterilerin nedeninin ekonomik sıkıntılar olduğunu belirterek, “İki senedir maaş problemi var ve had safhada. Bir yıl kadar neredeyse hiç maaş vermediler, sonra üçte bir civarına indirdiler bir grup insanın maaşını. Bütün yatırımlar durdu, hiçbir şey kalmadı. Burası inşaat alanıydı ilk geldiğimde. Türkiye’den gelen 100 binden fazla işçi vardı, herkes gitti. Müteahhitler bıraktı gitti. İnsanlar para alamadılar, insanların tahammülü bitti. Birikmiş paraları bitti. İnsanların canına tak etti. Hükümetin son yaptığı maaş açıklaması var; ‘Paramız yok, umut ediyoruz halledeceğiz’ dediler. Hem hükümetsin Bağdat'la çözemiyorsun, hem Türkiye'yle ilişkiler elden gitti. Halk nereye kadar sabreder? Halkın bir yere kadar sabredip patlayacağını tahmin ediyorduk. Umut ediyorum daha kötü noktalara gitmez çünkü örgütlü bir hareket değil. Halk ‘bıçak kemiğine dayanmış’ insan duygusuyla sokağa çıkıyor. Halkın hükümetten umudu kalmadı. Irak hükümeti, ‘Seninle işim bitmedi. Yüzde 17 vermem, yüzde 12,6 vereceğim’ diyor. Irak’tan da umut yok. Bu umutsuzluk, beklediğim patlamayı yaptı ”dedi.

Salaz’a göre gösterilerde başka ülkelerin parmağının olma ihtimali düşük.

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin başkenti Erbil’de bulunan Selahattin Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kamuran Mantık da tepkileri ekonomik sıkıntıya bağlıyor. Amerika’nın Sesi’ne konuşan Mantık, çatışmaların iç savaşa dönebileceği uyarısı yaparak, “Kürdistan’daki siyasi partiler artık eskidi, halkın ekonomik durumu çok iyi değil. Bazı devletlerin bu partilerin üzerinde çıkarı var, onların kalmasını istiyor. Bağdat bu eylemlerin olmasını istiyor ki gelip buraları da alsın. 2018 bütçesinde ‘Kürdistan’ adını kullanmıyor. Irak’ın kuzey şehirleri diyor. Halk ayaklandı ama plansız programsız. Arkalarında kimse yok. Bu nedenle şiddet oluyor, çatışma oluyor. Olayların daha da büyümesinden korkuluyor. Ranya’da gördünüz, ölenler oldu. Çatışma çıkarsa, iç savaşa gider. Irak ve İran’ın parmağı olmasından korkuluyor. Irak’ın yeniden Kürdistan’ı işgal etmesinden korkuluyor. Hükümetin sadece adı kalmış. Hükümet partinin denetimindedir. Eğer gösteriler Erbil gibi yerlerde olmazsa bir etkisi olmaz. Oralarda olursa, hükümet kalmaz” diye konuştu.