İŞTE 367'NİN GEREKÇESİ  

Anayasa Mahkemesi Cumhurbaşkanlığı seçiminin iptaline yol açan kararının gerekçesini şöyle açıkladı: Anayasa, cumhurbaşkanının Meclis'te nitelikli uzlaşmayla seçilmesini amaçlamaktadır..

Anayasa Mahkemesi, Cumhurbaşkanlığı seçimlerini kilitleyen ve bundan sonra cumhurbaşkanının nasıl seçileceğinin ilkelerini belirleyen kararının gerekçesinde, "Cumhurbaşkanı, ulusun önemli bir çoğunluğunu yansıtan uzlaşmayla seçilmelidir" dedi. SABAH Yüksek Mahkeme'nin, yayımlanmak üzere Başbakanlığa ve Meclis Başkanlığı'na gönderdiği tarihi kararının gerekçelerinin detaylarına ulaştı. Yüksek Mahkeme, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ulusal uzlaşma aranması gerektiğinin altını çizdiği gerekçesinde şu ifadelere yer verdi:

ÖNEMLİ BİR ÇOĞUNLUK

"102'nci maddedeki düzenlemeyle, cumhurbaşkanı seçiminde Meclis'te olabildiğince nitelikli bir uzlaşma sağlanmasının amaçlandığı açıktır.

Cumhurbaşkanının seçilememesi durumunda TBMM'nin derhal yenilenmesi yoluna gidilmesi, cumhurbaşkanı seçiminde uzlaşmanın temel alındığını göstermektedir...

Anayasanın 104'üncü maddesine göre 'Cumhurbaşkanı devletin başıdır. Bu sıfatla Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk milletinin birliğini temsil eder'. Ayrıca cumhurbaşkanına verilen görev ve yetkilerin niteliği ile anayasanın cumhurbaşkanının statüsüne ilişkin diğer hükümleri bir bütün halinde incelendiğinde cumhurbaşkanının, ulusun önemli bir çoğunluğunu yansıtan temsilcilerin katılımı ve iradeleri ile seçilmesi yaklaşımının anayasada benimsenmiş olduğu görülmektedir.


Bu düzenlemeler, cumhurbaşkanı seçiminde aranması gereken uzlaşının pozitif hukuksal dayanaklarını oluşturmaktadır." Anayasa Mahkemesi, anayasanın 96'ncı maddesinde üye tam sayısının üçte biri (184) çoğunluğu ile karar alacağı yönünde genel bir hüküm bulunduğunu, oysa Cumhurbaşkanlığı seçimi konusunda toplantı yeter sayısı için üçte iki (367) çoğunluk aranması gerektiğinin belirtildiğini hatırlattığı kararında şöyle dedi: "anayasanın cumhurbaşkanı seçimini düzenleyen 102'nci maddesi özel, TBMM çalışmalarında toplantı yeter sayısıyla ilgili 96'ncı madde ise genel hükümdür. Bu durumda cumhurbaşkanı seçiminde özel hüküm uygulanacaktır."

Yüksek Mahkeme, Cumhurbaşkanlığı seçimlerini düzenleyen anayasanın 102'nci maddesindeki ilk iki oylamada üçte iki toplantı yeter sayısı çoğunluğunun aranmaması halinde "uzlaşmaya da gerek kalmayacağını", "salt çoğunluğun" oyuyla seçebilme olanağı karşısında TBMM'de salt çoğunluğa sahip parti ya da partilerin, birinci ve ikinci tur oylamalarda üçte iki çoğunlukla aranan uzlaşmaya sıcak bakmayabileceklerini" belirterek şöyle dedi: "Bu durum Anayasanın cumhurbaşkanı seçiminin uzlaşmaya dayanması amacıyla bağdaşmamaktadır."