Kiloların sorumlusu ekmek değilmiş 

Kadınlar hâlâ diyet yapıyor ama ekmek sofralardaki saltanatını koruyor. Nasıl mı? Onun yerine pilav sofralardan uzaklaştırılıyor. Peki, gerçekten ekmek pirinç pilavından daha mı masum?

Kırk yıl düşünsek aklımıza getiremez, aklımıza getirsek inanmak istemezdik ama diyet yapan kadınlar artık bile isteye ekmek yiyor. Sadece zayıflamaya çalışanlar değil, formunu korumak isteyen kadınlar da gönül rahatlığı ile koyuyor ekmeği sofralarına. Gözlemesi de çok zor değil aslında. Şöyle birkaç kadının bir araya geldiği bir dost meclisine girin yeter. Hem, bir şey daha dikkatlerinizden kaçmayacaktır: Ekmek yeniyor, olan sulu-salçalı yemeklerimizin değişmez katığı pirinç pilavına oluyor. Çünkü kadınlar arasında dolaşan rivayete göre ekmek daha masum, pilav ona göre daha kaloriliymiş. Dolayısıyla daha çok kilo yaparmış. Bunca yıl boşuna mı ekmeğin günahını aldık bilemiyoruz ama bu düşünceyi destekler nitelikte birçok diyetisyen görüşü var ortalıkta. Amerikan Hastanesi Beslenme ve Diyet bölümünden Uzman Diyetisyen Tuğçe Aytulu'ya göre ise pirinç yerine ekmek yemenin kalori kısıtlamasından çok "glisemik indeks" hesabına faydası var. Aytulu, glisemik indeksi yüksek yiyecekleri kısaca; "Kan şekerini hızlı yükselten yiyecekler." olarak tanımlıyor. Pirincin glisemik indeks hesabına faydasını ise şu şekilde açıklıyor: "Günlük beslenmemizde kullandığımız pirinç kabuğu alınıp posadan arındırıldığı için tam tahıllı ekmeklere göre daha hızlı sindirilir ve kan şekerini daha hızlı yükseltir. Özellikle diyabet, insülin direnci, hipoglisemi gibi sağlık problemleri olan kişilerde beslenmede glisemik indeksi düşük gıdaların tercih edilmesi kan şekerinin daha iyi kontrol edilmesini sağlamakta, yine bu kişilerde kilo vermeyi kolaylaştırdığı bilinmektedir." Aytulu'ya göre diyetisyenlerin pirinç yerine ekmeği önermesinin bir sebebi bu. Ancak pilav yerine tercih edilen ekmek beyaz ekmekse kan şekerinin yine hızlı yükseleceğini, beyaz ekmekle pirinç arasında bu açıdan bir fark olmadığını söylüyor. Bu sebeple beyaz ekmek yerine kepekli ya da çavdar ekmeğini tercih etmekte yarar var.

1 dilim ekmek 2-3 çorba kaşığı pilava eş değer

Tuğçe Aytulu pirincin de diğer ekmek alternatifleri gibi karbonhidrat içeren bir gıda olduğunu söylüyor. Yani aslında ekmeğe alternatif olarak zayıflama diyetlerinde bile kullanılabilir. Ancak Aytulu burada bir dilim ekmek yerine yenebilecek pilavın miktarı 2-3 çorba kaşığı kadar olduğuna dikkat çekiyor ve şöyle diyor: "Bu miktar ekmeğin verdiği tokluk düşünüldüğünde pek de doyurucu olmayacaktır (özellikle de Türk halkının yemeği ekmekle yeme alışkanlığı düşünülürse) ve daha çok tüketilecektir." Aytulu'nun ön plana çıkardığı bir diğer nokta ise pilavın ekmekten farklı olarak yağ içerdiği. Günde iki porsiyon pilav yiyen bir kişi ortalama 400 kcal alıyor. Oysa ekmekte yağ yok. Ekmekle pilav arasındaki en önemli fark da zaten pilavın yağ içermesi. Pirinç pilavı ile ekmek arasındaki durum bundan ibaret, tercih sizin.

***

Pirinç lapası gibi tek tip diyetler bazı hastalara zararlı

Diyetisyen Tuğçe Aytulu (Amerikan Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü): Bazı nişastalı yiyecekler fazla pişirildiğinde, çok sıcak tüketildiklerinde, yanında posa olmadan yendiklerinde (yani sebze, salata vb. şeyler olmadan) daha hızlı sindirilirler. Bu sebeple özellikle insülin direnci olanlar, diyabetliler, kan yağları (trigliseritleri) yüksek olanlar pirinç lapası diyeti gibi tek tip yiyeceğe dayalı moda diyetleri uygulamamalıdırlar. Aslında "moda diyet" olarak adlandırılan bilimsel dayanağı olmayan diyetleri sağlıklı yetişkinler de dahil olmak üzere kimseye önermiyoruz.(zaman)