Koronavirüs ile artan ‘telepsikiyatri'de sahtekarlara dikkat! 

Bunlardan birinin de uzun yıllardır kullanılan telepsikiyatri uygulamaları olduğunu belirten Türkiye Psikiyatri Derneği Telepsikiyatri Çalışma Birimi Koordinatörü Psikiyatrist Dr. Hakan Karaş, koronavirüs salgınıyla birlikte online psikoterapiye yönelenlerin sayısında artış olduğunu söyledi.

Online psikoterapi, psikolog ve psikiyatristi ile bir araya gelemeyecek danışanlar ve hastalar için kolaylık sağlıyor. Yöntemin uygulanabilmesi için bilgisayar ya da akıllı telefon ile internet bağlantısı yeterli oluyor. E-posta, video konferans ve çeşitli sohbet programları sayesinde bağlantı kurularak psikiyatri seansları yapılabiliyor.

‘Sanal ortam bazı terapilerde daha etkili olabiliyor’

Telepsikiyatri uygulamasının birçok psikolojik sorunda yüz yüze görüşme kadar etkili olduğuna yönelik bilimsel kanıtların gittikçe arttığını dile getiren Dr. Karaş, “Hatta bazı hastalıklar için telepsikiyatri ilk seçenek olabiliyor. Örneğin; kaygı bozuklukları ve fobide sanal ortamda maruz bırakma terapilerinin çok daha etkili olduğu görülüyor. Yine kaçıngan bireyler, çocuklar, ergenler, şiddetli kaçınma belirtisi yaşayan travma sonrası stres bozukluğu hastaları bazen sadece video konferans ile görüşmeyi kabul edebiliyorlar. Bu hastalar için yüz yüze görüşmeler zorlayıcı olabiliyor, dolayısıyla video konferans yoluyla psikoterapi ilk etapta daha iyi bir seçenek sunabiliyor” dedi.

‘Koranavirüs kaygı bozukluklarına yol açabilir’

Salgınla birlikte toplumsal endişenin de arttığını, bunun da aslında beklenen 'işlevsel endişe' olduğunu ifade eden Psikiyatrist, “Yani bu endişe, odağımızı salgınla ilgili yapılacaklar üzerine kaydırır” dedi ancak kaygı düzeyinin artmasının olumsuzluk yaratacağına vurgu yaptı:

“Bu endişelerin yerini sürekli yüksek kaygı, umutsuzluk, çarpıntı, nefes daralması ve titreme gibi bedensel belirtiler ve çaresizlik duyguları alıyorsa bunlar kaygı bozukluğunun işaretleri olabilir. Sürekli kendinizi hasta hissetmeniz, sevdiklerinizin başına bir şey geleceği korkusuyla günlük aktiviteleri sürdürememeniz, önerilen hijyen kurallarının üstünde ekstra hijyen takıntıları göstermeniz psikiyatrik rahatsızlıklara yol açabilir. Özellikle kaygı bozukluğu, depresyon ve takıntı ile giden hastalıklar bu dönemlerde alevlenme riski taşır.”

‘Online terapide sahtekarlara karşı dikkatli olun'

Telepsikiyatrinin birçok ülkede psikiyatri uzmanlık eğitim müfredatına girdiğini söyleyen Dr. Karaş, ancak internet ortamının suistimalleri de beraberinde getirebileceğinin altını çizdi. Online terapiye yönelecekleri sanal ortam sahtekarlarına karşı uyaran Karaş, dikkat edilmesi ve yapılması gerekenleri ise şöyle aktardı:  

“İnternet ortamı suistimale açık ve insanlar kendilerini istedikleri şekilde sergileyebiliyorlar. Bunun önündeki yasal yaptırımlar çok kısıtlı. Neyin psikoterapi olduğu ve kimin psikoterapi yapabileceği, yaptığı ile ilgili halihazırda ciddi bir kafa karışıklığı var. Online psikoterapi söz konusu olduğunda bu kafa karışıklığı artabilmektedir. Çünkü henüz işlerini yoluna koyacak bir ruh sağlığı mevzuatı olmasa da psikiyatristlerin ve psikologların hizmet verdiği ofislerin/muayenehanelerin oluşturulması için belli bir yasal prosedür gereklidir. Dolayısıyla başvurulan psikoterapistin hem mesleki yetkinliği hem de psikoterapi konusundaki yetkinliği araştırılmalıdır. Bu bağlamda yapılması gerekenleri iki başlık altında toplamak mümkün.

‘Psikoterapistten belge göstermesini isteyin’

Mesleki yetkinlik: Psikoterapi bir ruh sağlığı hizmeti ve klinik bir çalışma olduğu için psikoterapistin öncelikle psikiyatrist ya da klinik psikolog olduğundan emin olmak gerekir. Bunun için online görüşme öncesinde veya ilk görüşmede psikoterapistten bu belgelerin gösterilmesi istenebilir.

Psikoterapi yetkinliği: Psikiyatristin ya da klinik psikoloğun psikoterapi eğitimleri ile ilgili tamamladığı eğitimler, süper vizyonlar ile ilgili belgelerin gösterilmesi istenebilir veya aldığı eğitimler/süper vizyonlar sertifikalandırılmamışsa bunlarla ilgili referanslar istenebilir.”