Motorinde Vergi Yükü Hafifledi 

Neşe Karanfil'in haberi

Motorin geçmişte fiyat avantajı yüzünden tercih edilirken son üç yılda fiyatlar yüzde 85 arttı. Akaryakıt piyasasında serbest piyasaya geçildiği yıl olan 2005'in ilk günlerinde 1.73 YTL olan motorinin fiyatı bu haziran ayı itibariyle 3.21 YTL'ye yükseldi. Benzinin perakende satış fiyatı ise 2005'te serbest piyasaya geçildiğinde 2.29 YTL'ydi. Şimdi ise 3.55 YTL'ye çıktı. Artış oranı yüzde 55 oldu. Maliye'nin yaptığı bir çalışmaya göre 2005'te benzinde yüzde 74 olan vergi payı bu yılın haziran ayında yüzde 56'ya; motorinde ise vergi payı 2005'te yüzde 63'ten yüzde 47'ye geriledi. Yetkililer akaryakıt ürünlerindeki artışın ham petrolün uluslararası piyasalardaki artıştan kaynaklandığını dile getirdiler.
Akaryakıtın fiyatı rafineriden çıkış fiyatına çeşitli vergiler ve bayi payının ilave edilmesiyle tüketiciye ulaşıyor. Örneğin şu anda 95 oktan kurşunsuz benzin 1.12 YTL'ye rafineriden çıkıyor. Üstüne önce 1.4765 YTL Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ekleniyor. Devletin aldığı ÖTV sabit yani fiyat artışına göre artmıyor. 2005'te serbest piyasaya geçerken ÖTV 1.3625 olarak belirlendi. 3 Kasım 2007 tarihine kadar aynı maktu tutarla devam edildi. Bu dönem içinde benzin fiyatı daha düşük olduğu için ÖTV'nin ağırlığı toplam içinde daha fazlaydı. ÖTV, 3 Kasım 2007 tarihinde 1.4765'e çıkarıldı. Şu anda da aynı miktar alınıyor.

Kasım 2007'den beri sabit
Motorinde de 2005 yılında 0.9270 olan ÖTV, 3 Kasım 2007 tarihinde 0.9945'e çıkarıldı. Halen aynı tutar uygulanıyor. Ama benzin ve motorinin fiyatı sürekli arttığı için vergi payı toplam fiyat içinde azalıyor. Yani zam geldikçe ÖTV maktu yani sabit durduğu için tutarın fiyat içindeki ağırlığı azalıyor. Ancak KDV toplam fiyat üzerinden oransal olarak alındığı için, artışla birlikte fiyat içindeki payı da artıyor. Rafineri çıkışının ardından benzin ve motorine ÖTV eklendikten sonra yüzde 18'lik KDV, bayi payı gibi oranlar da bindiriliyor.
Yetkililer benzinde bayi payının 2005 yılında 23 YKr olduğunu, payın haziran ayı itibariyle ise 47 YKr olduğunu söylediler. 55 litrelik bir benzinli arabanın deposu ise 2005'te 125.9 YTL'ye dolarken şimdi 195.2 YTL'ye, motorinli arabanın deposu ise 3 yıl önce 95.1 YTL'ye dolarken şimdi 176.5 YTL'ye doluyor.
Bir süredir özellikle Avrupa ülkelerinde akaryakıt üzerinden alınan ÖTV'nin düşürülmesi tartışılıyor. Yetkililer, petrol ve doğal gazdan alınan ÖTV'nin Türkiye için önemli bir gelir kaynağı olduğunu belirterek şu anda mali disiplin gereği bir indirimin zor olacağını söylediler. Ocak-mayıs döneminde 9.3 milyar YTL petrol ve doğalgaz ÖTV'sinden geldi. Yıllık hedef ise 25.6 milyar YTL.

Referans gazetesi