NEYSE Kİ TEĞET GEÇTİ! 2. DÜNYA SAVAŞINDAN SONRAKİ EN KÖTÜ RAKAMI DA GÖRDÜK! 

Başbakan Erdoğan, her fırsatta ’Kriz Türkiye’yi teğet geçiyor’ dese de büyüme rakamları bunu tam anlamı ile tekzip etti. Türkiye ekonomisi 2009’un ilk çeyreğinde yüzde 13.8 küçüldü. Bu rakam 1945 yılında belirlenen yüzde 15.3’lük daralmadan sonra en dramatik ikinci daralmayı ifade ediyor. Türkiye ekonomisi 2001 krizinde bile bir çeyrekte en fazla yüzde 9.8 daralmıştı. Rakamların Ocak-Şubat-Mart’a ait olması, alınan tedbirlerle Mart ayının ikinci yarısından sonra hafif de olsa hareketlenme başlaması ise, moral bozukluğunu sınırlı tutan bir durum oldu.

Türkiye Cumhuriyeti, tarihinin ikinci en yüksek küçülmesini gördü. İlk çeyrekte iç talep (stok dahil) büyümeyi yüzde 20.8 aşağı çekerken, dış talebin yüzde 7’lik pozitif katkısına rağmen, ekonomi yüzde 13.8 daraldı. Bu oran, 1945 yılındaki yüzde 15.3 küçülmeden sonra Türkiye tarihinin en yüksek küçülmesini gösterdi. TÜİK çalışmalarında yeni seri çalışmalarına göre en düşük rakamlar 2001 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 9.8 olarak gerçekleşmişti. Bu yılın tamamında ekonomide yüzde 4 büyüme öngörülmüştü ve bu rakam daha sonra yüzde 3.6 küçülme olarak revize edilmişti.

Devlet harcamasaydı

Mart ayında yapılan yerel seçimler öncesi devletin kesenin ağzını açması ve altyapı yatırımlarına hız vermesi krizin şiddetini az da olsa hafifleten en önemli etkenlerin başında geldi. Mali sektörde yaşanan yüzde 10’un üzerindeki artış da keskin düşüşü dengeleyen bir diğer önemli unsur oldu.

TÜİK verilerine göre, harcamalar yöntemiyle GSYH’de, devletin bu yılın çeyreğindeki tüketim harcamaları, geçen yılın aynı dönemine göre arttı. Sabit fiyatlarla geçen yıl yüzde 9 olan GSYH’da devletin harcamalarının payı, bu yıl yüzde 11.1’e yükseldi.

Vatandaş harcamadı

Rakamlar dikkatli analiz edildiğinde özel tüketimin yüzde 9.2 ile rekor seviyede daraldığı dikkati çekiyor. İşte açıklanan 2009 yılı ilk çeyrek rakamlarının en dikkat çeken noktaları:

- Özel tüketim içinde özellikle mobilya ev aletleri kategorisinde dramatik bir düşüş yaşandı. Haberleşme, eğlence kültür ve giyim ürünleri tüketimi de yüzde 15’in üzerinde daraldı.

- Vatandaş harcamayınca en dramatik daralma toptan ve perakende ticarette oldu. Toptan ve perakende ticaret yüzde 25.4 daraldı. İnşaattaki yüzde 18.9’luk, imalat sanayiinde yüzde 18.5’lik, ulaştırma ve haberleşmedeki yüzde 17.6’lık büzüşmeler de dikkat çekiciydi.

- Yatırımlar içinde 2006’nın üçüncü çeyreğinden itibaren artan kamu yatırımları yüzde 25 ile yüksek seviyede artmaya devam ederken, özel sektör yatırımları yüzde 35.8 oranında geriledi.

- Üretim yöntemi ile hesaplamaya bakıldığında ilk çeyrekte ticaretteki yüzde 22.9’luk, vergilerdeki yüzde 21.2’lik, sanayi ve haberleşmedeki yüzde 17.6’lık daralmalar rekor seviyelere işaret ediyor. Üretim tarafında tarımda yüzde 2.7’lik düşüş dikkat çekici.

Türkiye teknik olarak resesyona girdi

Türkiye ekonomisi 2009 yılının son çeyreğinde yüzde 6.2 küçülmüştü. Böylece iki dönem üstüste küçülme yaşayan Türkiye ekonomisi, Avrupa’da kabul edildiği biçimiyle teknik olarak resesyona girmiş oldu.

Piyasalar bekliyordu rakamlar korkutmadı
Piyasalar ağırlıklı olarak yüzde 12’lik bir küçülmeye kendilerini hazırlamış olsalar da yüzde 13.8’lik daralma da çok fazla moral bozmadı. İMKB 100, günü yüzde 0.29’luk değer artışı ile kapadı. Lira Dolar ve euro’ya karşı değerlendi.(VATAN)