Piyasalarda Akdeniz Depremi Avrupa'daki Kriz Dünyayı Sallıyor!

AVRUPA para birimi euroda kan kaybı hızlandı. Euro, dolar karşısında 1.3595’le son 9 ayın en düşük seviyesine indi. Dolardaki çıkış altın ve petrolü vurdu

Başta Yunanistan, Portekiz ve İspanya olmak üzere Avrupa ekonomilerine yönelik kaygılar tüm dünyaya unutulmaya yüz tutan krizi yeniden hatırlattı. Hem borcu hem de bütçe açığı rekor kıran Avrupa ülkelerinin krizin “ikinci dibi”ne neden olacağı korkularıyla euro dün dolar karşısında 9 ayın en düşük seviyesi olan 1.3595’e kadar geriledi. “Sıradaki kim” sorularının arttığı borsalar dün de kötü bir gün geçirdi. Haftanın son işlem gününde de kayıplar bir ara yüzde 3’e dayandı. Böylece borsalarda son 2 günde yaşanan kayıplar yüzde 7’leri aştı. Korkuların merkez üssü olan Yunanistan’da Atina Borsası dün yüzde 3.73 geriledi. Lizbon ve Madrid Borsası’nda kayıplar bir ara yüzde 3’ü aştı.

Tüm eleştirilere rağmen Portekiz’de bütçe harcamalarını artıran yasanın parlamentoda kabul edilmesi, piyasalarda kaygıları iyice artırdı. Almanya’da sanayi üretimi, ekonominin imalat tabanında ve inşaat sektöründe üretimin azalmasının etkisiyle Aralık’ta önemli ölçüde düştü. Ekonomi Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, sanayi üretiminin mevsimsel etkiyle Aralık’ta aylık bazda yüzde 2.6 düştüğü belirtildi.

Sıradaki kim?

Avrupa ekonomileri arasında dünyayı sallayanların başında bütçe açığı ve borçluluk oranı yüksek ülkeler geliyor. Ancak bu ülkelerin ekonomik büyüklük açısından “dev ülkelerden” daha küçük olmaları dikkat çekiyor.

Dünyanın en borçlu 20 ülkesi sıralamasında Avrupa’dan 16 ülke yer alıyor. Milli gelirinin yüzde 1267 üzerinde dış borcu bulunan İrlanda dünyanın en borçlu ülkesi konumunda. İrlanda’nın bütçe açığı ise milli gelirinin yüzde 12’si düzeyinde. Bütçe açığının milli gelire oranı Avrupa Birliği ülkeleri için belirlenen Maastricht kriterine göre yüzde 3’ü aşmaması gerekiyor. İsviçre ve İngiltere ise borçlulukta ikinci ve üçüncü sırada yer alıyor. Milli gelirinin yüzde 14.2’si kadar bütçe açığı veren İngiltere’nin ekonomik büyüklüğü ve krize karşı önlem almadaki hızı bu ülkeye yönelik bir endişenin çıkmasını engelliyor.

ABD istihdamı yetmedi


Dünyanın en borçlu 16’ncı ülkesi olan Yunanistan’da ise bütçe açığı milli gelirinin yüzde 12.5’i düzeyinde. Bu oran Portekiz’de yüzde 9.3, İrlanda’da yüzde 12, İspanya’da ise yüzde 11.4. Portekiz’in brüt dış borçları (507 milyar dolar) milli gelirinin yüzde 214.4’ü kadar.

Son 2 gündür Avrupa’ya yönelik endişelerin vurduğu borsaları, ABD istihdam verisi de kurtaramadı. ABD Çalışma Bakanlığı, Ocak ayı işsizlik oranını yüzde 9.7 olarak açıkladı. Beklenti işsizlik oranının yüzde 10.1 olarak açıklanacağı yönündeydi.

Bu verinin ardından Wall Street’te endeksler vadeli işlemlerde artıya geçti, Avrupa borsalarındaki kayıplar bir miktar azaldı. Ancak dünya borsalarındaki toparlanma çabası sadece yarım saat sürdü. Güne yükselişle başlayan Wall Street’te yönün tekrar aşağıya dönmesi borsalarda satışları yeniden hızlandırdı.

ABD’de açıklanan tarımdışı istihdam verisinin beklentilerin üzerinde gerilemesi toparlanma çabalarını etkisiz bıraktı. ABD’de Ocak ayında tarım dışı istihdam 20 bin düşüş ile beklentilerin tersine azaldı. Tarım dışı istihdamın 5 bin kişi artmasını bekleniyordu.



Dün en fazla İMKB Geriledi



DÜNKÜ 2 GÜNLÜK

KAYIP KAYIP


İMKB -3.76 -6.56

Yunanistan -3.73 -6.80

Brezilya -3.50 -7.60

Polonya -3.29 -6.50

Japonya -2.89 -3.30

Macaristan -2.84 -7.20

Fransa -3.40 -6.15

G. Afrika -2.10 -4.20

İngiltere -1.53 -4.12

Almanya -1.79 -4.80

İspanya -1.38 -7.10

Portekiz -1.36 -7.22