Stres neden insanların aşırı yemek yemesine yol açar? 

"Stresliyken yeme" davranışının ardında hormonal pek çok neden yatmakta. 

Stres nedeniyle salgılanan hormonlar ve şekerli-yüksek oranda yağ içeren besinlerin etkileri, insanları aşırı yemek yeme davranışına zorluyor.

Amerikan Psikoloji Derneği'nin yaptığı ankete göre Amerikalıların yaklaşık dörtte birinin stres seviyesi 10 puanlık bir skalada 8 ya da daha fazla, araştırmacılar aşırı kilo almayı stresle bağlantılı olduğunu düşünüyor. 

Stres kısa vadede kişinin iştahını kapatabilir. Sinir sistemi böbrek üstü bezlerine (adrenal bezleri) adrenalin hormonu (epinefrin olarak da bilinir) salgılaması için mesaj gönderir.  Adrenalin hormonu vücudun dövüş ya da kaç tepkisinin tetiklenmesine sebep olur, bu durumda vücut fizyolojik olarak geçici bir süre beslenme davranışını erteleyebilir. Fakat stres devam ederse, durum değişiklik gösterir. Adrenal bezler bu sefer iştah arttıran kortizol olarak adlandırılan başka bir hormon salgılamaya başlar. Hayatımızda stresli dönem bittiğinde, kortizol seviyesi düşebilir, fakat stresli dönem devam ediyorsa veya kişi strese karşı açık pozisyondaysa kortizol yüksek seviyede kalabilir. 

STRESLE YEME, HORMONLAR VE AÇLIK

Stres aynı zamanda beslenme tercihlerini de etkiliyor gibi görünüyor. Pek çoğu hayvanlar üzerine yapılmış olan çalışmalar fiziksel ve duygusal sıkıntının şekerli, yağlı ya da her ikisini de yüksek oranda içeren besinlere yönelttiğini destekliyor. Bu duruma yüksek kortizol seviyesiyle birleşen yüksek insülin seviyesi de sebep oluyor olabilir. Başka araştırma gruplarına göre ise bir açlık hormonu olan grelin de bu durumda rol oynuyor olabilir. 

Yağlı ve şekerli yiyecekler sindirimden sonra strese bağlı tepkileri ve duyguları azaltıcı bir etkiye sahip gibi görünmekte. Bu gıdalar stres etkisini yok etmek için gerçekten uygun gıdalardır ve bu gıdalar stresli kaynaklı durumlarda aşermeye katkıda bulunabilir. Elbette, aşırı beslenme sadece stresle ilgili kilo aldıran bir davranış değildir. Stresli insanların aşırı kilo almasına uykusuzluk, egzersiz azalması ve daha fazla alkol tüketimi de katkıda bulunabilir. 

Yapılan bazı araştırmalar cinsiyet farklılıklarının stresle baş etme davranışlarında farklılıklara yol açtığını göstermekte. Örneğin kadınlar stresli durumlarında daha fazla yemek davranışına, erkekler ise alkol ya da sigara tüketimine yönelebiliyor. Finlandiya'da 5.000 kadın ve erkeğin katılımıyla yapılan bir çalışmada obezitenin kadınlarda strese bağlı beslenmeye bağlı olduğu, erkeklerde ise durumun böyle olmadığı sonucuna varılmış.

Harvard araştırmacıları, çalışma döneminin başlangıcında olan kilolu kişilerin kilo almalarının iş kaynaklı stresle ve diğer problemlerle bağlantılı olduğunu rapor ediyorlar. Başka bir teoriye göre ise, yüksek insülin seviyesine sahip kilolu insanların stresli dönemlerinde kilo almalarının yüksek insülin varlığında meydana gelme olasılığı yüksek.

Kişinin strese bağlı olarak ürettiği kortizol miktarı kartizol-kilo denklemini etkileyebilir. 2017 yılında İngiliz araştırmacılar tarafından tasarlanan çalışmayla, deneysel koşullar altında yüksek kortizol salgılayan kişilerin normal yaşamlarında günlük sorunlarla baş etmek için tükettikleri atıştırmalıkların deney koşulları altında daha düşük kortizol salgılayanlardan daha fazla olduğunu ortaya koymuşlar. 

(SOL HABER)