Yağız Kutay Işık: Tarihi enflasyona hazırlıklı olmalıyız 

Hiperenflasyonun tanımı nedeniyle yaşanmasının zor olduğunu belirten Işık, "Tarihi enflasyon rakamlarına hazırlıklı olmalıyız" diyerek uyarıda bulundu.

YAĞIZ KUTAY IŞIK'IN ANALİZİ ŞÖYLE:

ANALİZ: Okuyalım: Hiperenflasyon

Türkiye’de hiperenflasyon yaşanır mı? Tanım gereği zor görünüyor ancak tarihi enflasyon rakamlarına hazırlıklı olmalıyız. Nedenlerini konu konu irdeleyelim.

Ama önce; Hiperenflasyon nedir?

“Art arda en az 30 gün boyunca aylık %50’yi aşan – Yıllık %200 enflasyon”

ÜFE %80

Üfe yani nağmıdeğer “ürertici fiyat endeksi” bizlere mal veya hizmet getirenlerin bu ürün veya malları ne kadar daha pahalı üretiyor sorusunun cevabını veriyor. Üreticiler ÜFE’nin yarattığı artışı kendi fiyatlarına yansıtıyor ve enflasyon tetiklenmiş oluyor. Bu demek değildir ki enflasyon da %80 olacak. Geçmişte TÜFE’nin daha yüksek olduğu zamanlar yaşandı. ÜFE salt biçimde maddenin fiyatının yanı sıra hizmetin/katma değerin fiyatlanmasıdır. Artık hammadde veya ürün hizmetten daha fazla pahalılaşıyor bu da üreticiyi zora sokmaya devam ediyor. Örneğin tarımda üreticinin fiyatı 11 yılın zirvesinde. Sadece lifli bitkilerde yıllık %123 arttı. Sizce aralık ayında açıklanan %80 ÜFE varken enflasyon canavarını %36’da tutmak mümkün mü?

ABD ve Avrupa’daki kalıcı enflasyon

Euro bölgesinde enflasyon rekor seviyede. İngiltere’de sonuç Merkez Bankası’nın enflasyon tahmininin 2 katı. Öte yandan 12 Ocak’ta açıklanan ABD verisi 1982’den bu yana en güçlü enflasyonun olduğunu resmen ilan etti. Kasım ayında fiyatlar yıllık bazda %6,8 artarak ortalama tahmini biraz aştı. Manşet enflasyonun artması ileriye yönelik beklentiyi de arttırıyor. İnsanların “enflasyon beklediğimden daha yüksek çıktı. Demek ki ileride de böyle olacak” bakış açısı enflasyondaki tırmanışı perçinliyor.

Yüksek dolar kuru yüksek enflasyonun gerekçesi mi?

Financial Times’tan Martin Wolf, Amerika’nın enflasyon hedefini tutturmasının mümkün olmadığını iletti.

Ekonominin kerteriz noktası ABD için 2021 enflasyon tahminini tutturamayan FED, 2022’ye ilişkin tahminini %2,2’den 2,6’ya yükseltti, 2023 için de yüzde 2,2’den 2,3’e çıkardı. Para politikasında da sıkılaşma sürecini başlatan FED, varlık alımlarını azaltma hızını artırırken, 2022’de 4 faiz artışı öngördü.

TL son dönemde dolara karşı değer kaybediyor. Öte yandan dolar diğer para birimlerine karşı değerini koruyamıyor. DXY endeksi de bu savımızı doğruluyor.

YAZININ TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ