Yargıtay'dan çalışanları ilgilendirecek karar 

Çeşitli sektörlerde, teşvik amacıyla ücretlerde gelir vergisi indirimi yapılıyor. Vergi indiriminin çalışana yansıtılması konusunda işçi ile işveren arasında çok sık anlaşmazlık yaşanıyor. Özellikle net ücret üzerinden iş sözleşmesi yapılması durumunda işveren vergi indirimini işçiye ödemiyor. Yargıtay, indirim konusu yapılan verginin işverenin mi işçinin mi hakkı olduğu konusundaki tartışmaya noktayı koydu. Yargıtay, ücretten yapılan gelir vergisi indiriminin her durumda çalışana yansıtılması gerektiğine hükmetti.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 2015/6509 esas ve 2018/486 sayılı kararında konuya açıklık getirdi. Kararda, Vergi Usul Kanunu uyarınca işverenin “vergi sorumlusu” sıfatını taşıdığı, işçiye ödeyeceği ücretten gelir vergisini kesip devlete ödemekle görevli olduğu belirtildi. Devlet ile ücretli işçi arasındaki ilişkide işverenin rolünün, işçiye ait ücretten kesilen verginin devlete aktarılmasında aracılıktan ibaret olduğu vurgulandı. Bu ilişkide işçinin gelir vergisi mükellefi, işverenin ise bu verginin beyanı ve tahsili ile görevli vergi sorumlusu olduğu kaydedildi.

Kararda, bu ilişki çerçevesinde işverenin işçiden kesilen gelir vergisi üzerinde hiçbir hak sahipliği bulunmadığı, sadece kesilen tutarı doğru biçimde beyan ve vergi dairesi veznesine intikal ettirmekle yükümlü olduğuna dikkat çekildi.

Yargıtay kararına konu dava serbest bölgede çalışan bir işçi tarafından açıldı. Serbest bölgelerde üretilen malın yüzde 85’inin yurt dışına satılması halinde, çalışanların ücretlerinden gelir vergisi alınmıyor. İşten atılan işçi, vergi indirimlerinin de geriye dönük ödenmesini talep etti. İşveren, Maliye Bakanlığı’nın konuyla ilgili 1 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu Tebliği’nde, vergi İndiriminin işverene ödenmesinin öngörüldüğünü savundu.
Yargıtay kararında ise 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu’nda dahi işçiden kesilen gelir vergisinin işverene aktarılacağı düzenlenmemişken, idari yazı ve işlemlerle böyle bir sonuca ulaşılmasının mümkün olmadığı belirtildi.

NET ÜCRETTEN ANLAŞMA YAPILMASI DURUMU DEĞİŞTİRMİYOR
İşçi ve işverenin net ücret üzerinden anlaşma yapmış olmasının durumu değiştirmeyeceği kaydedilen kararda, indirilen verginin işçiye ödenmesi gerektiği ifade edildi. Kararda, “Ücretten kesilecek verginin mükellefi işçi olup, kanundaki koşulların gerçekleşmesi halinde muafiyetten yararlanacak olan da işçidir” denildi.

BU KARAR KİMLERİ İLGİLENDİRİYOR?
Yargıtay’ın kararı, serbest bölgelerde çalışanların yanı sıra, hasılatın yüzde 85’inin yurt dışından veya yabancılardan sağlandığı şu sektörlerde çalışanları ilgilendiriyor:

“Mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon, veri saklama, veri işleme, veri analizi, Maliye Bakanlığı’nca belirlenen mesleki eğitim alanlarında faaliyette bulunan hizmet işletmeleri, yabancılara yönelik hizmet veren eğitim ve sağlık alanında faaliyet gösteren işletmeler.”

Bu sektörlerde çalışan kişilerin asgari ücrete kadar olan ücretlerinde yüzde 15 oranında vergi indirimi sağlanıyor.

5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun’a göre kurulan korumalı işyerlerinde istihdam edilen zihinsel veya ruhsal engelli çalışanlar için yapılan ücret ödemelerinin yıllık brüt tutarının yüzde 100’ü, her işçi için beş yıl süreyle vergiden indiriliyor.

5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun uyarınca istihdam edilen AR-GE, tasarım ve destek personelinin ücretlerine vergi indirimi yapılıyor. İndirim, doktoralılar ile temel bilimlerde yüksek lisans yapanlarda ücretin yüzde 95’i, yüksek lisanslı olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde lisans derecesine sahip olanlarda yüzde 90’ı, diğerlerinde yüzde 80’i oranında uygulanıyor.