Ahmedinejad Arap Ülkelerini Karıştırdı 

Ortadoğu bugünlerde çok karışık.



Ancak karışıklığın nedeni, her zaman olduğu gibi İsrail değil.



Aksine, İsrail’in “baş düşmanı” İran.



İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad Lübnan’a gitti, orada yaptığı bir konuşma ile tüm bölgeyi karıştırdı.



Karışıklık, Ahmedinejad’ın konuşmasında söylediklerinden çok, “hitap ettiği kitle” açısından önem taşıyor. Güney Lübnan’a giden İran Cumhurbaşkanı, burada Lübnan’daki Şiilere hitaben konuştu. Nitekim konuşmanın davetini de, planlamasını da, Lübnan Şiilerinin temsilcisi Hizbullah üstlendi.



Tabii bu durum da, yönetimleri “Sünni Arap”, ancak halklarının bir bölümü “Şii Arap” olan bölge ülkelerini karıştırdı.



İKİ TEHLİKE



Arap ülkeleri, Ahmedinejad’ın “Lübnan harekâtının” ardından gelebilecek iki tehlikeden çok endişeli. Bunlardan ilki, İran’ın Iraklı Şiiler üzerindeki etkisini iyiden iyiye artırması.



Irak konusundaki endişe, bu ülkede hükümetin kim tarafından kurulacağına kilitlenmiş durumda. Irak’ta seçimler Mart ayında yapıldı. Ancak hala bir hükümet kurulamadı. Irak’ı seçime götüren, kendisi de bir Şii olan Başbakan Maliki, ABD ve Batı karşıtı, İran’a yakın Şii grupların desteğini alarak, yeni hükümeti de kurmak istiyor.



Irak’ta, Sünni grupların desteğiyle seçimlerde büyük başarı kazanan laik Şiilerin temsilcisi İyad Allavi ise, Maliki’nin yeniden iktidara gelmesi halinde İran’ın Irak üzerindeki etkisinin iyiden iyiye artacağını söyleyerek, hükümeti kendisinin kurması gerektiğini savunuyor.



Irak’ın üzerinde İran etkisinin artması, yüksek sesle ifade edilmese de, Türkiye’nin de en büyük endişelerinden biri.



Nitekim, Ortadoğu’da Araplar arası yoğun diplomatik temasların bir bölümü Irak’ta kurulacak yeni hükümete ilişkin; Ürdün Kralı Abdullah, Irak Başbakanı Maliki’yi ağırladı hafta sonu. Maliki, Ürdün’den destek istedi, ancak Ürdün Kralı, muhafazakâr ve İran yanlısı Şiilerin desteğini almış olan Maliki’ye açıktan destek vermedi. Maliki’nin önümüzdeki hafta da Ankara’ya gelmesi ve benzer bir destek talebinde bulunması bekleniyor.



Arap ülkelerine göre ikinci tehlike ise İran'ın Suudi Arabistan, Katar, Kuveyt gibi, Şii azınlığa sahip ülkelerde, Şiileri yönetim aleyhine harekete geçirmesi. Bu konudaki en büyük endişeyi Suudi Arabistan yaşıyor. Nitekim, bu çerçevede çok yoğun diplomatik temaslara da ev sahipliği yapıyor Suudi yetkililer. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad bu hafta Riyad’da Suudi Kralı Abdullah tarafından ağırlanacak.



Görüşmelerin ağırlığını da, Lübnan’da Hizbullah ile Lübnan Başbakanı Saad Hariri arasındaki anlaşmazlıklar olacak. Suudi yönetimi Hariri’yi desteklerken, Suriye yönetimi Hizbullah’a daha yakın bir tutum izliyor. Suudi Kralı’nın, Suriye Devlet Başkanı Esad’ı Hariri’ye destek için ikna etmeye çalışacağı ifade ediliyor.



Suriye Devlet Başkanı Esad’ın Suudi Arabistan’a olduğu saatlerde, Lübnan Başbakanı Hariri de “48 saatlik özel bir ziyaret” kapsamında, ailesiyle birlikte Suudi Arabistan’a olacağı açıklandı. Bu çerçevede, Kral Abdullah ile Beşar Esad görüşmesinin olumlu geçmesi halinde, Hariri’nin de “bir şekilde” bu diplomatik trafiğe dâhil olabileceği belirtiliyor.



DAVUTOĞLU DA KUVEYT’TE

Ortadoğu’daki bu gelişmeler, doğrudan Türkiye’yi de ilgilendiriyor.



Nitekim, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da, İran’ın “etki alanını” genişletmesinden en çok endişe eden bölgede, Körfez’de bulunan Arap ülkeleri ile temas halinde.



Davutoğlu, Kuveyt’te Körfez İşbirliği Konseyi ile Türkiye arasındaki Yüksek Düzeyli Stratejik Diyalog ikinci Dışişleri Bakanları Toplantısı’na katılıyor bugün.



Davutoğlu, yarın da Katar’a geçerek temaslarda bulunacak.



Tüm bu temasların gündeminde görüşülecek konular, “bölgesel ve uluslararası konularda fikir alış-verişi” olarak da geçiyor.



Bunun diplomatik açılımı ise son derece açık; İran’ın, Ahmedinejad’ın Lübnan’a yaptığı ziyaretle somutlaştırdığı, Ortadoğu’daki etki alanını genişletme çabası...

Zeynep Gürcanlı/Hürriyet