Babacan, Dış Politikalarımızı Anlattı 

Babacan, 63. dönem BM Genel Kurulu yüksek düzeyli toplantılarına katılmak için geldiği New York'ta, ABD'nin önemli düşünce kuruluşlarından Dış İlişkiler Konseyi'nde Türkiye'nin dış politika önceliklerini ve bakış açısını anlatan bir konuşma yaptı.

-KAFKASLAR-

Babacan konuşmasında, Türkiye'nin çevresindeki Kafkaslar, Balkanlar, Orta Doğu, Orta Asya, Kuzey Afrika bölgesinin kendine özgü dinamikleri ve sorunları bulunduğunu, Türkiye'nin de bu kapsamda pekçok bölgesel soruna uygun çözümler bulmaya çalıştığını söyledi.

Gürcistan'da çatışmaların başlamasının ardından Moskova ve Tiflis başta olmak üzere diğer aktörlerle mekik diplomasisi başlattıklarını anlatan Babacan, amaçlarının çatışmaları bir an önce durdurmak ve tarafların birbirleriyle konuşmaya başlamasını sağlamak olduğunu bildirdi.

Bu kapsamda Türkiye'nin Gürcistan'ın toprak bütünlüğü ve egemenliğinin korunmasının önemi üzerinde özellikle durduğunu ve bu süreçte ABD, BM, AB ve diğer etkili taraflarla yakın eşgüdüm içinde bulunduğunu ifade eden Babacan, Türkiye'nin Kafkas İstikrar ve İşbirliği Platformu girişiminin de bölgede yararlı bir süreç başlatma amacı taşıdığını kaydetti.

-ERMENİSTAN ZİYARETİ-

Konuşmasında, Ermenistan ziyaretine de değinen Babacan, ziyaretin hem ikili hem de bölgesel güvenliği etkileyen konularda önemli görüş alışverişi yapılmasına imkan tanıdığını belirtti.

''Umarım Ermenistan ile başlattığımız diyaloğun üzerine birşeyler inşa edebiliriz'' diyen Babacan, Kafkaslar'daki tüm ülkelerle birlikte çalışmanın önemli olduğunu söyledi.

-ABD İLE İLİŞKİLER VE RICE GÖRÜŞMESİ-

ABD ile ilişkilerin ''dostluk, karşılıklı güven ve müttefiklik'' ilişkilerine dayalı olduğunu belirten Babacan, ''Batı pazarlarına güvenli enerji tedariği, küresel düzeyde terörizmle mücadele, Balkanlar ve Kafkaslar'da istikrarı sağlama, Afganistan, Irak, Pakistan, Lübnan ve Orta Doğu'ya istikrar getirme'' gibi konuların Türkiye ve ABD için son derece önemli olduğunu bildirdi.

Babacan, ABD Dışişleri Bakanı Condolezza Rice ile görüşmesinde her iki ülkenin en çok önem verdiği ilk 10 konunun çoğunluğunun neredeyse aynı konular olduğunun görüldüğünü, ortak vizyon ve kararlılığın iki ülke arasındaki stratejik ortaklığı güçlendirdiğini belirtti.

-FİLİSTİN SORUNU, IRAK, İRAN -

Filistin sorununun yanyana yaşayan iki devletli bir temelde çözülmesi gerektiğini belirten Babacan, Türkiye'nin Annapolis sürecine destek verdiğini söyledi.

Türkiye'nin, 8 yıl aradan sonra aracılıklarında başlayan Suriye-İsrail görüşmelerine de özel önem verdiğini kaydeden Babacan, tarafların çözüm yolunda iyi niyet taşıdığını belirtti.

Türkiye'nin genel kapsamda Orta Doğu'da barış ve güvenliğin sağlanmasına büyük önem verdiğini ifade eden Babacan, Irak konusunda da kritik bir dönüm noktasına girildiğini, Irak toplumunun kendi içinde ulusal uzlaşma sağlamasının önkoşul olduğunu kaydetti.

Bu kapsamda Kerkük'ün statüsü sorunun adil bir şekilde, hiçbir grubu mağdur etmeden çözülmesi gerektiğini belirten Babacan, Irak hükümetinden ve yerel yönetimden de terör örgütü PKK ile mücadelede işbirliği beklediklerini söyledi.

İran'ın nükleer programı sorunun diplomasi yoluyla çözülebileceğine inandıklarını bildiren Babacan, taraflar arasındaki güvensizlik sorununun ve değişik yaklaşımların, sorunun çözümünü engellediğini ifade etti.

-AB ÜYELİĞİ-

Türkiye'nin AB üyeliği hedefinde Türkiye'de siyasi iradenin bulunduğunu, ancak bu konuda AB'nin son AB genişlemesinde gösterdiği kararlılığı pek göstermediğini düşündüklerini belirten Babacan, AB'nin sağlıklı ve canlı bir ekonomiyle gerçek bir küresel oyuncu olabilmek için Türkiye'yi mutlaka kabul etmesi gerektiğini söyledi.

-KIBRIS-

Kıbrıs sorununa adil ve kalıcı bir çözüm bulunmasının son derece önemli olduğunu ifade eden Babacan, 2008 yılının ''fırsat penceresi'' olduğuna inandıklarını, bu kapsamda Kıbrıs Türk tarafının kapsamlı görüşmelere başlaması yönündeki olumlu yaklaşımını desteklediklerini bildirdi.

Adada, 3 Eylülde kapsamlı görüşmelerin başlamasını son derece memnuniyetle karşıladıklarını belirten Babacan, umutlarının bunun neticesinde ''1960 garanti sisteminin korunduğu, iki-bölgeli ve siyasi eşitlik temelinde iki eşit kurucu devlet tarafından bir ortaklık devleti kurulması'' olduğunu söyledi.

Babacan, bu kapsamda Kıbrıs Türklerine 40 yıldır uygulanan izolasyonun kaldırılması yönünde eski BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın BM Güvenlik Konseyi'ne verdiği raporun uluslararası toplum tarafından uygulanmasını da istedi.

Konuşmasında, Türkiye'nin Afrika'ya verdiği önemi de vurgulayan Babacan, bu ülkelerle yapılan işbirliğinde gelinen son aşamaları anlattı.

-TÜRKİYE'DE KAMUOYUNDA ABD'YE OLAN DESTEK-

Babacan, konuşmasının ardından Amerika Alman Konseyi (The American Council on Germany)adlı düşünce kuruluşu başkanı, diplomasi muhabiri William Drozdiak'ın sorularını yanıtladı.

Drozdiak'ın Türkiye'de kamuoyunda son zamanlarda Amerikan liderliğine olan desteğin ilk defa neden bu kadar indiğini sorması üzerine, Babacan aslında bu desteğin Drozdiak'ın dediği kadar düşük (yüzde 9) olmadığını, bu oranın özellikle son zamanlarda yeniden yüzde 12-13'lere yükseldiğini söyledi. Bu düşüşün bazı nedenleri olduğunu belirten Babacan, Türk kamuoyunun duygusal yaklaşımının da ''sahada somut değişiklikler gördüğü zaman'' değişeceğini, böyle kalmayacağını belirtti.

Babacan, bu kapsamda, Türkiye ile İtalya arasındaki ilişkilerden örnek vererek birara terör örgütü elebaşının İtalya'da bulunduğu zamanlarda, bu ülke ile ilişkilerin kötüleştiğini, ancak koşular değiştiğinde ilişkilerin yeniden düzeldiğini, bu ülkeye olan desteğin geri geldiğini hatırlattı.

Babacan, Türkiye ile ABD arasındaki ''dostluk, ortaklık ve müttefikliğe dayanan ilişkilerinin zaman içinde test edildiğini, uzun bir geçmişi olan bu ilişkilerin hem bölge hem de dünya için bir başarı örneği oluşturduğunu'' vurguladı.

Konuşmasında, ''bölgeyi anlamanın önemine de işaret eden'' Babacan, ''Türkiye, ABD ile kuzey Irak'ta terör örgütü PKK'ya karşı işbirliği yapmaya başladığında (kamuoyundaki) bu ruh hali de değişti'' dedi.

Bir ara bölgede kontrolsüzlükten dolayı Irak ordusuna giden bazı yeni Amerikan silahlarının terör örgütü PKK'nın eline geçtiğini ve bunun Türkiye'de haber olduğunu belirten Babacan, bu kapsamda ABD ile Türkiye arasında daha fazla bilgi ve askeri istihbarat paylaşımının yine olumlu anlamda işleri değiştirdiğini kaydetti.

-KAFKASLAR'DAKİ ENERJİ GÜVENLİĞİ-

Babacan, Drozdiak'ın Kafkaslar'da Türkiye'nin enerji güvenliği açısından son derece önemli bir rol oynadığının son Rus-Gürcistan krizinde görüldüğünü ve Türkiye'nin enerji güvenliği açısından tamamen Rusya'ya bağımlı olmadan enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesinden yana olup olmadığını sorması üzerine ise, haritaya bakıldığında, dünyadaki doğalgaz ve petrol rezervlerinin neredeyse üçte ikisinin Türkiye'nin doğu ve güneydoğusundaki bölgelerde yer aldığını söyledi.

Türkiye'nin Avrupa için dünyanın en büyük enerji pazarlarından biri olduğunu belirten Babacan, Türkiye'nin yine Avrupa için doğal gaz ve petrol açısından son derece doğal bir alternatif olduğunu vurguladı.  Türkiye'nin İstanbul Boğazları, Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı, Mısır'dan Türkiye'ye gelecek boru hattı ve işlemekte olan Türkiye-Irak boru hattını, Türkiye-Yunanistan arasındaki ve İtalya'ya uzanacak doğalgaz hattı gibi örnekler veren Babacan, konuşmasında, Türkiye'nin enerji güvenliği açısından önemini vurguladı.

Bu çerçevede Nabucco doğal gaz projesinin önemine değinen Babacan, bu projeyi gerçekleştirmek istediklerini, bugün görüştükleri AB Komisyonu Başkanı Baroso ile de bu projeyi konuştuklarını söyledi.

''Kafkaslar'daki son kriz, enerji çeşitliliğinin ne derece hayati olduğunu bir kez daha göstermektedir'' diyen Babacan, bu kapsamda Türkiye'nin Avrupa'ya yardıma hazır olduğunu belirtti.

-İSRAİL-SURİYE İLİŞKİLERİ VE ORTA DOĞU SORUNU-

Babacan, İsrail ile Suriye arasında Türkiye'nin arabuluculuğunda devam eden görüşmelerle ilgili bir soru üzerine ise, görüşmelerin aslında resmi olarak açıklanmadan önce de bir süredir Türkiye'nin girişimiyle devam ettiğini, hem Suriye'nin hem de İsrail'in Türkiye'ye güvendiğini vurguladı.

Görüşmelerde somut ilerleme sağlandığını ifade eden Babacan, İsrail'deki hükümet kurma çalışmalarının izlendiğini, şu an için görüşmelerin devam etmediğini, ancak yakın zamanda 5. turun yapılabileceğini, bu konuda da iki tarafta da siyasi iradenin bulunduğunu belirtti.

Babacan, aracılı görüşmeler sürdükçe Türkiye'nin bu işi yürütmesinin istendiğini, Suriye ve İsrail'in bir tek Türkiye'nin aracı olmasını istediklerini ama doğrudan görüşmeler başlayınca başka ülkelerin de işin içine girebileceğini belirtti.

Babacan, Suriye ile İsrail arasındaki aracılı görüşmelerin Orta Doğu'daki diğer önemli meselelere etki edebileceğini, meselenin özünün Filistin-İsrail sorunu olduğunu ve Türkiye'nin bu konuda da çözümü desteklediğini söyledi.

-TÜRKİYE-AZERBAYCAN-ERMENİSTAN GÖRÜŞMESİ-

Babacan, katılımcılardan birinin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Ermenistan'a yaptığı ziyaretle ilgili bir sorusu üzerine ise Kafkaslar'da yaşanan son krizin bölgedeki ülkeleri tutumlarını gözden geçirmeye ittiğini ve bu durumun Ermenistan ve Azerbaycan için de geçerli olduğunu belirtti.

Bu yeni durumu iyi bir fırsat olarak değerlendirerek, Cumhurbaşkanı Gül'le birlikte Ermenistan'a gittiklerini, ancak bunun sadece 90 dakikalık bir maç izlemek için olmadığını belirten Babacan, Cumhurbaşkanının ayrılmasının ardından kendisinin bir süre daha kalarak Ermenistan dışişleri bakanıyla görüşmelerine devam ettiğini söyledi.

Babacan, ''Ermeniler çözüm konusunda içten gibi görünüyorlardı ve çözümü sadece Ermenistan ve Türkiye için değil Azerbaycan ve Ermenistan için de istediklerini söylediler'' dedi.

Türk ve Ermeni diplomatlar arasında da bir süredir bazı temasların bulunduğunu, Azeri ve Ermeni tarafları arasında da önce devlet başkanları arkasından dışişleri bakanları düzeyinde temaslar olduğunu anımsatan Babacan, 3 ülkede de sorunları çözmek için güçlü bir irade olduğunu söyledi.

Üç ülkeyi ilgilendiren tüm sorunların birbiriyle ilgili olduğunu bu kapsamda da 3 ülkenin temsilcilerinin bu Cuma günü biraraya geleceğini belirten Babacan, bu kapsamda ikili görüşmelerden çok üçlü toplantının önemli olduğunu bildirdi.

 Türkiye olarak sorunların çözümünde bir ''çıkış'' için ellerinden geleni yapacaklarını, bunun bölgenin güvenliği ve istikrarı için önemli olduğunu ifade eden Babacan, özellikle Azerbaycan'daki seçimlerin ardından sürecin daha da hızlanmasını beklediğini söyledi.

-TÜRKİYE'NİN KONSEY ADAYLIĞI-

Babacan, Türkiye'nin BM Güvenlik Konseyi'ne üyeliğiyle konseye neler getirebileceği ve önceliklerinin neler olabileceğiyle ilgili bir soru üzerine ise dünyanın pekçok bölgesinde barış ve istikrar için son derece aktif çaba harcayan Türkiye'nin, neredeyse yarım asırdan bu yana Güvenlik Konseyi'nde temsil edilmediğini söyledi. Babacan, adaylık sürecinin iyi gittiğini, ancak son ana kadar çalışmak gerektiğini belirtti.

Güvenlik Konseyi'nde bulunmanın zor bir görev olduğunu, ancak Türkiye'nin demokratik ve ekonomik başarısının ve uluslararası ilişkilerde tecrübesinin diğer ülkeler açısından iyi bir örnek oluşturacağına ve Konsey'e katkı sağlayacağına inandığını bildiren Babacan, bu kapsamda Türkiye'nin temel haklar, demokrasi gibi değerleri ilke edindiğini ve dünyada pekçok ülke tarafından güvenilen bir ülke olarak görüldüğünü vurguladı.

-KIBRIS-

Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Kıbrıs konusunda hükümet ve asker arasında bir bakış açısı farklılığı olup olmadığının sorulması üzerine, bunun son dönemde daha çok duyulmaya başlayan bir "retorik" olduğunu, gerçeği yansıtmadığını belirtti.

Babacan, bu çerçevede 2004 yılında oylanan Annan Planı'nın hiçbir farklılık olmadan Türkiye'nin desteğini aldığını ve KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ve Kıbrıs Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas arasında son dönemde başlayan müzakereleri de Türkiye Cumhuriyeti'nin desteklediğini söyledi.

''Her şeyi, birçok şeyi önce kendi içimizde tartışıyoruz'' diyen Babacan, 2004 yılındaki Annan Planı'na verilen desteğin Türkiye'nin çözüm istediğinin kanıtı olduğunu, Annan Planı'nın KKTC tarafından kabul edildiğini, ancak Rum kesiminin planı kabul etmediğini hatırlattı.

Babacan, Kıbrıs'taki müzakereler konusunda, ''son derece samimi olduklarını ve bu süreci başarılı bir sonuç alana kadar, sonuna kadar götürmek'' konusundaki kararlıklıklarını da ifade etti.

Bakan Babacan, Kıbrıs konusuyla ilgili başka bir soru üzerine de, Türkiye'nin Kıbrıs'ta garantör bir devlet olduğunu ve bu konumunun resmi bir konum olduğunu anlattı.

Kıbrıs'taki TSK varlığına ilişkin olarak da KKTC halkının ''başı dertte olduğunda orada olmaları gerektiğini ve gerektiği sürecede olmaya devam edeceklerini'' belirten Babacan,  eğer Kıbrıslı Rumlar Annan Planı'nı kabul etmiş olsalardı adadaki Türk  askeri sayısının azalacağına da dikkati çekti.

''Eğer bugünkü durum bir çıkmaz olmaya devam ediyorsa, bunun nedeninin BM'nin barış planının reddedilmesi olduğunu'' vurgulayan Annan, ''Türkiye bölgede barış ve istikrarın temel bir oyuncusudur ve Kıbrıs Akdeniz'de barış ve istikrar için önemlidir'' diye konuştu.

-REFORM SÜRECİ-

Bakan Babacan, reform sürecine ilişkin bir soru üzerine de, Türkiye'nin tam olarak AB kriterlerine uygun bir anayasaya sahip olması gerektiğini, AB'nin temel değerler, ilkeler ve ölçütleri olduğunu ve Türkiye'nin anayasasının yüzdeyüz oranda bu ölçütlerle uyumlu olmadığını söyledi.

Bu çerçevede temel amaçlarının anayasayı AB ölçütleriyle uyumlu hale getirmek olduğunu belirten Babacan, Türkiye'nin önümüzdeki dört yıllık yeni ulusal program taslağını yakın bir zamanda açıkladıklarını ve bu programın anayasal değişiklikleri de öngördüğünü anlattı.

Yeni ulusal programı tartışmaya açtıklarını ve bu bağlamda muhalefetle bazı görüşmeleri olduğunu dile getiren Babacan, ''Mümkün olduğu kadar geniş ve uzlaşma temelli bir program oluşturmaya çalıştıklarını'' anlattı. Babacan,  ''Parlamento'da çoğunluğumuz da olsa, muhalefetin ne düşündüğü konusunda da dikkatli olmalıyız'' diye konuştu.

-DİĞER TEMASLAR-

Dışişleri Bakanı Ali Babacan dünkü temasları kapsamında Gürcistan Dışişleri Bakanı Eka Tkeşelaşvili ve Slovakya Dışişleri Bakanı Jan Kubis ile görüştü. Babacan ayrıca Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Baroso ile görüşmesine de katıldı.