Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) 2008’in son çeyreğinde yüzde 6.2 daraldı.
Ekonomi çeyrek bazında en son 2001’in dördüncü çeyreğinde yüzde 9.8 daralmıştı. Son çeyrekteki düşüş beklentilerin de üstüne çıktı. İlk üç çeyrek büyüme rakamlarında TÜİK tarafından yapılan yukarı yönlü düzeltmelerle (revizyon) 2008’in tamamında ekonomi yüzde 1.1 büyümüş oldu (TÜİK 2007 ve 2008 verilerinin tamamında revizyona gitti.) Oysa hükümetin 2008 büyüme hedefi yüzde 4’tü.
Kişi başı 10 bin dolar
Türkiye ekonomisi en son 2001 yılında yüzde 9.5 küçülürken, 2002’de yüzde 7.9, 2003’te yüzde 5.9, 2004’de yüzde 9.9, 2005’te yüzde 7.6, 2006’da yüzde 6 ve 2007’de yüzde 4.7 büyüdü.
2008’de kişi başına milli gelir ilk kez 10 bin doları aştı. Kişi başı gelir 10 bin 436 dolar olarak gerçekleşti. Ekonominin büyüklüğü de 950.1 milyar liraya ulaştı.
Ekonomideki küçülmenin en az iki çeyrek daha sürmesi bekleniyor. Türkiye ekonomisi geçen yılın son çeyreğinde yüzde 6.2 daraldı. Tüketimin azalması ve lokomotif sektörlerden inşaat ve imalat sanayiindeki sert düşüşler küçülmede etkili oldu.
Daralma daha derinleşir
Büyüme rakamlarını değerlendiren ekonomistler ve sanayiciler durumun daha da kötüye gideceğini belirtiyor. 2008’in son çeyreğinde krizin etkisiyle tüketimdeki gerilemenin hızlandığı görüldü.
Üçüncü çeyrekte yüzde 1.8 azalan tüketim, son çeyrekte yüzde 4.6 geriledi. 2008’in tamamında ise tüketim yüzde 0.3’lük artış kaydetti. Kriz özel sektör yatırımlarını da vurdu ve son çeyrekte bu kalemde yüzde 17.5’lik daralma meydana geldi. Yılın tamamında da yüzde 4.6’lık düşüş oldu. Tüketim azalırken, kamunun devreye girdiği görüldü. Kamunun tüketim harcamaları son çeyrekte yüzde 6.1 arttı. 2008’in tamamındaki artış yüzde 1.8 olarak gerçekleşti.
İnşaat yüzde 13.4 çöktü
Sektörel bazda bakıldığında son çeyrekte en büyük daralma yüzde 15.4’le toptan perakende ve ticarette görüldü. Onu yüzde 13.4 daralmayla inşaat ve yüzde 10.8’le imalat sanayi izledi. Vergi-sübvansiyon kaleminde krizin etkisiyle yüzde 9.8’lik küçülme yaşandı. Ulaştırma, depolama ve haberleşme yüzde 7.1, vergi-sübvansiyonlar yüzde 9.8, balıkçılık yüzde 0.6, elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi ve dağıtımı yüzde 1.2, oranlarında geriledi. Yine son çeyrekte, tarımda yüzde 4.6’lık büyüme meydana geldi.
2007’de yüzde 7 daralan tarım, avcılık ve ormancılık kalemi 2008’de 4.1 büyüdü. İmalat sanayi 2007’de yüzde 5.6 büyüme sonrasında 2008’in tamamında yüzde 0.8 büyüme gerçekleştirdi. İnşaat sektörü ise 2007’de yüzde 5.7 büyümeden sonra 2008’de yüzde 7.6 daralma yaşandı.
2008 yılında sektörel bazda en büyük gerileme yüzde 7.6 ile inşaat sektöründe yaşandı. Aynı yıl toptan ve perakende ticaret yüzde 0.9 ve vergi sübvansiyonda yüzde 0.4 gerileme görüldü.
Büyüyen sektörler de var
Yılın tamamında tarım yüzde 4.1, balıkçılık 3.6, madencilik ve taşocakçılığı yüzde 5.4, imalat sanayi yüzde 0.8, elektrik, gaz, sıcak su üretimi ve dağıtımı yüzde 3.8, oteller ve lokantalar yüzde 0.2, ulaştırma, depolama ve haberleşme yüzde 1.6 oranında büyüdü.
Büyüme, konut sahipliğinde yüzde 2.3, gayrimenkul kiralamada yüzde 6.8, kamu yönetimi ve savunma, zorunlu sosyal güvenlikte yüzde 0.9, eğitim yüzde 0.7, sağlık işleri ve sosyal hizmetler yüzde 3, diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmet faaliyetleri yüzde 1.7, eviçi personel çalıştıran hanehalkları yüzde 5.7, dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetleri yüzde 8.4 arttı.
İTO: Tedbirlere devam
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Yalçıntaş da, açıklanan büyüme rakamlarına ilişkin olarak, “Bu rakamlar da göstermiştir ki, Türkiye’de krizin en az ölçüde hissedilebilmesi için iç talebi canlandırmaya yönelik tedbirlere devam edilmesi lazım” dedi.
2009 yılında, 2005, 2006, 2007 yıllarında olduğu gibi yüksek büyüme oranı beklemenin ‘hayalcilik’ olduğunu ifade eden Yalçıntaş, 2009’un kolay bir yıl olmayacağını, ancak önlem paketlerine devam edildiği ve paketler etkili bir şekilde uygulandığı takdirde, ‘2010 yılında başlayacak olan piyasaların genişlemesi’nin, özellikle yurtdışındaki Türk firmalarına büyük avantaj sağlayacağını söyledi.
Açıklanan büyüme rakamları için ‘kötünün iyisi’ diyen İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince ise, “Ekonomistler 2009’da ekonomide yüzde 3-4 daralma bekliyor. Belki biraz daha az olabilir. Şimdilik veriler yüzde 2-3 daralmanın mümkün göründüğünü ortaya koydu” dedi. (Radikal)
TÜİK’ten revizyon!
TÜİK, 2007 yılı ile ve 2008 yılının ilk üç çeyreğinin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH)rakamlarını revize etti. TÜİK verilerine göre, 2007 yılı için sabit rakamlarla daha önce revize edilerek yüzde 4.5’ten yüzde 4.6’ya yükseltilen GSYH rakamı, tekrar revize edilerek yüzde 4.7 olarak belirlendi.
2007 yılı birinci dönemi için yüzde 7.6 olarak belirlenen GSYH rakamı yüzde 8.1’e yükselirken, aynı yılın ikinci dönemi için büyüme yüzde 4’ten yüzde 3.8’e, üçüncü dönemi için de yüzde 3.4’ten yüzde 3.2’ye çekildi. 2007 yılının son çeyreği için GSYH rakamı yüzde 3.4’ten yüzde 4.2’ye yükseltildi. TÜİK, 2008 yılının dönemler itibarıyla GSYH rakamlarının tümünü yukarı yönlü revize etti.
Buna göre, GSYH oranları geçen yılın birinci döneminde yüzde 6.7’den yüzde 7.3’e, ikinci dönemi için yüzde 2.3’ten yüzde 2.8’e, üçüncü dönemi için de yüzde 0.5’ten yüzde 1.2’ye çıkarıldı. Revize sonrası cari fiyatlarla 853 milyar 636 milyon lira olan 2007 GSYH’si 843 milyar 178 milyon liraya çekildi.
Aynı rakam sabit fiyatlarla 101 milyar 208 milyon liradan 101 milyar 255 milyon liraya yükseldi. Bu nedenle sabit fiyatlarla büyüme yüzde 4.6’dan yüzde 4.7’ye çıktı.
Yorumcuların dikkatine… • İmlası çok bozuk, • Büyük harfle yazılan, • Habere değil yorumculara yönelik, • Diğer kişilere hakaret niteliği taşıyan, • Argo, küfür ve ırkçı ifadeler içeren, • Bir iki kelimelik, konuyu zenginleştirmeyen, yorumlar KESİNLİKLE YAYIMLANMAYACAKTIR. |