Doğurganlığı korumada yumurta dondurma yöntemi 

Günümüz yaşam koşulları, modern hayatın bize getirdiği ileri yaş evlilikleri, kanserlerin ve kanser tedavilerinin çoğalması, çeşitli nedenlerle genç kadınlarda yumurta rezervlerinin azalması, erken menopozun daha sık görünmeye başlanması yumurta dondurma yöntemini daha sık gündeme getiriyor. Son yıllarda yardımcı üreme tekniklerindeki gelişmeler sonucu yumurta dondurma uygulaması ile doğurganlığın ileri yaşlara ertelenebilir olduğunu belirten Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op.Dr. Emel Türkoğl konuyla ilgili olarak şu bilgileri verdi:

"Fertilize olmamış yumurtaların depolanması birçok farklı amaç için kullanılabilir. Bunlar; kanser tedavisinde kemoterapi öncesi yumurtaların dondurulması, over rezervinin erken tükenmesi, IVF sonrası elde kalan fazla yumurtaların depolanması, donasyon öncesi yumurta dondurma ve doğurganlığı ileri yaşlara taşıyabilmeyi kapsar. Çeşitli nedenlerle geç çocuk sahibi olmak isteyen kişiler ileri yaşlarda yumurta kalitesi ve sayısı azaldığı ve doğal yoldan gebelik zor hale geldiği için daha genç yaşlarda yumurta dondurabilirler. Böylelikle kadınlar ileri yaşlarda evlendiğinde, yumurtalıklarında yumurta olmasa bile dondurulmuş yumurtasıyla eşinin spermi tüp bebek yöntemiyle birleştirilip kendisine yerleştirilerek gebe kalma şansına sahip olacaktır. Önceki yıllarda embriyo dondurmaya göre yumurta dondurmada daha düşük gebelik oraları vardı ancak son yıllarda hızlı dondurma-vitrifikasyon tekniği uygulanarak gebelik oranları artmıştır.”

Önceden ülkemizde sadece kanser tedavisi görecek hastalar için yapılan bu uygulama 2014’te güncellenen yönetmelik ile erken yaşta over rezervi azalan, ailesinde erken menopoz olan hastalar için de uygulanabilir olmuştur. 2014’teki ÜYTE yönetmeliği 20. Maddesinde, kadınlarda üreme hücrelerinin ve dokularının saklanması ile ilgili olarak şu koşullar gerektiği belirlenmiştir:

  1- Kemoterapi ve radyoterapi gibi gonad hücrelerine zarar veren tedaviler öncesinde

  2- Üreme fonksiyonlarının kaybedilmesine yol açabilecek ameliyatlar öncesinde (yumurtalıkların alınması gibi)

  3- Düşük over rezervi olup henüz doğurmamış ya da aile öyküsünde erken menopoz hikayesinin 3 uzman tabipten oluşan sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmesi durumunda

Bu zorunlu hallerde üreme hücreleri, gonad dokusu ve verici adaya ait kan örneği merkezde uygun koşullarda saklanır. Uygulama güvenliği açısından saklama öncesi DNA kimliklendirme testleri yapılır. Bu belgeler hasta dosyasına konur ve bir örneği aileye verilir. 

HERHANGİ BİR ETİK PROBLEM YARATMIYOR

Yumurta dondurma, embriyo dondurmaya göre teknik olarak daha zor ve hasar görmeye daha yatkındır. Ancak yumurta dondurmanın etik problemleri yoktur ve legal kısıtlamaları daha azdır. Yumurta dondurmak için başvuran hastada hormonla tedaviye başlamak için adetten itibaren yaklaşık 15 günlük bir süre gerekir.

Yumurta dondurmak için hasta adet döneminde tüp bebek merkezine başvurduğunda, tüp bebek tedavisindeki gibi önce yumurtalığı uyarıcı ilaçlarla yumurtalar geliştirilir ve belli bir büyüklüğe ulaştığında toplanır. Daha sonra belli solüsyonlarda hızlı dondurma denilen yöntemle -196 C azot tanklarında saklanır. Yumurta dondurma yöntemi birkaç yıl öncesine kadar embriyo dondurma kadar başarılı değilken günümüzdeki tekniklerle embriyo dondurmakla aynı başarıyı yakalamıştır."