ABD mortgage piyasasındaki kriz milyarlarca dolar harcayarak uçuk fiyatlardan şirket satın alan private equity fonlara sıçradı. Yatırımcılar yüksek miktarda kredi kullanıp şirket alan bu fonlara borç vermekten vazgeçti.
Dünya piyasalarında en çok korkulan senaryo gerçeğe dönüşüyor. ABD’deki subprime mortgage kredileri sektöründe ortaya çıkıp dünya borsalarında şok dalgalanmalara neden olan kriz, diğer alanlara da yansımaya başladı. Mortgage sıkıntılarının bulaştığı ilk piyasa dünya çapında trilyon dolarlık şirket alımlarına imza atan ve bu yüzden ’şirket avcısı’ olarak adlandırılan private equity fonlar (özel sermaye fonları) oldu. Son 2 yıldır karşılarına çıkan hemen her şirketi yutan ve satın almalar sırasında mali performansı ikinci plana atıp firmalara 50-60 yıllık kârları kadar fiyatlar teklif eden private equity fonların para musluğu kuruma aşamasına geldi.
Para muslukları kapandı
Dev fonların şirket satın almada kullandıkları parayı bulmak için çıkardıkları borçlanma tahvillerine talep bir anda kesildi. Son 3 hafta içinde şirket satın almak için private equity fonlar tarafından ihraç edilen yaklaşık 32 milyar dolarlık tahvil elde kaldı. İşin ilginç tarafı bu tahvillerin faturası satışa aracılık eden 8 ayrı uluslararası yatırım bankasına çıktı. Tahvillere satış garantisi veren yatırım bankaları, müşterilerine satamadıkları bu kağıtları riskli kredi olarak kendi kasalarına koymak zorunda kaldı. Piyasalarda söz konusu fonların ihraç ettikleri tahvillere yönelik ilk sarsıntı atlatılsa bile önümüzdeki dönemde yeni borçlanmaların zor olduğu ve bu nedenle uzun bir süredir dünya borsalarını sürükleyen dev şirket alımları dalgasının artık yavaşlayacağı belirtiliyor. Öte yandan fonlardaki kriz hisse senedi fiyatlarına da yansımaya başladı. ABD’nin en büyük private equity fonları arasında yer alan ve geçen ay borsaya açılan Black Stone hisselerindeki kayıp yüzde 17’ye ulaştı. Benzer bir yatırım fonu olan ve Şubat ayında New York Borsası’na gelen Fortress Investment hisselerindeki düşüş yüzde 48’i buluyor. Ayrıca daha önce Beymen ve Boyner’e de talip olan dünyanın en büyük private equity fonlarından KKR’nin önümüzdeki ay yapılması beklenen halka arzının da zora girdiği belirtiliyor.
Dolar 1.33’ü, borsa 51 binin altını gördü
ABD’dekİ mortgage krizinin şirket avcısı private equity fonlara yansıması tüm dünya piyasalarında da yeni sarsıntılara neden oldu. Dow Jones’un önceki akşam yüzde 2.24 ile bu yılın ikinci büyük günlük düşüşünü yaşamasının ardından Tokyo’dan, Londra’ya kadar tüm piyasalarda kayıplar yaşandı. Avrupa borsalarında yüzde 0.5’e yakın düşüşler olurken, İMKB’de endeks 50 bin sınırına kadar çekildi. Gün içinde en düşük 50 bin 644 puan görülürken, kapanış yüzde 1.81 kayıpla 51 bin 561’den gerçekleşti. Hafta başında 1.23’e kadar gerileyen dolardaki yükseliş dün de sürdü. Perşembe 1.2813’ten kapanan dolar 1.3290’ı gördükten sonra kapanışı 1.3035 YTL’den yaptı.
Dow Jones %1 düştü
Ülke Değer
Kaybı (%)
Rusya 1.95
ABD* 1.01
Brezilya* 0.97
Almanya 0.76
Arjantin* 0.71
İngiltere 0.58
Fransa 0.55
İtalya 0.32
*19:30 itibarıyla
Moody’s: Derin krizden bir fon çöküşü kadar uzaktayız
ABD’de mortgage piyasasında yaşanan sorunların ekonominin geri kalanına yayılmasının olası olduğunu belirten Moody’s şef ekonomisti Mark Zandi, “Global likidite krizinden bir hedge fonu çöküşü uzakta olabiliriz” dedi. 1 trilyon dolarlık kredi piyasası sorunu ile karşı karşıya olduklarını belirten Zandi, risklerin her geçen gün arttığını belirtti. Zandi, bu sorunların kısa sürede çözüleceğine ilişkin açıklamaların gerçeği yansıtmadığını söyledi. Zandi, “Likidite kuruyor. Tüm riskler yeniden fiyatlanıyor” diye konuştu.
Merrill Lynch: Piyasalarda çöküş olmaz
Merrill Lynch Başekonomisti David Rosenberg ABD piyasasında yaşanabileceklerin 2 senaryoya odaklandığını söyledi. Rosenberg “Birinci senaryo dünyanın sonudur. İkinci senaryo ise kâr realizasyonundan oluşmaktadır” dedi. Dünyanın şu an için sona geldiğini düşünmediğini belirten Rosenberg, yaşanan sorunların borsaları satışa yöneltmesinin doğal olduğunu belirtti. Rosenberg, “Ancak piyasada konuşulduğu gibi satış sürmez” dedi.
CommSec: Kriz alım fırsatı olabilir
Avusturalya finans piyasalarında 2 milyar dolar değerinde fon yöneten CommSec ekonomisti Craig James, ABD’de borsalarında yaşanan kredi sorunlarının alım fırsatı olarak kullanılabileceğini söyledi. Ekonomide yaşanan sorunların kısa süreli kalacağına inandığını söyleyen James, “Birçok ekonomistin aksine, piyasalarda yaşanan kâr satışlarının bir alım fırsatı olabileceğini öngörüyorum” dedi. Avusturalya borsasının değeri iki günde yüzde 5.4 düşerken şirketlerin değer kaybı 83 milyar dolar oldu.
VATAN
18
10
