İSYAN ÇILDIRTTI... Petrolü Tutabilene Aşkolsun 

Asya'daki işlemlerde bugün, ABD ham petrolünün varil fiyatı, mart ayı teslimi 94,49 dolara kadar çıkarak Ekim 2008'den bu yanaki en yüksek seviyesini gördü. ABD ham petrolünün varil fiyatı, daha sonraki işlemlerde düne göre 3 dolardan fazla artışla 94,26 dolardan işlem görmeye başladı. ABD ham petrolünün varil fiyatı nisan ayı teslimi ise 7,81 dolar artışla (yüzde 8,4) 97,52 doları gördü. 

Geçen hafta cuma günü haftayı 86,20 dolardan kapatan ABD ham petrolünün mart ayı teslimi varil fiyatı, şu ana kadar 8,06 dolar değer kazandı. Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı, nisan ayı teslimi de 2,19 dolar artışla 107,93 dolardan işlem görüyor. Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı nisan ayı teslimi dün 108,70 dolarla son 2,5 yılın en yüksek seviyesini görmüştü. Londra Brent tipi ham petrolü yılbaşından bu yana yüzde 13'den fazla değer kazandı. 

Piyasa uzmanları, Libya'daki olaylar nedeniyle piyasanın çok gergin olduğunu, bu durumun fiyatları artırdığını, gelecek birkaç günde durumun daha da kötüleşebileceğini ve bölgedeki belirsizliğin kısa sürede çözüme kavuşacak gibi görünmediğini söylüyorlar. Alman kimya şirketi BASF'a bağlı petrol ve doğalgaz arama şirketi Wintershall, Libya'daki petrol üretimini günlük 100 bin varil azaltma kararı aldı. Bu üretim miktarı, Nijerya ve Angola'dan sonra günlük 1,6 milyon varil petrol üretimiyle Afrika'nın üçüncü büyük petrol üreticisi olan Libya'nın petrol üretiminin yaklaşık yüzde 6'sını oluşturuyor. 

Libya'nın doğusundaki El Zuveyye aşireti liderinin, yetkililerin protestoculara karşı kullandığı şiddeti durdurmaması halinde petrol ihracatını keseceği yolundaki açıklaması ve iki İran gemisinin Akdeniz'e çıkmak için Süveyş Kanalı'na girmesinin bölgede gerginliği tırmandırması, petrol piyasasındaki endişeleri artıran unsurlar olarak görülüyor.
Kuzey Afrika ve Ortadoğu'daki halk ayaklanmalarının Tunus ve Mısır'da cumhurbaşkanlarının görevlerinden istifa etmelerine yol açması üzerine yatırımcılar, bu olayların bölgedeki önemli petrol üreticisi ülkelere sıçramasından endişe ediyorlar. 

En önemli endişeyi ise bu gelişmelerden dünyanın en büyük petrol ihracatçısı Suudi Arabistan'ın etkilenmesi oluşturuyor.
Suudi Arabistan yetkilileri, Bahreyn'de Sünni hükümeti protesto eden çoğunluktaki Şiilerin ayaklanmasının, kendi ülkelerinde Şii azınlığın büyük bölümünün yaşadığı ve büyük petrol yataklarının bulunduğu doğuya yayılmasından kaygılanıyorlar. ABD ham petrolünün varil fiyatı Temmuz 2008'de 147,27 dolar, Brent tipi ham petrolün varil fiyatı da 147,50 dolarla tüm zamanların en yüksek değerini almıştı.

“PETROL FİYATLARI RİSK OLUŞTURUYOR”
Bu arada, Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Baş Ekonomisti Fatih Birol, petrol fiyatlarının tehlikeli bir bölgede olduğunu ve Ortadoğu'daki sıkıntılı durumun devamı halinde daha da yükselebileceği uyarısında bulundu. Endonezya'da bir konferansa katılan Birol, burada gazetecilere yaptığı açıklamada, “Petrol fiyatları küresel ekonomik toparlanma için ciddi risk oluşturuyor” dedi. Birol, Ortadoğu'da devam eden kargaşa sonucu petrol arzında sorun çıkması durumunda, Petrol İhracat Eden Ülkeler Örgütüne (OPEC) üye ülkelerin acil ham petrol stoklarından piyasaya petrol vermeyi düşünebileceğini sözlerine ekledi. 

Yüksek fiyatlara ve Libya'daki üretimin tehdit altına olmasına rağmen Suudi Arabistan, petrol piyasalarında petrol arzının yeterli olduğunu bildirdi. Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da düzenlenen Uluslararası Enerji Forumu'nda konuşan Suudi Arabistan Petrol Bakanı Yardımcısı Prens Abdülaziz Bin Salman El Suud, petrol piyasasında petrol arzının “fazlasıyla” mevcut olduğunu söyleyerek, “Bu yüzden durum herhangi bir müdahaleyi haklı gösteriyor mu? Sanmıyorum” dedi. 

Prens Abdülaziz Bin Salman El Suud, Suudi Arabistan'ın petrolde 70-80 doları “adil fiyat” olarak gördüğü yönündeki görüşünü yineledi. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Petrol Bakanı Muhammed Bin Dain El Hamlı da petrol arzının iyi seviyede olduğunu, gerekli olursa tepki vereceklerini söyledi. El Hamlı, “Ortadoğu'da olanlar, bizim piyasalara zamanında petrol vermemizi durdurmadı. Piyasa daha fazla petrole ihtiyaç duyarsa karşılık veririz, ancak şu anda petrol arzı iyi durumda. Libya'yı izliyoruz, fiyatların mevcut durumu yansıttığını düşünüyorum” diye konuştu. 

Dünyadaki petrol üretiminin yüzde 2'sini karşılayan ve günde 1,6 milyon varil petrol üreten Libya, günlük 1,1 milyon varil petrol ihracatı yapıyor. Dünyada petrol üreticileri arasında 17'inci sırada bulunan ve kanıtlanmış petrol rezervleri bakımından Afrika'da ilk sırada yer alan Libya'nın, Avrupa'da petrol piyasasındaki payının yüzde 10 olduğu tahmin ediliyor.
Avrupa piyasasının önemli petrol ve doğalgaz üreticilerinden Libya için petrol üretimi, ekonomisinde önemli bir yer tutuyor. Petrol üretimi, Libya'nın ihracatının yüzde 95'ini ve ekonomisinin genel üretiminin de yüzde 25'ini oluşturuyor. Dünyanın en büyük petrol tüketicisi ABD, bu ülkeden petrol ithalatı yapmıyor. (AA)