Merkez Bankası'nın geçen hafta yaptığı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında, beklenenden sert bir açıklama yaparak gerektiğinde ölçülü bir faiz artırımına gidilebileceği sinyalini vermesi yüzde 4 olan enflasyon hedefinin yeniden sorgulanmasına neden oldu. Uzmanlar, enflasyon hedefinin ilk uygulamaya konulduğunda ciddi şekilde kredibilitesinin olduğunu ama artık inandırıcılığını yavaş yavaş kaybettiğine dikkat çekiyor.
Bu hafta sonuna kadar açıklanması beklenen Merkez Bankası PPK toplantısı özetleri ile
30 Nisan'da belli olacak Enflasyon Raporu, hükümete ve IMF'ye yazacağı açık mektubu merakla bekleyen uzmanlar, enflasyon hedefinin revize edilmesi gerektiğini, aksi taktirde muvcut koşullarda yıl sonuna kadar en az 200 baz puanlık faiz artırmı gerekeceğini belirtiyorlar.
İkinci el bono piyasasında işlem gören gösterge faizin zaten yüzde 19 bandına çıktığını vurgulayan uzmanlar, Merkez Bankası'nın hâlâ uzun vadeli yüzde 4 enflasyon hedefinde ısrar ediyorsa, kaçınılmaz olarak faizi daha da yukarı çekmesi gerektiğini vurguluyorlar. Merkez Bankası'nın zaten enflasyon endeksini kontrol edemediğini kaydeden uzmanlar, iyiden iyiye zirve yapan, hatta daha da yükselmesi beklenen gıda ve enerji fiyatları gibi arz yönlü şokların da kontrol edilmesinin pek mümkün olmadığına dikkat çektiler.
Hedef yüzde 6'ya çekilmeli
Mevcut koşullarda Merkez Bakası enflasyon hedefini 4 tutması halinde başka herhangi bir değerlendirmeye gerek kalmaksızın faizi de yukarı çekmesi gerektirdiğine dikkat çeken TSKB Başekonomisti Gündüz Fındıkçıoğlu, "Faizler ne olursa olsun bir tek enflasyon hedefimiz var diyemeyiz. Faiz iç talebi durdursun diye artırılıyor. Oysa, talep zaten yavaşlıyor. Enflasyonu artıran kalemler faizle ilgili kalemler değil ki. Yavaşlayan bir ekonomideyiz ve o zaman neden faiz artırıyorsun. Büyümeyi iyice yerin dibine mi indireceksin. Dolayısıyla bu koşullar altında Merkez Bankası'nın faiz artırmasının bir manası yok" şeklinde konuştu. Merkez Bankası'nın enflasyon hedefinin revize etmesi gerektiğini savunan Fındıkçıoğlu, yüzde 6'lık bir hedefin de tutmayacağını, ama hiç değilse hedefe yaklaşılabileceğini belirtti. Fındıkçıoğlu, hedef artık yüzde 6 olsa bile tutmasının çok zor olacağını kaydetti.
200 baz puan yetmez
Herkesin aklında muhtemelen yüksek faiz vererek kurun da çok artmasına engel olmak ve cari açığın finansmanına da bu yolla destek olmak olduğunu belirten Fındıkçıoğlu, "Enflasyon açısından da düşük kur avantaj, mücadeleyi de o yolla vermiş olur gibi bir mantık var. Dünyanın içinden geçtiği bu halde ortada ciddi bir sistemik risk algılaması var. Merkez Bankası cari açığı finanse etmek için rahat rahat portföy yatırımı çekmek amacıyla faizi artırmaya başlarsa, bu 150-200 baz puanla olacak iş değil" diye konuştu.
Kredibilitesi kalmadı
Enflasyon hedeflemesinde bir revizyona gerek olduğunu söyleyen Finansbank Ekononmisti İnan Demir, bu uygulamanın arkasındaki sebebin beklentilerin enflasyon hedefine çıpalanması olduğunu belirtti. 2006 yılına kadar olan döneme bakıldığında zaman içinde enflasyon hedeflemesi siteminin bir kredibilite kazandığını hatırlatan Demir, "Dolayısıyla yılsonu enflasyon hedefleri beklentilerin şekillenmesinde rol oynuyordu. Şimdiki durumda ise enflasyon hedefinin kredibilitesi kalmadı. Yani yüzde 4'lük hedefe ulaşılabileceğine inanç kalmadı. Dolayısıyla beklentileri şekillendirecek bir çıpa olma özelliğini kaybetmiş görünüyor" diye konuştu. Kavramsal olarak enflasyon hedeflemesinin değiştirilmesinde fayda olabileceğini ifade eden Demir, bunun bir kredibilete maliyeti olacağını da sözlerine ekledi.
Ülgen: Artırım kaçınılmaz görünüyor
Enflasyon hedefinin revize edilmesinin Merkez Bankası ve hükümetin beraber karar vermesi gereken bir olay olduğunu belirten HSBC Başekonomisti Murat Ülgen ise mevcut enflasyon hedefi ve görünüş göze alındığında ölçülü bir artırımın mümkün olduğunu söyledi. Bunu iyi saptamak için Merkez Bankası'nın projeksiyonlarının ne kadar değiştiğini ay sonundaki raporlarda görmek gerektiğinin altını çizen Ülgen, enflasyon hedeflemesi revize edilmezse faiz artırımlarının kaçınılmaz olduğuna dikkat çekti.
Merkez enflasyon hedeflemekten vazgeçmeli
(Dr. Saruhan Özel / Denizbank Başekonomisti)
Merkez Bankası'nın enflasyon hedeflemesinden vazgeçmesi gerektiğini ifade eden Denizbank Başekonomisti Dr. Saruhan Özel, "Ancak Merkez bundan vazgeçemeycek. Çünkü bu idare, enflasyon hedeflemesi sisteminin mükemmelliğinden o kadar çok bahsetti ki, bundan vazgeçmesi bütün itibarının ciddi şekild sorgulanmasına neden olur. Bu yüzden yapamazlar" şeklinde konuştu. Bu nedenle Merkez'in enflasyon hedefini revize etmesi gerektiğini savunan Özel, kesinlikle faiz artırımına gidilmemesi gerektiğini vurguladı. Yüzde 4'lük enflasyon hedefiyle Merkez'in yeterince itibar kaybettiğini belirten Özel, "Merkez Bankası enflasyon hedefini yüzde 10'lara revize etmeli. Yalnız bu revzyonun ardından enflasyonun yüzde 15'lere hareket edebileceğine de hazırlıklı olunmalı. Çünkü enflasyon hedeflerinin değişmesi, faiz artırmama isteğini yansıttığı için kur yükselecektir. Bu enflasyonu bugünkünden daha yukarı taşıyacaktır. Ama bu hareket bittiği zaman enflasyon tekrar 10'lara doğru gelip tekrar stabile olur" açıklamasında bulundu.
Referans